PARAMARIBO — “De kracht van de Surinaamse keuken zit in de diversiteit, de beschikbaarheid van de verschillende ingrediënten en vooral de hoeveelheid van verschillende bladgroenten die Suriname heeft”, zegt chef-kok Patrick Woei. “We beseffen in het land nog te weinig wat mogelijk is in onze keuken.”

Hij vertelt over het fenomeen van de ‘Hawker Centre’ in de Aziatische landen Singapore, Maleisië en Hongkong. Een Hawker Centre is een openluchtcomplex waar mensen gekookt voedsel kunnen kopen en nuttigen. Ze zijn gebouwd om een hygiënisch alternatief te bieden voor mobiele ventkarren en bevatten veel kraampjes die verschillende soorten betaalbare maaltijden verkopen.

Volgens Woei zijn deze centra verbonden aan een markt. “Dat heeft ervoor gezorgd dat 60 procent van de maaltijden buiten wordt gegeten. De huur bij de foodcourts is niet hoog. Er is een grote afzet voor de mensen die in de groente- en fruitteelt zitten. Er is veel lekker eten verkrijgbaar tegen een zachte prijs. Het is een enorme trekpleister voor toeristen.”

De chef-kok denkt dat Suriname ook een Hawker Centre moet krijgen, omdat er voordelen zijn. “Als we dit voor Suriname kunnen bewerkstelligen, kan het een enorme boost geven aan de economie. Daarnaast positioneert het onze keuken internationaal ook beter en steviger.” Het is daarom de droom van Woei om zo’n attractie in Suriname op te zetten.

Diversiteit

Kevin Headley had onlangs een collega op bezoek en vond dat de “beste en ‘lekkerste’ manier” om zijn gast kennis te laten maken met Suriname de Surinaamse keuken was. Immers, in Headley’s beleving is de Surinaamse keuken “een mooie weerspiegeling” van de Surinaamse samenleving.

Hij reed naar de verschillende buurten in Paramaribo waar er eetplekken zijn om zijn collega, in die tien dagen dat hij er was, zoveel mogelijk gerechten te laten eten en kennis te laten maken met de verschillende culturen en verhalen die het land rijk is. Bij zulke eetplekken zijn er spontane gesprekken met de uitbaters, koks en de gasten die iets interessants te vertellen hebben over het land.

Headley en zijn collega eten roti kip, rijst gestoofde kip met groenten, zoals sopropo, klaroen en tayerblad, rijst bruine bonen met kip en zoutvlees, Chinese nasi en tjauwmin, nasi rames en berkat. Pom en pindasoep ontbreken natuurlijk niet. Als verfrissing wordt gekozen voor dawet, gemberbier en Parbo bier.

Geschiedenis

Van oorsprong zijn veel van de gerechten van Suriname bekend. Van de inheemsen is onder meer bekend pepre watra en anderen zijn meegekomen met de tot slaaf gemaakten en immigranten. Die gerechten zijn uniek geworden, doordat ze door de jaren zijn aangepast en verrijkt met ingrediënten die in Suriname te vinden zijn.

Een voorbeeld daarvan is het ovengerecht pom, dat door de Joden naar Suriname is gebracht en eigenlijk wordt gemaakt met aardappelen. In Suriname werd de aardappel vervangen door pomtayer. Zo werd de pom bekend. Andere gerechten werden anders, zoals de Surinaamse roti die verschilt met de roti van India en Trinidad en Tobago.

Bepaalde gerechten werden enerzijds juist geconserveerd, zoals de saoto soep van de Javanen waar het originele recept nog wordt gebruikt om die samen te stellen. Anderzijds kent deze soep in het land waar ze vandaan komt vele variaties.

Door de aanpassing van de samenstelling van bepaalde gerechten die naar Suriname kwamen met de verschillende groepen ontstonden andere varianten of zelfs heel andere unieke gerechten. Dit maakt de Surinaamse keuken qua smaak sterk en divers.

Eenheidsgedachte

Headley is van mening dat de tafel vol met diverse gerechten die er zijn bij een ‘goed’ Surinaams feest de richting is waar Suriname naartoe moet. “We hebben verschillende achtergronden en verschillende culturen en denkwijzen, maar hebben een gemeenschappelijk streven om het land positief te ontwikkelen. Daar zit de eenheidsgedachte. Net als hoe we trots zijn om gasten uit het buitenland kennis te laten maken met onze Surinaamse keuken moeten wij trots zijn op al het positiefs dat het land te bieden heeft”, stelt hij.

De verschillende culturele en etnische achtergronden maken de burgers verschillend, “maar doordat we in Suriname bijeen zijn, maakt het ons tot het prachtige moksi, mengelmoes. Laten we dat waarderen en verder uitdragen”.