door Wilfred Leeuwin
PARAMARIBO — In Belém, Brazilië is op dit moment een grote protestmanifestatie gaande van met name inheemse en in stamverband levende volkeren, uit de acht landen die deel uitmaken van het Amazoneregenwoud. Suriname is prominent aanwezig met een bundeling van maatschappelijke groepen onder de naam Amazone Coalitie Suriname.
De coalitie, die op dit moment deelneemt aan de protestdemonstratie, heeft impact gemaakt met een verklaring over de positie van het regenwoud waar Suriname deel van is alsook de positie van inheemse en tribale volken. In Belém weet intussen eenieder dat Suriname het enige van de acht landen is die de rechten van inheemsen en tribalen niet heeft erkend. Maar ook de status van het land als bosrijkste met een carbon negatieve status staat ter discussie.
“Het is een misdaad tegen inheemse en in stamverband levende volken. Hun recht op hun collectief grondgebied moet worden hersteld door het aannemen van wettelijke erkenning van de collectieve rechten van inheemsen en tribale volken. Daarom moeten, zoals de uitspraken van het Inter-Amerikaans Hof voor de Rechten van de Mens aangeven, alle handelingen worden nagelaten die niet uitgaan van respect en erkenning van de collectieve rechten van inheemse en tribale volken”, staat in de verklaring. “Voor ons is er geen gelijkwaardige dialoog over de Amazone mogelijk zonder de erkenning en wettelijke bescherming van de collectieve rechten van de inheemse en tribale volken.”
In de verklaring wordt benadrukt dat de lange traditie van gemeenschappelijk beheer en gebruik van het Amazonegebied door inheemse en tribale volken moet worden behouden en bevorderd, zowel op regionaal als op nationaal niveau. De Amazone Coalitie Suriname pleit voor de oprichting van een Amazonewoud en Volkeren centrum met dependances in elk van de acht Amazone-landen. Daarin moeten onderwijs- en onderzoeksinstellingen en sociale bewegingen voor transformatieve actie in de landen van het Amazonepact worden samengebracht, met als centrale doelstelling het monitoren en beschermen van het Amazoneregenwoud met respect voor inheemse en tribale volken en hun rechten en het betrekken van zowel traditionele als academische kennis.
Status bosrijkste land
Aangegeven wordt dat de status van Suriname als meest beboste land en carbon negatief wordt bedreigd door de oprukkende landbouwgrens die ontstaat wanneer bos wordt omgezet in landbouwgrond. Aan de ernstige ontbossing als gevolg van verontrustende plannen voor grootschalige landbouwprojecten, zoals nederzettingen van de Mennonieten, moet een halt worden toegeroepen. Met de al ernstige vormen van ontbossing door houtkap, mijnbouw en andere infrastructurele projecten, zal dit namelijk verwoestende gevolgen hebben voor het Amazoneregenwoud.
De coalitie bestaat uit maatschappelijke groepen, zoals de Vereniging van Inheemse Dorpshoofden in Suriname (Vids), een samenwerkende bundeling van de zes stamvolkeren (Kwinti, Aluku, Matawai, Paamaka, Okanisi en Saamaka (Kamos), de Stichting Wetenschappelijke Informatie (SWI), de Caribbean Reality Studies Centre (CRS Centre) en Suribraz, een academisch netwerk van Surinaamse en Braziliaanse wetenschappers.
Van overheidswege wordt Suriname vertegenwoordigd door de ministers Albert Ramdin (Buitenlandse Zaken, International Business en Internationale Samenwerking) en Marciano Dasai (Ruimtelijke Ordening en Milieu). President Chandrikapersad Santokhi is de grote afwezige op deze presidentiële Amazone-top.
