REFLECTIE / Iwan Brave

Met Iwansa ging ik pasfoto’s maken voor haar eerste paspoort. “Kan ik u ergens mee helpen?” vroeg de winkeldame op een toon van ‘wat kom je doen?’. Geen ‘goedemiddag’ of glimlach. Zonder opkijken ging ze door met kassawerkzaamheden. Geen hartelijk welkom voor een klant in peperdure tijden van tanende koopkracht.

Ik maakte onze wens kenbaar. Na een korte (af)keurblik zei ze: “Ze mag geen lichte kleding en geen kralen in d’r haar.” Klaar was ze met ons. Ik wilde wijselijk zwijgend vertrekken maar zei toch: “Een glimlach mag best wel vanaf hoor.” Met een ongemeende glimgrijns antwoordde ze quasi-beschaafd: “Ja hoor, goedemiddag, Gods zegen.” Omwille van de ‘paassfeer’ verbeet ik mijn cynisme. Intens verdrietig over de zoveelste en weer toenemende onbeschoftheid in ons Surinaamse maatschappelijk verkeer, vertelde ik Iwansa dat het zo niet hoort.

Enkele dagen later was de ontvangst bij een andere fotowinkel: “Hoe gaat het, waarmee kan ik jullie helpen?” Ook de fotosessie verliep kind- en klantvriendelijk. Weer op straat onderwees ik Iwansa: “Zo hoort het! Het is jóuw geld en jij kan kiezen waar je het uitgeeft.”

Ik snap heus het toenemende chagrijn door de economische crisis, maar mensvriendelijkheid blijft je eigen verantwoordelijkheid. Dat gezegd hebbende, is ons algeheel maatschappelijk afglijden gevolg van een falende overheid, die moreel en als wanbetaler zelf het slechte voorbeeld geeft.

Vuilniszakken stapelden zich op. Scheidt uw afval zolang de vuilophaalstaking duurt, spoorde OW-minister Nurmohamed aan, zodat het niet zou stinken door ‘rot en wormen’. Richting eventuele mopperaars zei hij doodleuk: “Die kip is ook duur, dus wat heb je te zetten in je vuilniszak?”

Je hartelozer uitdrukken is ondenkbaar, gezien velen zich amper nog brood, laat staan vlees, kunnen veroorloven. De bigisma met normen en waarden van weleer zouden zeggen: “Liever hou je je mond als je smoelverlegen bent!”