door Euritha Tjan A Way
PARAMARIBO — “We hebben de namen van de nabestaanden al doorgegeven aan de procureur-generaal. De meeste zijn in Frans-Guyana en zijn bereid te getuigen. Hun veiligheid moet zijn gegarandeerd en hun kosten om naar Suriname te komen moeten worden gedekt”, zegt André Ajintoena, voorzitter van stichting Moiwana, die zetelt in Frans-Guyana.
Hij verwijst naar de oproep van het Openbaar Ministerie dat de nabestaanden en belanghebbenden van de Moiwana-slachting die plaatsvond in 1986, zich kunnen melden zodat het onderzoek in deze zaak kan voorgaan. Hij werd vorig weekend geïnterviewd door Apintie Televisie na een krutu die werd gehouden in Moengotapoe.
Opschudding
Ajintoena is er, net als de bezoekers van de krutu, van overtuigd dat de Amnestiewet nietig verklaren voor heel veel opschudding kan zorgen in de gemeenschap. “Moiwana moet zeker doorgaan. Dat valt niet onder de Amnestiewet. Toen we hoorden dat, net als 8 december, het er niet onder viel, waren wij blij. We zijn niet bang om te getuigen in de case van Moiwana, niet meer. Maar wat er hier is gebeurd bij Moiwana moet nooit meer gebeuren en daarvoor vrezen wij en veel jongens op straat die van het Jungle Commando waren, vrezen dat ook.” Dat is inderdaad de meest gehoorde reden die wordt aangehaald tijdens de krutu waar Radio Apintie Televisie en STVS aanwezig waren.
Op de eerste rij zaten veel jongeren. Veel van hen hebben, net als Miquel Abaas die de coördinator is van de krutu, een T-shirt aan met als opschrift ‘100 % Ronnie Brunswijk’. Abaas zegt dat veel van de jongeren naar de stad zijn getrokken, maar terug zijn gekomen naar Moengo voor de krutu om met de ouderen te praten. Die moeten op hun beurt met de regering praten om de Amnestiewet niet nietig te verklaren.
Abaas: “Je kan niet een belofte, die jaren terug is gedaan, weer intrekken. Je snapt dat het dan voor onrust zal zorgen. En niet alleen voor de Jungle Commando-leden, maar ook het leger van Suriname, ook de Angola’s en ook de Tucajana. Dit gaat voor spanning zorgen.”
(lees verder onder de foto)
Verkiezing
Tijdens de krutu doen diverse kapiteins van Marowijne hun zegje. Kapitein Bron legt uit dat hij ook was betrokken bij de Binnenlandse Oorlog. “Na di Jungle Commando kon na Marowijne, dan fosi Bouta taki verkiezing o kon 1987”, doet hij zijn deel van het verhaal. Daarmee voortbouwend op de algemene mening van Brunswijk dat het Jungle Commando ervoor heeft gezorgd dat de democratie in Suriname wederkeerde.
In de krutu wordt de beschuldigende vinger gewezen richting de regering-Santokhi/Brunswijk die het Constitutioneel Hof de opdracht zou hebben gegeven de Amnestiewet nietig te verklaren. Echter, het was advocaat Shanti Sheombar die de Amnestiewet, die daders van mogelijke strafbare feiten tijdens de Binnenlandse Oorlog (1 januari 1985-20 augustus 1992) straffeloos stelde, een jaar geleden voor toetsing voorlegde aan het Constitutioneel Hof.
Het Constitutioneel Hof heeft daarna beslist dat de Amnestiewet 1989 die in 1992 is afgekondigd in strijd is met de artikelen 8, 10, 14 131 lid 3 van de Grondwet. Voorts druist ze in tegen de artikelen 1, 8, 25 van het Amerikaans Verdrag voor de Rechten van de Mens en de artikelen 2 en 14 van het Internationaal Verdrag voor Burger- en Politieke Rechten. Direct na de uitspraak van het hof was de wet niet meer geldig.
Wantrouwen
Tijdens de krutu blijkt dat er veel wantrouwen is vanuit de binnenlandbewoners naar de centrale overheid toe. “Ze hebben de medicijnen die we van India hebben gehad gestuurd voor mensen van het binnenland om ons dood te maken. Dat wil zeggen dat ze bang zijn voor ons”, klonk het uit de mond van kapitein Louis Banks van Morakondre. “Waarom hebben ze de medicijnen niet naar Nickerie gestuurd”, gaf hij aan.
Ook openbaarde een vooroudergeest zich tijdens de krutu. “Dit is een ernstig ding, we moeten de voorouders niet tarten. Kijk dat gebeurt nu”, gaf één der kapiteins aan. Na de krutu werd een plengoffer gebracht bij het monument van Moiwana dat door kunstenaar Marcel Pinas is opgezet.
In november 1986 schoot een legereenheid ruim 39 (zwangere) vrouwen, kinderen en mannen in Moiwana dood. Het onderzoek in deze zaak is nu pas weer actueel.
