Tekst en beeld Ivan Cairo

PARAMARIBO — Mochten initiatiefvoorstellen voor een nieuwe Kiesregeling en wijziging van de Grondwet van de VHP’ers Dew Sharman en Cedric van Samson door het parlement worden aangenomen, zullen Desi Bouterse en Ronnie Brunswijk worden uitgesloten zich kandidaat te stellen voor het president- of vicepresidentschap.

Personen die een strafblad hebben zullen volgens de wetsvoorstellen die deze week aan De Nationale Assemblee zijn aangeboden niet in aanmerking kunnen komen voor het president- of vicepresidentschap van Suriname. Tijdens een persconferentie, dinsdag, waarin de voorstellen werden toegelicht is op vragen van verslaggevers aangegeven dat de uitsluitingsclausule niet specifiek gericht is op specifieke personen die door de strafrechter gevonnist zijn en momenteel meedraaien in de nationale politiek.

Ex-president tevens voorzitter van de NDP, Bouterse, heeft twee vonnissen op zijn naam: een drugsveroordeling in Nederland en een vonnis van de krijgsraad wegens medeplichtigheid aan meervoudige moord. Zijn hoger beroep in de moordzaak loopt nog bij het Hof van Justitie.

Ook vicepresident tevens voorzitter van coalitiepartij Abop, Brunswijk, heeft strafvonnissen op zijn naam. Zowel in Nederland als Frankrijk werd hij tot gevangenisstraffen veroordeeld wegens drugshandel. Brunswijk heeft zijn zinnen bij de eerstkomende verkiezingen gezet op het presidentschap, terwijl Bouterse een comeback wil maken met zijn NDP.

Integriteitsgehalte

“Het is niet bedoeld om welke persoon dan ook uit te sluiten”, stelt Sharman. De uitsluitingsclausule is meer bedoeld om het integriteitsgehalte in de top van het bestuurlijk apparaat te vergroten, merkte hij op. Dat is volgens hem ook wat leeft in de samenleving. De bepaling zal ook van invloed zijn op potentiële kandidaten van de VHP die een strafblad hebben, vult hij aan en stelt verder dat “we de zuiverheid van zij die ons als volk gaan leiden op een hoger niveau wensen te tillen.”

VHP-fractieleider Asiskumar Gajadien voegde eraan toe, dat Suriname aan de vooravond staat van grote economische ontwikkelingen wat het internationaal profiel van het land zal vergroten. In de leiding van de regering zullen daarom mensen moeten zitten met een kraakschoon blazoen die het land op elk internationaal forum kunnen vertegenwoordigen.

Van Samson zegt dat op basis van contacten met groepen in de samenleving ten aanzien van het profiel voor het president- en vicepresidentschap is besloten om uitsluitingsgronden in de wetsvoorstellen op te nemen. Tijdens de debatten in het parlement zal nader vastgesteld worden welke strafbare feiten zullen gelden voor het uitsluiten van personen.

De initiatiefnemers hopen de fracties van Abop en NDP achter hun voorstel te krijgen mocht deze uiteindelijk door het parlement in behandeling worden genomen.

Sharman gelooft dat “alle weldenkende mensen, alle mensen met een eerlijk hart en een rein geweten” die voorstander zijn van de principes van eerlijkheid, oprechtheid en rechtvaardigheid en een rein geweten hebben het de uitsluitingsvoorstellen zullen dragen. “Dat daardoor sommige mensen zullen worden uitgesloten, is het risico dat erin zit”, zegt hij.

Kiesregeling

De voorgestelde Kiesregeling van Sharman en Van Samson komt erop neer dat afgestapt wordt van een districtenstelsel naar een landelijk evenredigheidsstelsel, waarbij het hele land een groot kiesdistrict is. Kiezers zouden derhalve niet gebonden zijn om te stemmen op de kandidaten van hun district, maar op elke kandidaat landelijk mogen stemmen.

Dit idee leefde volgens Sharman al in de koloniale periode toen dit door de VHP was voorgesteld en later, maar is nooit doorgevoerd zoals dat nu wordt voorgesteld. De VHP’er is van mening dat met de voorgestelde Kiesregeling invulling wordt gegeven aan de uitspraak van het Constitutioneel Hof.

Van Samson legde uit dat met een landelijk evenredigheidsstelsel waarbij alle uitgebrachte stemmen van kiezers even zwaar wegen geen enkele stem meer verloren zal gaan, zoals het geval is bij het districtenstelsel. Hij constateert dat na de uitspraak van het Constitutioneel Hof, waarbij enkele bepalingen in de Kiesregeling onverbindend zijn verklaard, verschillende conceptkiesregelingen zijn voorgesteld.

Echter zou het gros van de samenleving voorstander zijn van een landelijk evenredigheidsstelsel, meent de initiatiefnemer. “Niet alleen de VHP heeft dat gezegd. We beantwoorden de vraag die leeft bij de samenleving”, aldus de politicus. Ook enkele NDP-assembleeleden, ondersteund door Abop-fractielid Edward Belfort, hebben een concept-Kiesregeling aan het parlement aangeboden.