Boekpresentatie ‘Constitutioneel recht Suriname’
door Wilfred Leeuwin
PARAMARIBO — “Een ongelooflijk groot misverstand, maar de president van Suriname is geen sterke president, het land heeft geen presidentieel stelsel. De president heeft al helemaal geen electorale mandaat, maar wordt door De Nationale Assemblee gekozen (DNA), aan wie hij dus dan ook ondergeschikt is.”
Dit is het harde maar grondwettelijk standpunt van staatsrechtgeleerde Hugo Fernandes Mendes. Hij benadrukt ook dat de president wel degelijk door het parlement, aan wie hij ondergeschikt is, kan worden afgezet.
“Je zou hopen dat het parlement zich realiseert dat het als hoogste orgaan beschikt over een grote politieke macht”
Fernandes Mendes zei dit donderdagavond in het Rumhuis, bij de presentatie van zijn boek ‘Constitutioneel recht Suriname’. De auteur adviseert zijn gehoor de grondwet goed erop na te lezen. “Het staat er simpelweg, maar ook in de handelingen van het parlement”, zegt hij.
Tijger zonder tanden
Het huidig parlement dat van deze constitutionele rechtsorde klaarblijkelijk niet weet of begrijpt, typeerde de wetenschapper als een tijger zonder tanden. “Je zou hopen dat het parlement zich realiseert dat het als hoogste orgaan beschikt over een grote politieke macht.”
De spreker zegt te begrijpen dat in de politieke sfeer waarin het land verkeert, parlementariërs het niet zouden durven de president, die meestal hun partijleider is, naar huis te sturen; bang dat zij nooit meer op een kandidatenlijst van hun partij geplaatst zullen worden.
In tegenstelling tot wat in de samenleving en in de politiek gebruik is, kan een minister wel degelijk naar huis kan worden gestuurd door het parlement met een motie van wantrouwen. Dat heeft Fernandes Mendes heeft in een uitzending van het programma ‘To The Point’ ook gezegd. “Het is raar dat in Suriname ministers eerder bang moeten zijn voor een reshuffling van de president dan wat grondwettelijk is geregeld en wel, voor het parlement.”
Reeds voorgedaan
Dat de grondwet bepaalt dat de president en ook de vicepresident door het parlement naar huis kunnen worden gestuurd, heeft zich niet zo lang in de geschiedenis voorgedaan. Fernandes Mendes verwijst naar de afzetting van voormalig president Jules Wijdenbosch en vicepresident Pretaap Radhakishun in 1999. “Nota bene met een motie van de oppositie”, zegt Fernandes Mendes.
Fernandes Mendes merkte ook op het raar te vinden dat bij de regering er sprake is van een regeringsraad, terwijl die niet wordt genoemd in de grondwet. President Chandrikapersad Santokhi, die evenals DNA-voorzitter Marinus Bee een exemplaar van het boek van de auteur kreeg uitgereikt, reageerde hier wel op.
“In de grondwet is wel geregeld de regeringsvergadering. Daarvan zijn er officiële wetsproducten ontwikkeld. Zo is het staatsbesluit ook aangepast, waarin de regeringsvergadering gedefinieerd is en ook het reglement van orde van de regering is goed geregeld”, zei Santokhi.