INGEZONDEN
Een zakenkabinet is een kabinet bestaande uit niet of nauwelijks partijgebonden deskundigen op hun terrein. Het lukt politieke partijen dan niet om een regering te vormen of het land moet worden bestuurd in afwachting van nieuwe verkiezingen of er is geen demissionair kabinet.
Een zakenkabinet is alleen mogelijk bij een ceremoniële president of koning, iemand die niet direct leiding geeft aan de regering, die aanwezig is bij ceremoniële plechtigheden of bij ondertekening van wetten. Dat kunnen wij bijvoorbeeld zien in Italië, waar er een president is en een minister-president. De minister-president geeft dan leiding aan de regering.
In een presidentieel stelsel, zoals in Suriname of de Verenigde Staten, is een zakenkabinet dus niet mogelijk, tenzij er een president zou zijn die is doordrongen van de precaire situatie waarin het land verkeert en enige bescheidenheid zou betrachten door op geen enkele wijze invloed uit te oefenen op het regeringsbeleid.
In een koninkrijk met een onschendbare koning is dat mogelijk. De minister-president en de regering zijn dan verantwoordelijk voor wat de koning doet. Dat kunnen wij bijvoorbeeld zien met Nederland. Overigens, een zakenkabinet is ook verantwoording schuldig aan het parlement, De Nationale Assemblee (DNA).
Nationaal kabinet
Een nationaal kabinet is een kabinet waarin (bijna) alle partijen in het parlement, DNA, zitting hebben in de regering. Een nationaal kabinet komt tot stand na een grote ramp, een wereldoorlog of een uitzichtloze situatie in een land. De bedoeling is dan om er gezamenlijk uit te komen. Politieke tegenstellingen worden opzijgezet om het algemene belang te dienen omdat het niet anders kan.
Wie niet lichtgelovig is en de paasboodschappen van Surinaamse politieke leiders tot zich heeft genomen, komt misschien tot de conclusie dat geloven alleen de Surinaamse bevolking niet zal helpen uit haar lijdende positie. Hoe kan een einde worden gemaakt aan dit lijden? President Santokhi ziet mogelijk een begin van een oplossing.
Hij heeft namelijk een NDP’er, Roché Hopkinson, benoemd tot president-commissaris van een staatsbedrijf, Canawaima. Hopkinson zou zijn voorgedragen door de VHP, maar de ministers van de VHP zouden tegen de benoeming zijn. Echter, indien de president het licht heeft gezien, is het geen grote stap om te komen tot een nationaal kabinet, tenzij hij de regeerstijl hanteert door mogelijke brandjes te blussen met het belonen van politieke tegenstanders, hier en daar.
Het is interessant om te zien of president Santokhi het aandurft om verder te gaan op de ingeslagen weg en door te modderen en wanneer het niet anders kan de noodtoestand af te kondigen om rellen te beheersen.
Oplossing
Een nationaal kabinet zou een oplossing kunnen brengen in de situatie omdat wij hebben kunnen zien dat de NDP zich het lot van arme mensen aantrekt. Echter, probleem is dat het moreel verval in Suriname begon na de staatsgreep van 1980 en zich tot op heden voortzet. Culturele verwachtingen en gebruiken druisen in tegen wetten en principes van zuiver, integer en behoorlijk bestuur. Daarin zou geen plaats moeten zijn voor belangenverstrengeling en vriendjespolitiek.
Zonder de pretentie te hebben helderziend of volledig te zijn, wil ik u schetsen wat er anders zou kunnen gebeuren. Wij hebben al gezien dat delen van de bevolking het niet eens zijn met het beleid van de regering en demonstreren. De mensen hebben ook door dat het parlement, DNA, nogal eens een poppenkast is waar allerlei belangen van de bovenwereld en onderwereld worden gediend. Alles draait om geld, privé-, groeps-, etnische-, handels- en familiebelangen. Vandaar dat ook DNA het moest ontgelden bij een demonstratie.
De president benoemt allerlei commissies om problemen op te lossen. Dit betekent dat het overheidsapparaat niet deskundig genoeg is bemenst. In die commissies zitten niet zelden niet alleen deskundigen, maar ook gelijkgestemden. Soms worden tegenstanders of coalitiegenoten beloond en dus zoet gehouden met een post in een commissie of een adviseurschap. Dat hebben wij bijvoorbeeld kunnen zien met Gregory Rusland, voorzitter van de NPS.
Staatsbedrijven
Een door DNA aangenomen wet Belasting over de toegevoegde waarde (BTW-wet), waarvan de gepubliceerde tekst naar verluidt afwijkt van de aangenomen wet werkt prijsverhogend, zeker voor eerste levensbehoeften. Is er sprake van onkunde of van het bewust bevoordelen van rijke mensen?
Dan zijn er nog staatsbedrijven, met name Staatsolie die gelukkig vreemde valuta opleveren voor de overheid. Echter, die valuta’s worden door de regering ingewisseld voor Surinaamse dollars bij de Centrale Bank van Suriname waardoor er meer SRD in omloop komt en de waarde van de SRD daalt met als gevolg dat goederen duurder worden.
Staatsbedrijven spelen een belangrijke rol voor de schatkist omdat de overheid daarin een meerderheidsbelang heeft. De inflatie viert ook hoogtij door de cambio’s die – met of zonder vergunning – de koers van de SRD mede opdrijven.
Met een zwakke en willekeurige inning en invordering van belastingen zijn staatbedrijven een doekje voor het bloeden, naast vergoedingen voor houtconcessies die het kostbare bos vernietigen wanneer er niet op een verstandige manier wordt gekapt en herbebost.
Het lukt Suriname niet die inning en invordering van belastingen goed te regelen. Zo’n dertig jaar geleden was Nederland te hulp geroepen en waren er belastingdeskundigen in Suriname. Die moesten van de toenmalige regering vertrekken omdat zij te veel te weten zouden komen over wie allemaal belastingen aan het ontduiken en ontwijken was.
Echter, een land heeft geld nodig om overheidsuitgaven te kunnen bekostigen. Staatsbedrijven en concessies met vrienden en familieleden in de leiding leveren niet voldoende op om het lijden van de bevolking te beëindigen. Een serieuze regering zou dat moeten weten.
Toescheidingsovereenkomst
De president heeft het nogal eens over wat de diaspora zou kunnen doen. Ik kan mij niet voorstellen dat de president niet weet dat in de Toescheidingsovereenkomst tussen Nederland en Suriname staat dat Suriname personen die in Suriname geboren zijn en hun afstammelingen te allen tijde moet toelaten tot Suriname en gelijk moet behandelen met andere Surinamers.
Die personen kunnen dus gewoon ook in overheidsdienst, dus ook indien een Surinaamse wet of besluit bepaalt dat men de Surinaamse nationaliteit daarvoor moet hebben. Die overeenkomst heeft namelijk een hogere status dan die van een nationale wet, regel of besluit.
Het plan van de president om alle mensen die in Suriname zijn geboren op grond van het territorialiteitsbeginsel ook achteraf de Surinaamse nationaliteit toe te kennen, kan in dit verband ook een oplossing zijn, hoewel bipatride niet vaak voorkomt, tot conflicten kan leiden en internationaal zelfs wordt afgeraden.
Het financieel-economische beleid van deze regering is dus failliet. De Centrale Bank van Suriname is niet in staat samen met het ministerie van Financiën en Planning te zorgen voor prijsstabiliteit. Van een sociaal beleid is nauwelijks sprake. Onder deze omstandigheden zal ook familiebezoek uit het buitenland aan Suriname afnemen omdat familie in Suriname meer financiële ondersteuning nodig heeft.
Bovendien is het leven ook in Nederland duurder geworden en worden prijsstijgingen niet volledig gecompenseerd in lonen en uitkeringen. Toeristen zullen ook niet graag een land willen bezoeken indien er sprake is van voortdurende onrust. Zonder drastische beleidswijziging zal deze regering 2025 dus niet kunnen halen.
Rinaldo van Rhemen
De redactie van de Ware Tijd stelt lezers in de gelegenheid stukken in te zenden ter publicatie. In principe worden alle ingezonden artikelen opgenomen, tenzij de inhoud schadelijk, kwetsend of beledigend is voor derden. Stukken die worden geplaatst komen niet noodzakelijkerwijs overeen met de mening van de Ware Tijd. De redactie behoudt zich het recht voor om stukken niet te plaatsen, of in te korten of te redigeren zonder dat die uit hun context worden gehaald.