door Valerie Fris
PARAMARIBO — “Er is een bepaalde perceptie dat wanneer journalisten artikelen schrijven suïcide gevallen toenemen. Stoppen daarmee of blijven schrijven en hoe?” Zo startte psycholoog Juljo Cruden in het Sivis-gebouw zijn presentatie over hoe op een correcte manier publicaties over zelfdoding en mentale gezondheid moeten worden gebracht.
Cruden stelt dat moet worden doorgegaan met het publiceren over het onderwerp, maar wel op verantwoorde wijze. “Meer dan honderd onderzoeken wereldwijd geven aan dat het risico op suïcide bij kwetsbare personen kan worden vergroot door het lezen of kijken naar informatie over deze gevallen.”
‘Er is nooit sprake van slechts één reden voor suïcide, maar een combinatie van omstandigheden”
Psycholoog Juljo Cruden
Samen met mede-inleider Tatiana Ashruf, focal point van de afdeling Mentale Gezondheid, is hij het erover eens dat het woord ‘zelfmoord’ liever niet wordt gebruikt in berichten en andere journalistieke producties. Het woord ‘moord’ kan namelijk verkeerde associaties oproepen.
Cruden gaf meerdere tips van woorden die beter kunnen worden vermeden, zoals een ‘mislukte’ of ‘succesvolle suïcide poging’, Of dat wordt gemeld dat het aantal gevallen blijft stijgen. Maar ook vermelden van de locatie waar het geval zich heeft voorgedaan, bijvoorbeeld ‘Bosjebrug of ‘in Nickerie’ is niet nodig.
Verder raadde hij een gedetailleerde omschrijving van hoe de persoon uit het leven is gestapt of hoe hij of zij is aangetroffen af. Hiermee kan kopieer effect worden voorkomen. Vaak wordt ook een reden opgegeven bijvoorbeeld ‘in de relatiesfeer’. “Nergens voor nodig”, vindt Cruden. “Er is nooit sprake van slechts één reden voor suïcide, maar een combinatie van omstandigheden.”
De psycholoog raadt ook af om foto’s te plaatsen die niet respectvol zijn naar de nabestaanden toe. “Respecteer de privacy van de overledene; dus naam, functie en andere details hoeven er niet bij om te voorkomen dat het een sensationeel stuk wordt.”
Aanpak probleem
Belangrijk bij publicatie is dat er altijd hulpbronnen moeten worden aangegeven. “Probeer standaard te eindigen met iets hoopvol”, gaf Cruden mee. Deze informatie was volgens aanwezige journalisten, die actief meededen, zeker nuttig.
Suriname staat internationaal op de achtste plaats met het aantal suïcide gevallen per jaar en regionaal op plek twee. Elk jaar vinden er in het land per 100.000 inwoners ongeveer 25 zelfdodingen plaats. Deze cijfers zijn erg verontrustend en nopen tot onmiddellijke actie, zeker vanuit het beleid van de regering.
De hulplijnen 114 en 123 zijn al geruime tijd inactief. Aan de voet van de Wijdenboschbrug staat er een bord ‘Yepi De’ (met het nummer 114) en waarop staat vermeld dat er kan worden gebeld van maandag tot en vrijdag van zeven tot drie. “Hoe kan dat nummer alleen beschikbaar zijn tijdens werktijden?” vroegen de journalisten zich af.
Financiën
Op dit moment is alleen de organisatie ‘Mind Matters’ actief bezig met het verstrekken van hulp. Toegang tot psychologische hulp is bijna onmogelijk vanwege de zeer beperkte dekking door de ziektekostenverzekering. Een drempel is dat een groot deel van de kosten door de hulpzoekende zelf moeten worden betaald.
Er is in juli 2021 een commissie Suïcide Preventie ingesteld, maar die kan zonder geld niet naar behoren functioneren. In 2022 was er letterlijk geen cent op de begroting voor verbetering van de geestelijke gezondheidszorg en de preventie van suïcide.
Na een betoog van Dew Sharman, vicevoorzitter van De Nationale Assemblee die tevens arts is, werd er alsnog SRD 10 miljoen op de begroting opgebracht. Er is tot nu toe geen actie gekomen op het toezicht op verkoop van pesticiden, zoals gramoxone of het veiliger maken van de Wijdenboschbrug.
De workshop ‘Mental Health and Suicide Reporting’ werd donderdagavond in het Sivis-gebouw georganiseerd door Caricom-jeugdambassadeur Fay King in samenwerking met het ministerie van Arbeid, Werkgelegenheid en Jeugdzaken en de afdeling Mentale Gezondheid van het Bureau voor Openbare Gezondheidszorg. Ondanks dat er een grotere groep journalisten werd verwacht dan er waren, is de workshop goed ontvangen door zij die hebben deelgenomen.
