door Wilfred Leeuwin
PARAMARIBO — Suriname consumeert nog altijd, een laag percentage van afbfekende stoffen die schadelijk zijn voor de Ozonlaag en een schadeijk effect hebben en bijdragen tot klimaatverandering. Bij de herdenking van Wereld Ozon dag op 16 september is hierbij stil gestaan door de Nationale Ozon Unit (NOU) binnen het Nationaal Instituut van Milieu en Onderzoek in Suriname (Nimos).
Zoals elk jaar het geval staan wereldwijd diverse instanties, groepen en individuen stil bij de gezamenlijk aanpak van de beschadiging van de Ozonlaag, een van de milieuproblemen die de mensheid dient op te lossen. Ook dit jaar heeft de Verenigde Naties een thema gekozen: “Montreal Protocol: fixing the ozone layer and reducing climate change” (in het Nederlands: “Montreal Protocol: het repareren van de ozonlaag en het terugdringen van de klimaatverandering”).
Suriname
Suriname heeft op 14 oktober 1997 zowel het Verdrag van Wenen als het Montreal Protocol geratificeerd. Dit heeft verplichtingen met zich meegebracht, zoals het geleidelijk aan elimineren van het gebruik van Ozonlaag afbrekende stoffen. De familie van de ozonlaag afbrekende stoffen, die door de mens worden gemaakt, bestaat uit de belangrijke chloorfluorkoolstoffen of CFK’s en chloorfluor-koolwaterstoffen of HCFK’s. Deze chemische stoffen komen voor in onder andere spuitbussen, koel- & vrieskasten, ijsmachines, water coolers of een koeltank voor drinkwater en airco’s (ook die van auto’s). Andere belangrijke ozonlaag afbrekende stoffen zijn de Halonen, die voorkomen in brandblus machines waar onder brandblus apparaten, Fluorkoolwaterstoffen
(HFKs) die ook voorkomen in airco’s en methylbromide die te vinden is in bestrijdingsmiddelen. De HFKs zijn stoffen die, bij uitstoot in het milieu, ook bijdragen aan het fenomeen, klimaatverandering. Belangrijk te vermelden is dat Suriname een ‘technologie-importerend’ land dus wij zijn afhankelijk van van buitenlandse actoren voor de verandering van technologie, in dit geval de koelmiddelen en bijbehorende apparatuur.
Vanaf 1 januari 2010 geldt wereldwijd een verbod op de productie en het gebruik van chloorfluorkoolstoffen (CFKs) en al haar bijproducten. Voor ontwikkelingslanden zoals Suriname gelden er vanaf 1 januari 2013 restricties voor de productie, import en het gebruik van de Chloorfluorkoolwaterstoffen (HCFKs) en bijbehorende apparatuur. Gebaseerd op de gemiddelde totale consumptie in de periode 2009 – 2010 van deze stoffen (HCFKs), zal Suriname gefaseerd 10%, 35%, 67.5% en 100% moeten uitbannen voor respectievelijk de jaren 2015, 2020, 2025 en 2030.
De huidige status is dat Suriname beneden de vastgestelde percentage Ozonlaag Afbrekende stoffen consumeert, De redenen hierachter zijn ook dat het verruimen van het bewustzijn en expertise bij vooral de koeltechnici in Suriname zijn verruimd. Met behulp van capaciteitsversterkingsprogramma’s die worden ondersteund door het milieuprogramma van de Verenigde Naties (United Nations Environment Programme (UNEP)) zijn de afglopen decennia diverse activiteiten ontplooid zoals trainingen voor koeltechnici, versterking middels inrichting van koeltechnische laboratoria bij het NATIN & SAO als ook het verstrekken van de nodige equipment aan koeltechnici. De NOU werkt al jaren met de Airconditioning, Refrigerartion and Ventilation Association Suriname (ARVAS), de associatie van koeltechnici in Suriname. Het is bedoeling om deze samenwerking verder uit te bouwen en ook het bewustzijn te verruimen onder de koeltechnici over klimaatverandering met name bij het gebruik van Fluorkoolwaterstoffen (HFKs) als koelmiddelen. Dit moet leiden tot geleidelijk aan stopzetten van het gebruik van HFKs.
ARVAS
ARVAS is op 4 november 2009 opgericht als associatie voor koelmonteurs en koeltechnische bedrijven. Zij probeert haar doelstellingen door middelen van trainingen, netwerken, regelgeving en bewustwording te realiseren. De klimaatverandering en de gevolgen ervan vragen steeds meer dat koeltechnici de juiste handeligen verrichten op hun vakgebied. In samenwerking met de NOU probeert ARVAS technicians de nodige kennis en vaardigheden bij te brengen voor “good practices”. De Covid periode heeft ervoor gezorgt dat de activiteiten van ARVAS kwamen stil te liggen.
Er zullen 15 kansarme jongeren opgeleid worden tot koelmonteur en krijgen zij een starterspakket om aan de slag te kunnen.
Sedert 13 april is er een nieuw bestuur bestaande uit: Satiesh Sardjoe (voorzitter), Remie Kartoredjo (secretaris), Sheaker Djethoe (penningmeester), Fardeen Nasrullah (P.R.O.), Vijay Jankipersad (Commissaris), Luciano Poleon (Commissaris) en Romario Kromontono (Commissaris). De adviseurs zijn de heren Albert Leming en Stanley Sovan.
Direkt na haar aantreden heeft het bestuur samen met de adviseurs zich beijverd om in het kader van armoede bestrijding een project bij de overheid in te dienen.Welke reeds is goed gekeurd en spoedig zal starten. Er zullen 15 kansarme jongeren opgeleid worden tot koelmonteur en krijgen zij een starterspakket om aan de slag te kunnen. De filosofie is “geen vis maar een hengel om te vissen“ . Er wordt hard gewerkt om een nationaal koeltechnisch trainingscenter in Suriname te hebben. Hierdoor zal het mogelijk zijn om gestandariseerde trainingspakket aan te bieden en koeltechnici te certificeren.