Vrijwel iedereen kijkt uit naar de jaarrede die president Chandrikapersad Santokhi vrijdag in De Nationale Assemblee (DNA) gaat houden ter gelegenheid van de opening van het nieuwe parlementaire jaar. Echter, door ervaring wijs geworden, wordt er niet teveel van verwacht. Maar voor Santokhi is het zijn laatste kans om de kiezers ervan te overtuigen dat hij komend jaar de voorspoed gaat brengen die hij al jaren heeft beloofd.

Tekst Armand Snijders

Beeld CDS

Santokhi heeft zichzelf in de afgelopen dagen via de Communicatiedienst Suriname (CDS) opzichtig op de borst geslagen dat het Internationaal Monetair Fonds (IMF) de derde tranche van ongeveer 53 miljoen US dollar aan Suriname zal overmaken. “We hebben laten zien dat wij met strakke discipline en goed bestuur, resultaten hebben kunnen presenteren aan IMF. Waar andere landen moed en leiderschap niet durven te tonen, doen wij dat als land.”

“Dit laatste volledige jaar van zijn regering zou wel eens een heel zuur jaar kunnen worden en ongekend veel weerstand vanuit de samenleving kunnen oproepen”

Hij heeft gelijk als hij bedoelt dat in macro-economisch opzicht de situatie in het land er vooralsnog wat op vooruit is gegaan. De regering had – volgens eigen zeggen – ook geen andere keuze dan met het IMF in zee te gaan. Echter, dat viel zwaar, waardoor na de eerste tranche begin vorig jaar de vervolgbetalingen uitbleven. Na nieuwe onderhandelingen werd enkele maanden geleden eindelijk de tweede tranche ontvangen en nu dus de derde, waar de regering zo hoog van de toren blaast.

Kwetsbaren

De tranches zijn grotendeels vooral bedoeld als begrotingssteun, de rest mag worden besteed voor ‘het beschermen van de kwetsbaren in de samenleving en het bevorderen van investeringen die de groei bevorderen’. Echter, aan het beschermen van de kwetsbaren doet de regering veel te weinig. Bovendien zijn er veel meer kwetsbaren dan gedacht, getuige de 120.000 aanvragen (!) voor de maandelijkse koopkrachtversterking, die door de trage afhandeling en nieuwe lastenverzwarende maatregelen allang is achterhaald.

Van ‘het bevorderen van investeringen die de groei bevorderen’ komt daarnaast heel weinig terecht. Daar is ook het van de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank (IDB) geleende geld voor bestemd, maar de regering heeft top op heden niet inzichtelijk kunnen maken waar al dat geld naartoe is gegaan. Dus er worden ook door deze regering vele tientallen miljoenen US dollars extra geleend, die uiteindelijk wel moeten worden terugbetaald. Het is te hopen dat het staatshoofd vrijdag iets zal zeggen hoe dat uiteindelijk zal worden afgelost.

Verarming volk

Overigens, de uitvoering van hervormingen, zoals het afschaffen van subsidies op brandstof, elektriciteit, gas en water zijn helemaal niet lovenswaardig, zoals het IMF wil doen geloven, maar zijn doodgewoon door het IMF opgelegd. Weliswaar op voorspraak van de regering-Santokhi, maar het effect is hetzelfde: een enorme verarming van het volk.

En de wijze waarop de (chaotische) invoering van de belasting over de toegevoegde waarde (BTW) heeft plaatsgevonden en de op handen zijnde aanpassingen (lees: verhogingen) die het volk nog te wachten staan, verdienen ook absoluut geen schoonheidsprijs. Om nog maar te zwijgen over de nimmer door de regering deels ingetrokken – toch al schamele – verhoging van het wettelijke minimum uurloon, onder druk van de Vereniging Surinaams Bedrijfsleven (VSB).

En van ‘de agenda voor corruptiebestrijding en goed bestuur’, die volgens het IMF dient te worden bevorderd, is tot op heden niets zichtbaar geweest. De regering heeft op dat gebied wel allerlei schijnbewegingen gemaakt, maar in de praktijk blijft alles nagenoeg hetzelfde. Zo zijn tal van corruptiezaken van de afgelopen drie jaar nog niet onderzocht door het Openbaar Ministerie.

Strafrechtelijk onderzoek

Er zijn wat dat betreft heel wat misstanden die een strafrechtelijk onderzoek rechtvaardigen, zoals onder meer het geflopte project van goudordening, over hoe de fraude op het ministerie van Financiën en Planning kon plaatsvinden, het diasporakapitaal-fantasieverhaal, de ‘Saya’-gate, de HPSG-klucht, het New Surfin-debacle, het zoetwaterexportsprookje, het SLM-schandaal en de inzet van kinderen, vrouwen en andere familie, vrienden en partijgenoten op lucratieve posities. En last but not least: de waarschijnlijke luchtballon van de internationale Port of Nickerie.

“De uitvoering van hervormingen, zoals het afschaffen van subsidies op brandstof, elektriciteit, gas en water zijn helemaal niet lovenswaardig”

Het zou pas echt lovenswaardig zijn indien corruptie, nepotisme en verspilling bij de wortel zouden worden aangepakt via de implementatie van goed bestuur. Maar dat ontbreekt. En ondertussen is de staatsschuld wel met ruim 50 procent toegenomen tot meer dat 200 procent van het bruto binnenlands product (BBP), schreef deze krant vorige week al.

Terwijl de feiten aantoonbaar daar liggen, is daarop nog geen enkele reactie gekomen van regeringszijde. Het IMF en Santokhi prediken halleluja en schreeuwen van de daken dat het de goede kant op gaat met Suriname, maar de kleine man en vrouw pinaren steeds meer en de schulden drukken indirect steeds zwaarder op hun schouders.

Gelegaliseerd en gecontinueerd

Het IMF slaat de plank volledig mis, stelt Roy Bhikharie, voorzitter van de buitenparlementaire Progressief-Verheffende Partij (PVP). Hij vraagt zich hardop af hoe serieus het IMF nog moet worden genomen. “Bij het aangaan van de IMF-overeenkomst behoorden corruptiebestrijding en goed bestuur tot de primaire eisen, waarvan tot op heden niets is gebleken. Kun je spreken van lovenswaardige hervormingen als er sprake is van corruptie, nepotisme en verspilling? Zijn er ooit subsidies betaald of zijn vooral corruptie, diefstal en verspilling gefinancierd onder het mom van subsidies? Zonder een diepgaand onderzoek hiernaar, worden deze uitbuitingspraktijken gelegaliseerd en gecontinueerd onder het toeziend oog van IMF, waarvoor het volk betaalt.”

“Hoe wil je ‘groeibevorderende investeringen’ stimuleren onder wanbestuur?” vraagt Bhikharie retorisch. “Dat is toch dweilen met de kraan open. Misschien is dat de reden waarom IMF-programma’s mislukken en sociale erupties teweegbrengen. Er zijn hier geen hervormingen uitgevoerd, slechts zogenaamde marktconforme prijzen, om overtollige ambtenaren te kunnen betalen en de ongewenste status quo te handhaven: serving the elite.”

Teveel fabeltjes

Dat is inmiddels het imago dat de regering heeft bij de bevolking, waar ook maar weinig vertrouwen bestaat dat met de huidige politici de te verwachten oliedollars ten goede zullen komen aan de samenleving. Santokhi moet beseffen dat het volk niets meer wil horen over het licht in de tunnel, dat ogenschijnlijk alleen voor hem en zijn friends and family schijnt, maar waar verder niemand van beter wordt.

Hij heeft in de ruim drie jaar dat hij aan de macht is al te veel fabeltjes verteld, waarvan de meeste nooit bewaarheid zijn geworden. Laat hij daarom – met die wetenschap in gedachten – in zijn jaarrede met concrete plannen komen voor het komende jaar die ook gaan worden uitgevoerd. Dus geen luchtkastelen als HPSG en de diepwaterhaven in Nickerie. Anders zou dit laatste, volledige jaar van zijn regering wel eens een heel zuur jaar kunnen worden en ongekend veel weerstand vanuit de samenleving kunnen oproepen. Het is voor hem nu echt vijf voor twaalf.