Tekst en beeld Sharon Singh

PARAMARIBO — Jongeren in een vroeg stadium financieel bewustmaken om later gezonde financiële beslissingen te kunnen nemen is het doel van de jaarlijkse Global Money Week die duurt tot en met 26 maart. Suriname doet voor de vierde keer mee. Dit jaar heeft de Centrale Bank van Suriname (CBvS) drie VOJ-scholen geselecteerd: de Noordpoolschool te Lelydorp (maandag), de KRS Coleridgeschool te Flora (gisteren) en Mulo Ellen in district Commewijne (vandaag).

Digitale dienstverlening en budgetteren zijn onderdelen die de revue passeren tijdens de schoolbezoeken. Bij het onderdeel budgetteren bleken veel leerlingen sommige nieuwe termen niet te kennen. Zo vroegen ze bijvoorbeeld “Wat zijn essentiële items” en “wat korte- en langetermijndoelen”. Bij digitale dienstverlening werd onder meer E-Wallet behandeld en de voordelen voor het milieu.

Sparen

Het dagprogramma per school bestaat hoofdzakelijk uit een (powerpoint)presentatie, vragenronde en een opdracht. Bij dit laatste mochten de leerlingen hun uitgaven en inkomsten in een tabel verwerken. Op de Coleridgeschool hadden veel deelnemers een negatief saldo. Jason Parsan (15) vertelt dat hij al enige tijd spaart. “Ik ben geen trouwe spaarder en hou van snoepen. Wat ik niet doe is vermorsen en overmatig zoete snacks eten. Ik begon te sparen toen mijn oma er voortdurend op hamerde dat ik moet sparen voor een auto.”

Hij heeft ook een andere uitdaging: zijn cijfers ophalen, want in het tweede kwartaal is het niet goed gegaan. “Dat komt door het gamen, daar raakte ik verslaafd aan en liet de lessen links liggen. Nu is de focus terug; mijn moeder heeft me mijn mobiel afgepakt. Het wordt hard knokken. Voor mij is doubleren geen optie.” Zijn doel is om na het mulodiploma te hebben behaald een opleiding bij het Elsje Finck-Sanichar College Covab, de Centrale Opleiding voor Verpleegkundigen en beoefenaren van Aanverwante Beroepen, te volgen. “Op die manier kan ik mijn familie financieel ondersteunen.”

Minder geld

“Sparen? Eerlijk gezegd ben ik er niet zo happig op. De waarde van het geld daalt steeds. Alles gaat achteruit in het land. En wat is essentieel en wat niet. Iedereen heeft een eigen mening daarover”, zegt Alicia Moelchand. Toch laat ze doorschemeren dat ze wel wil gaan sparen. “Nu met een doel. Ik wil naar Zuid-Korea vanwege het eten en de toeristische oorden.” Ze heeft alvast een cursus pedicure gevolgd. “Ik heb nog geen idee welke richting ik op moet. Die cursus is een back-up. Indien mogelijk wil ik nog andere opleidingen volgen.”

Kyara Mijnals noemt het belangrijk om prioriteiten te stellen. “Ik heb weleens mijn geld onnodig uitgegeven. Nu zal ik er beter op letten. Earpiece, headphone en fastfood zijn onnodige uitgaven”, meent ze. Ze spaart al sinds haar vijfde. “Ik kan niet beloven dat ik niet meer aan het geld kom. Het is mijn vurige wens om ‘Het Grote Anansiboek’ te kopen.” Ze is namelijk dol op Anansitori. Over hoe haar boekenkast eruit ziet? “Ik heb ontelbaar veel boeken.” Zelf schrijft ze ook korte verhalen.

Rekenen

Naast de presentaties behoren rekenspelletjes tot het programma. Jolanda Kertopermono van de CBvS:  “Ik heb gemerkt dat er hiaten zijn bij rekenen. Dit heb ik aan de leerkrachten doorgegeven en die hebben gezegd dat er inderdaad een gap is.” Kertopermono deed de spaar quest, dat zijn oefeningen waar rekenen een belangrijk uitgangspunt is. Overall was ze tevreden.

“Bij ons gaat het erom of de boodschap is overgekomen.” Ze heeft ook vragen gekregen hoe te sparen in crisistijd. “Het is inderdaad moeilijk om te sparen in crisistijd, maar als je niet spaart heb je niets.” Inderdaad daalt de waarde van de Surinaamse dollar, maar als je spaart heb je over een aantal jaren alvast een beginkapitaal.