‘We worden letterlijk en figuurlijk naar de slachtbank geleid’

door Jason Pinas

PARAMARIBO — “We willen rust in onze gebieden, maar dat zal niet kunnen gebeuren als er geen duidelijke afspraken zijn met de regering.” Dit benadrukt kapitein Lloyd Read van Pierre Kondre tegenover de Ware Tijd. Hij is net als andere dorpshoofden nog meer op scherp na de onlusten van dinsdag in Pikin Saron.

Op die dag stak een groep houttrucks en een politiepost in brand, mishandelde en gijzelde medewerkers van Grassalco en chauffeurs. Zij werden uiteindelijk door de politie bevrijd. Twee agenten die waren beschoten liggen buiten levensgevaar in het ziekenhuis. Twee van de inheemsen overleden aan hun schotverwondingen.

Het gebied is voorlopig afgezet door de politie maar de situatie is volgens Read nog niet opgelost. Hij benadrukt dat dit incident een direct gevolg is van nalatigheid van de regering. “Dit is een zwarte dag voor de inheemsen. Jong inheemse mannen hebben met hun leven moeten betalen in de strijd voor erkenning van onze grondenrechten. Ik heb vaker hiervoor gewaarschuwd. We zijn in het belang van onze kinderen niet in staat dit langer te accepteren.” Hij benadrukt dat opeenvolgende regeringen de erkenning van die rechten steeds voor zich uitschuiven, terwijl volgens het Kaliña- en Lokono-vonnis dit sinds 2018 een feit zou moeten zijn.

Gran krutu

Tijdens een spoedvergadering met de regering heeft de Vereniging van Inheemse Dorpshoofden in Suriname (Vids) gevraagd om nog dit weekend een gran krutu te houden. Daarnaast hebben de dorpshoofden geëist dat alle uitgegeven gronden en concessies in het Pikin Saron-gebied uiterlijk vandaag worden ingetrokken. De begrafeniskosten van de twee doden moeten volgens Vids ook door de overheid worden gedekt. Daarnaast eisen de dorpshoofden een onafhankelijk onderzoek naar de dood van de twee mannen.

Read denkt dat de gran krutu nodig is om goede afspraken te maken over een traject dat de algehele rust moet terugbrengen. “Ik denk dat als de regering dit niet adequaat oppakt wij een situatie gaan krijgen dat dit probleem steeds groter kan worden.”

De kapitein weet dat ook in andere inheemse dorpen de mensen zich roeren omdat voortdurend concessies worden uitgegeven. “We worden letterlijk en figuurlijk naar de slachtbank geleid. Ik zag dit aankomen. We willen serieus worden genomen maar de regering heeft die serieusheid niet opgebracht”, aldus Read.

Huiverig

Vids-voorzitter Muriël Fernandes is deels blij na het gesprek, maar huiverig over de toezeggingen die zijn gedaan door de ministers. “Minister Dinotha Vorswijk heeft mij persoonlijk beloofd dat beschikkingen zouden worden ingetrokken, maar dat is tot nu toe niet gebeurd. Dus wij blijven erbij dat we zaken zwart op wit willen zien voordat we het geloven.”

Ook Fernandes verwijt de regering nalatigheid. “Het hoefde niet zo ver te komen. We hebben vaker petities aangeboden en ons misnoegen geuit over de wijze waarop zaken lopen. Kijk wat nu is gebeurd”, treurt de Vids-voorzitter. “Wij zijn de oorspronkelijke bewoners. We verdienen veel beter dan deze behandeling.” Ze wijst erop dat in meerdere landen in de regio grondenrechten aan inheemsen worden toegekend. “Maar de belangen zijn in Suriname kennelijk te groot. Zonder om de plaatselijke bewoners te benaderen worden gronden uitgegeven. Na san den ati firi den e teki en wij gaan dat niet meer toelaten. Zeker niet na wat er is gebeurd op Pikin Saron”, waarschuwt Fernandes.