Een ‘zware bevalling’. Zo kunnen de onderhandelingen om te komen tot de uiteindelijke aanstelling van de in Suriname geboren, maar in Nederland opgegroeide Aron Winter als nieuwe bondscoach van Natio, het best worden omschreven. Hij heeft een driejarig contract; van maart 2023 tot aan het wereldkampioenschap in 2026. Of dat ook het eindstation voor hem zal zijn is nog niet aan de orde. Mogelijk zal één en ander afhangen of de doelstellingen worden gehaald.

Tekst Jeff Cramer

Beeld Terence Oosterwolde

Aron Winter liet doorschemeren dat hij per se ging voor een langdurige periode als bondscoach. Dat was de voornaamste reden waarom de onderhandelingen zo lang hebben geduurd. “De dingen die we hebben afgesproken vind ik vrij persoonlijk, maar als je langer bij elkaar wil blijven, moeten dingen goed zijn geregeld.”

En nu hij daadwerkelijk als bondscoach is aangesteld, legt hij de lat voor zichzelf hoog: Suriname voor het eerst in de geschiedenis naar het wereldkampioenschap voetbal leiden. Om die droom te verwezenlijken hecht hij veel waarde aan samenwerking met zijn onlangs aangestelde assistent Henk Ten Cate, met wie de Surinaamse Voetbalbond (SVB) het ervaringsplatform van de technische staf flink heeft verstevigd.

Hoewel hij assistent is, mag zijn rol in het halen van belangrijke doelen met Natio niet worden onderschat. Zelf benadrukt de assistent-bondscoach dat het Winter is die de teugels in handen heeft en ook bepaalt hoe er zal worden gespeeld. Ten Cate wordt als erg belangrijk gezien om de bondscoach te helpen zijn vier ambitieuze doelstellingen te halen: plaatsing voor het eindtoernooi van de Gold Cup 2023, handhaving in de League A van de Concacaf Nations League, kwalificatie voor de Conmebol Copa América 2024 én plaatsing voor het wereldkampioenschap 2026 in de Verenigde Staten, Canada en Mexico.

Vooral diaspora spelers

In het gesprek met de Ware Tijd wordt duidelijk dat Winter bij het bouwen van een nationale selectie vooral rekent op profspelers uit de diaspora. “Kijk, er zit zoveel potentie in deze spelersgroep en de staf, dat we echt serieus het WK 2026 kunnen halen. En ik vind het ook prachtig om een grote bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van het Surinaamse voetbal.”

Winter werkt bij het selecteren van potentiële internationals in diaspora samen met Brian Tevreden van de Tevreden Group, die onlangs is benoemd tot directeur Voetbalzaken van de SVB. “In de gesprekken met deze spelers zijn we  heel duidelijk:  het is niet vanzelfsprekend dat als ze de keus maken om voor Suriname te komen spelen, ze ook worden geselecteerd, want je moet het verdienen.” Hij laat er geen twijfel over bestaan dat ondanks de inzet van Tevreden hij – Winter – de eindverantwoordelijke is. “Het selectiebeleid bepaal ik, daar maak ik de keuzes in en niemand anders.”

Ondanks het binnenhalen van diaspora spelers onderstreept de bondscoach dat er zeker nog kansen liggen voor de lokale jongens. Hij noemt het belangrijk te hebben mogen zien wat het niveau is van de voetballers met talent, die in Suriname hun training en opleiding hebben genoten en zich ook moeten ontwikkelen.

Verzorgd voetbal

De eerste tekenen van het voetbal dat Winter wil gaan spelen met Natio zijn duidelijk te zien geweest in de thuiswedstrijd van maart tegen Mexico. Suriname kreeg vooral in de eerste helft van deze laatste Concacaf Nations League-partij voor dit seizoen een voorproefje van waartoe deze selectie in staat is: hoog druk zetten, met en zonder bal, de tegenstander vastzetten en goed combinerend gevaarlijk worden en kansen creëren. “Alleen moet je wel je kansen benutten en jezelf belonen”, vult Winter zichzelf kritisch aan. En hierin moet Natio nog flinke stappen zetten.

Assistent-bondscoach Ten Cate stelt dat het de bedoeling is samen met Winter een zo goed mogelijk team samen te stellen.“Wij willen alvast de groepsfase van de Concacaf Gold Cup halen als eerste doel en geloven er heilig in dat dit mogelijk is. Natuurlijk heb je daar ook een beetje geluk bij nodig, maar ik denk wel dat we de kwaliteit hebben. Samen zijn we sterk.”

Winter is in de gesprekken met de SVB niet over één nacht ijs gegaan. “Ik heb aangegeven dat wij per cyclus kijken, want het is een proces. En dat heeft meer tijd nodig, dan maar iedere keer meteen je doel te halen. Je werkt aan iets; aan een bepaalde speelwijze. En daarin moet je ervoor zorgen dat je op meerdere posities concurrentie krijgt van spelers, zodat de keuzes makkelijker worden en je dan ook een goed elftal krijgt. Dus daarom blijf ik ook iedere keer volstaan met: ‘het is een proces en het doel moet zijn 2026’ en dat gaan we ook halen.”

Maar zelfs als Suriname deze maand het eindtoernooi van de Gold Cup 2023 niet haalt, zal dat volgens de bondscoach geen ramp hoeven te betekenen. “Ja dat is altijd zo. Je werkt ergens naartoe. We willen het WK 2026 halen. En onderweg heb je dan hele mooie uitdagingen: Gold Cup, Nations League, Copa América.” Er is hiervoor een plan gemaakt, waarbij het niet alleen gaat om het voetballen. “Want je moet alles inrichten, zodat het ook qua organisatie klopt. Het ene staat niet los van het andere.”

De formatie waarin zal worden gespeeld zal onder meer afhangen van de tegenstander, maar de basis zal mogelijk 4-3-3 zijn en dan een keer variëren met de punt naar voren of dan weer naar achteren. “Ik wil ervoor zorgen dat wij verzorgd voetbal spelen. Voetbal dat bij de kwaliteit van onze spelers past, maar ook bij onze cultuur. En dat is op een manier voetballen dat wij moeilijk te verslaan zijn en ook mooi en goed voetbal kunnen laten zien.”

Trainingskampen en oefenwedstrijden

De algemene kritiek ten tijde van de laatste twee bondscoaches, Dean Gorré en Stanley Menzo, was dat het elftal niet in de gelegenheid werd gesteld voldoende oefenwedstrijden te spelen. Natio heeft het vorig seizoen zelfs een aantal Fifa-windows gemist. Het op elkaar ingespeeld raken en het bouwen aan cohesie in het team hebben daar onder geleden.

Winter wordt gevraagd hoe hij denkt deze soort situaties te voorkomen en invloed uit te oefenen op de organisatie en daarmee de inrichting rondom Natio, zodat hij ook echt kan bouwen aan het team. Hij stelt dat dit een kwestie is van planning. “We kennen nu al de periodes, de Fifa-windows, en dat zijn ook de momenten die je moet gaan inplannen. Dat gaan we ook doen en ook aangeven wanneer wij oefenwedstrijden willen spelen op een beschikbare datum.”

Winter doelt onder meer op de internationale (Fifa)kalenderdagen, wanneer hij ook de diaspora spelers beschikbaar kan krijgen. Maar hij wil ook buiten die periodes meetmomenten inbouwen. “Ik ben ook bezig te kijken hoe wij iets kunnen doen met de jongens die in Suriname bezig zijn. Hoe kunnen wij hen optrekken naar een beter niveau, zodat zij ook makkelijker kunnen aanhaken bij het elftal.”

Daar zouden trainingskampen voor kunnen worden georganiseerd, bevestigt Winter. Wel geeft hij aan dat trainingskampen met het huidige team van voornamelijk profspelers moeilijk zal gaan, omdat slechts gebruik mag worden gemaakt van de vijf internationale Fifa-windows. “Anders krijgen de spelers geen vrijaf van hun clubs. Maar we hebben daartussen ook nog wat tijd om ervoor te zorgen dat we met die jongens in Suriname wedstrijden gaan spelen.”

Winter is daarom nog ruim vóór de Concacaf Nations League-wedstrijd tegen Mexico naar Suriname gekomen om zoveel mogelijk wedstrijden in de eerste divisie te bekijken. Hij wilde vooral het niveau observeren en nagaan welke jongens talent hebben om met hen aan de slag te kunnen gaan. “Om ze toch wel meer te kunnen prikkelen, in wat voor vorm dan ook en er voor te kunnen zorgen dat ook zij  goede wedstrijden kunnen spelen om te kunnen meegaan in het hele traject en dus aanhaken bij het nationaal elftal.” Echter, tijd vormt het grootste struikelblok hierbij, meent Winter. “Daarom moet je het ook gaan inplannen. En dat doe je ruimschoots van tevoren, maar ook met oefenwedstrijden.”

Structureel gat niveauverschil dichten

Winter geeft hiermee duidelijk een schot voor de boeg vanuit zijn visie voor het optrekken van het ontwikkelingsniveau (voetbaltechnisch) van de lokale jongens ten opzichte van de profs. Hij is zelfs bereid in dit verband – conform zijn visie – input te geven bij het opzetten van een structuur tussen hem en de trainers van de lokale clubs.

Over Surinames streven naar een profcompetitie zegt hij: “Dat is niet alleen maar een aantal clubs op een bepaald niveau laten spelen. Een profcompetitie is groter van opzet en dan moet je ook veel ruimer gaan denken. Het verschil tussen het aantal trainingsuren dat jongens in Europa hebben afgezet tegen dat van de jongens in Suriname is heel groot. Wil je beter worden, moet je nagaan hoe de spelers in Suriname nog meer kunnen trainen.”

Dat is volgens Winter belangrijk willen de voetballers zich daadwerkelijk ontwikkelen. “Dat ze nu maar drie trainingsmomenten en één wedstrijd in de week hebben, dat is op internationaal niveau veel te weinig.” De bondscoach stelt dat het niet slechts de competitie is. “Maar je zal deze spelers ook hierin moeten faciliteren.”

Hij maakt ook heel goed duidelijk wat zijn rol is in dit alles. “Ik ben bondscoach en ik wil mijn input geven aan de ontwikkeling van het voetbal. Ik ben niet degene die het allemaal moet organiseren. Ik heb aangegeven dat ik wil meedenken.” Hij heeft kortgeleden zijn visie gegeven aan de groep die de profleague in Suriname moet opzetten en wil nog meer input geven, “puur om het voetbal in Suriname te helpen”.

Platform voor coaches

Winter wijst op de noodzaak om te investeren in de trainingsintensiteit en in goede coaches, maar verduidelijkt nadrukkelijk dat hij met dit laatste niet bedoelt dat er geen goede coaches zijn in Suriname. Hij pleit voor het opzetten van een platform, een soort denktank, waarin wordt nagedacht over wat er samen kan worden gedaan om het niveau van de voetballers op te voeren en beter te kunnen werken aan het ontwikkelen van de talenten. “Je zal daarbij ervoor moeten zorgen dat het voetbal dan leidend wordt. Dat er alles aan wordt gedaan om zowel het niveau van het voetballen als dat van de talenten omhoog te brengen. Veel beter dan het er tot nu toe aan toe is gegaan. Je zal er ook voor moeten zorgen dat je goede faciliteiten en accommodaties hebt”, zegt Winter zich richtend tot de SVB.

Hij vervolgt: “Het is niet alleen een profleague maken, maar het totale plaatje erom heen. De organisatie, dingen van tevoren plannen en vooral niet op het laatste moment. Met elkaar brainstormen, afspraken maken en ze naleven. En dan krijg je op gegeven moment dat het voetbal in ontwikkeling naar een hoger niveau wordt gebracht. Maar dat heeft tijd nodig.”

Meerdere selecties

Winter streeft ernaar zoveel mogelijk spelers te selecteren. “Dat houdt zowel de kwaliteit als de concurrentie binnen de selectie op scherp. Hoe meer (prof)spelers sneller gaan kiezen voor Suriname, des te mooier het is. Want dan kun je niet alleen werken aan het Surinaamse A-elftal, maar ook naar een jong Surinaams elftal, met jonge talenten die ook prikkels krijgen. Dit is nodig met het oog op het doorselecteren straks, want gezien de huidige leeftijd van sommige jongens kun je niet nog twee of drie jaar doorgaan met dezelfde selectie. Maar belangrijk is dat je de komende tien jaar of langer met een mooie groep kan werken”, schets Winter het selectiebeleid voor de lange termijn.

In antwoord op de vraag hoeveel kans lokale jongens nog maken om onder de gegeven omstandigheden te worden geselecteerd voor Natio zegt hij tot nu toe vrij veel lokale jongens te hebben geselecteerd. Het zijn volgens hem “stuk voor stuk talentvolle spelers, die ervaring kunnen opdoen in het elftal. Dat ze kunnen zien wat van hen wordt verwacht op het hoogste niveau”. Winter doelt daarbij niet alleen op de trainingsintensiteit, maar ook op alles erom heen. Bijvoorbeeld de besprekingen, maar ook om te voelen hoe het is om een week of langer met een team te zijn, waar je twee wedstrijden meespeelt.

Hij stelt dat trainingen op het veld belangrijk zijn, maar er kan volgens hem ook veel worden gehaald uit besprekingen, zeker als er weinig trainingsmomenten zijn. “Besprekingen zijn heel goede ervaringsmomenten voor die jongens, niet alleen om dat mee te krijgen, maar meer nog om ze mee te nemen en te delen met hun teamgenoten en andere mensen, als ze teruggaan naar hun clubs. Hierdoor kunnen de jongens ook het gevoel ontwikkelen van: ‘ ja, luister, daar wil ik ook bij zijn’”, omschrijft Winter de impact die de gesprekken en andere momenten in een trainingskamp bij Natio kunnen hebben op de lokale spelers.

Hij wil daarom altijd kijken om, daar waar het kan, deze jongens mee te nemen. Het zal volgens de coach ook afhangen van de posities op het veld, want op sommige posten is de bezetting smal en is er dus weinig keus. Daar ontstaan dus mogelijkheden voor de jongens met talent. “Je kan er dan voor zorgen dat je in ieder geval een goede selectie hebt, met ook jongens in Suriname die talentvol zijn.”

WK-droom

De bondscoach benadrukt hoe belangrijk thuispubliek is bij een wedstrijd. Hij heeft vooral genoten van de ondersteuning die Natio tijdens de wedstrijd tegen Mexico (0-2), maar ook daarbuiten, heeft gekregen. “Dat moet voetbalminnend Suriname vooral blijven doen. Het publiek is eigenlijk onze belangrijkste speler, de twaalfde man. En samen zullen we ervoor zorgen dat we een mooie periode tegemoet gaan.”

Winter is zich er tegelijkertijd van bewust dat er nog keihard zal moeten worden gewerkt om het team naar het niveau te trekken dat hij en zijn technisch team voor ogen hebben. Hij stelt dat wanneer hij samen met zijn team in staat zal zijn Suriname voor het eerst in de geschiedenis naar het WK-voetbal te loodsen het hem zeker niet onberoerd zal laten. “Dat is gewoon de ultieme droom, maar dan het liefst met goed verzorgd voetbal.”

Dan pas, weet hij heel diep in zijn hart, zal de Natio-bondscoach een tevreden, bovendien Surinaamse man zijn. ‘Unu ati sidon’ zegt een toepasselijk Surinaams gezegde. Mooier kun je in Winters’ positie niet dromen. En die ultieme droom zou met ultieme inzet van iedereen, met ondersteuning van Suriname en de Surinamers, binnen redelijke termijn werkelijkheid kunnen worden.

Suriname speelt in zijn missie op 17 juni de belangrijke Gold Cup-play-offpartij tegen Puerto Rico. Bij winst wordt de volgende tegenstander de winnaar van de ontmoeting tussen Martinique en Saint Lucia. Als Natio ook die wedstrijd wint, is plaatsing voor het Gold Cup-eindtoernooi een feit en zal het eerste doel van het koppel Winter/Ten Cate zijn gehaald. Het duo begon vrijdag in Nederland met de voorbereiding op de ontmoeting tegen Puerto Rico door een trainingskamp in Amsterdam op te zetten.