Het is een schande en een enorme wanprestatie vanuit de minister van TCT dat enige tijd een ILS en een VOR systeem niet functioneel zijn en dat het ministerie niets eraan doet. We hebben weer meegemaakt, dat een vlucht van Nederland naar Suriname niet op tijd kon worden uitgevoerd, omdat er niet genoeg verkeersleiders in Suriname op de luchthaven aanwezig waren.
Mensen die voor zaken moeten vliegen en aansluitende vluchten moeten pakken kunnen zo in zware problemen komen te verkeren. Een oplossing kan zijn om dan je reis geheel door een maatschappij te laten verzorgen die de vlucht tot de eindbestemming voor haar rekening neemt. Zo een bedrijf kan de SLM niet zijn, maar de KLM wel. Maar, de vraag rijst of, als er geen luchtverkeersleiders zijn, de KLM aansprakelijk is om compensaties te betalen, of op eigen kosten de aansluiting om te boeken zodat de passagier, weliswaar verlaat, toch nog op de plaats van bestemming komt. Bij een aantal omstandigheden zorgt de KLM, die gebonden is aan Europese regels voor de burgerluchtvaart, bijvoorbeeld bij verlate vluchten wel omboekingen etc. voor haar rekening, maar wij meenden te weten dat problemen met luchtverkeersleiders niet tot het risico van deze vervoerder behoorden. De vraag rijst dan wie voor de omboekingen en eventueel extra onkosten verantwoordelijk gaat zijn. Is het mogelijk om bij reisbureaus flexibel te boeken zodat met eventueel minimale betalingen aansluitende vluchten kunnen worden verschoven? Hoe doe je dat wanneer op het moment dat bekend wordt dat vluchten met enkele uren vertraagd worden, reisbureaus allemaal gesloten zijn?
Voor mensen die op vakantie gaan en de volgende dag geen verplichte reizen hebben kan een aantal uren vertraging geen kwaad en het effect is dat de vakantie dan technisch korter wordt. Anders wordt het wanneer nieuwe vluchten moeten worden gekocht en eventueel overnachtingskosten eraan te pas komen. Het reizen vanuit en naar Suriname wordt een groter probleem dan het al was met de zeer beperkte aansluitingsvluchten. Het land Suriname wordt zo in de burgerluchtvaart een problematisch land als we nu al voor de derde keer binnen enkele maanden internationale vluchten op de luchthaven niet kunnen faciliteren. Maar dan hebben we het nog niet gehad over het vervoer van de goederen, waaronder aan bederf onderhevige landbouwproducten. Dit zorgt dan weer voor de onbetrouwbaarheid die ontstaat door deze perikelen ten nadele van Surinaamse leveranciers.
De luchtverkeersdienst is de afgelopen jaren heel vaak in het nieuws geweest voor niet functionerende vliegmonitoringsinstrumenten of nieuwe instrumenten die niet bediend konden worden omdat personeel ervoor niet was getraind. De laatste tijden is het probleem van de onderbezetting erbij gekomen en ook het probleem van de onderbetaling volgens de bond van de luchtverkeersleiders (Satca). Het ministerie van Transport (TCT) en in het bijzonder het Directoraat Transport is verantwoordelijk om het administratief, facilitair en wetgevend geheel rondom de luchtverkeersdienst waaronder de luchtverkeersleiders vallen, in orde te maken. Het is duidelijk dat TCT en zijn directoraat jarenlang op het stuk van het organiseren en waarborgen van de dienstverlening zwaar hebben gefaald. Luchtverkeersleiders behoren een behoorlijke vooropleiding te hebben voordat ze getraind kunnen worden in de functie. Men moet een VWO S-pakket hebben om aan de instroomeis te voldoen. Daarna begint de training. De S-pakketters behoren tot de kleinste groep onder de VWO-studenten in Suriname. Het zijn over het algemeen de best studerende studenten van mulo en op VWO. Het vizier van deze studenten is meestal gericht op de medische faculteit en de technologische faculteit en steeds meer waaieren de studenten uit naar het buitenland.
De pool om te putten voor de functie van luchtverkeersleiders is niet groot, althans theoretisch lijkt dat zo te zijn. Wij weten niet of TCT moeite heeft om de aspirant-luchtverkeersleiders aan te trekken met de juiste diploma’s. De vraag moet ook gesteld worden of TCT zich wel genoeg inspanningen heeft getroost om de zogenaamde onderbezetting op te heffen. Als er geen kandidaten zijn te vinden, dan heeft TCT c.q. de regering geen keus dan air traffic controllers te laten halen uit andere landen en ze hier in dienst te nemen. Iets dat wij niet kunnen begrijpen hoe de dienst op sommige momenten onderbezet raakt. Dan zijn we geneigd te denken dat het werk niet goed wordt georganiseerd en dat met potentiële uitval door ziekte of een andere calamiteit in het systeem geen rekening wordt gehouden. Ook dit is uiteindelijk op het bord van TCT.
We lezen dat er luchtverkeersleiders in opleiding zijn, dat over ca. 9 maanden het tekort zal zijn opgeheven. Er is dus uitzicht op herstel, niet dat de bevoegde autoriteiten niets doen. In de tussentijd mag van alle betrokken partijen verwacht worden, ook de individuele luchtverkeersleiders en de bond Satca, dat ze als goede partners alles in het werk stellen om schade aan het luchtverkeersimago van Suriname te voorkomen. Gezegd mag worden dat op luchthavens in de regio al spottend wordt gesproken over het uiteindelijk kunnen landen op Surinaamse luchthavens, omdat een verstoring altijd een potentiële mogelijkheid is.
Als vliegmaatschappijen Suriname vermijden en omwegen maken, zal dat leiden tot derving van inkomsten en zal het bijzonder hoge loon dat door de regering aan de luchtverkeersleiders wordt betaald, niet te dragen zijn. Wij zeggen hoge loon, omdat we ervan uitgaan dat voor deze ambtenaren thans hogere lonen worden betaald. Wij weten niet of de calamiteiten op de grote internationale luchthaven te maken hebben met een onwelwillende houding van de luchtverkeersleiders en/of de bond. Indien dat het geval is, dan is het wel een kwalijke zaak, te meer daar er uitzicht is op opheffing van de tekorten.
Op TCT wordt het beroep gedaan om met de gepaste autoriteit een goed gesprek met de Satca en de luchtverkeersleiders te hebben, om met gezamenlijke inspanningen te voorkomen dat voor de komende periode vliegtuigen moeten uitwijken. Want straks zal, als we als onbetrouwbaar land worden vermeden, het tekort van luchtverkeersleiders, omslaan in een overschot. En wanneer er sprake is van een daadwerkelijk overschot, zal niemand de ontslagen kunnen tegenhouden als de luchtverkeersdienst deze een terechte maatregel vinden ter behoud van de dienst.