Inheems Eigendomsrecht en de Noodzaak van Wettelijke Erkenning in Suriname

De geschiedenis van Inheemse volkeren in Suriname gaat duizenden jaren terug, en hun eigendomsrecht over het land is onafgebroken en onbetwistbaar. De koloniale overheersing heeft nooit enige rechtmatigheid aan deze aanspraken verleend, en alle handelingen die voortkwamen uit deze onrechtmatige bezetting waren eveneens onrechtmatig. Dit werpt een schaduw over gebeurtenissen zoals de machtsoverdracht op 25 november 1975 en wetgeving, waaronder BW artikel 625 en volgende, die voorbijging aan de principes van Inheemse rechten en het ontwerp van de Grondenrechtenwet voor Inheemsen en Tribalen.

In tegenstelling tot het standpunt van Prof. Quintus Bosz, zoals beschreven in zijn boek “Drie eeuwen grondpolitiek in Suriname,” is er een solide juridische basis voor het onwrikbare eigendomsrecht van de Inheemse volkeren over hun grondgebied. Ze stellen dat de rechten van hun voorouders naadloos op hen zijn overgegaan, en net als hun voorouders zien ze geen grenzen. Rivieren, bossen, bergen en lucht behoren tot hen, omdat deze zijn nagelaten door hun voorgaande generaties, en ze willen deze rechten in vrede voortzetten. Het Inheemse eigendomsprincipe is aanzienlijk groter dan het geografische grondgebied van de Republiek Suriname, en om deze reden is de wettelijke erkenning van Inheems eigendom van cruciaal belang.

De ontwerpwet Grondenrechten voor Inheemsen en Tribalen definieert grondenrechten als “de collectieve eigendomsrechten van de Inheemse volkeren en de Tribale volkeren op de grond, grondgebieden en natuurlijke hulpbronnen die ze traditioneel hebben bewoond, in bezit hebben gehad of anderszins hebben gebruikt of verworven, en het collectieve recht om deze gronden, grondgebieden en natuurlijke hulpbronnen die traditioneel in gebruik zijn, in eigendom te hebben, te gebruiken, te ontwikkelen en te beheren.” Dit houdt in dat ze een collectief eigendomsrecht hebben op het land dat ze traditioneel bewonen en bewerken, en op de voortbrengselen daarvan.

De term “collectief eigendom” wordt echter niet adequaat gedefinieerd in de ontwerpwet, wat leidt tot ambiguïteit en beperkingen van de rechten van de Inheemse volkeren. De wet stelt dat ze het vrije genot en de onbeperkte beschikkingsbevoegdheid hebben over hun woongebied en de traditionele hulpbronnen, maar in werkelijkheid worden deze rechten door beperkingen en tegenstrijdigheden in de wet ontkend. Het is strikt verboden om zakelijke zekerheids- en genotsrechten op te vestigen, zoals hypotheek, gebruik, bewoning, opstal of erfdienstbaarheid, en er is absoluut geen mogelijkheid tot zekerheidsstelling voor welk doel dan ook. Vervreemding is eveneens verboden onder dreiging van nietigheid.

Het rechtskarakter van collectief eigendom blijft vaag in de ontwerpwet. Het past niet binnen het bestaande systeem van zakelijke rechten en mist het kenmerkende zaaksgevolg, wat essentieel is voor zakelijke rechten. Het is ook geen persoonlijk recht, aangezien het uitsluitend betrekking heeft op het collectief. Dit gebrek aan een duidelijk rechtskarakter zorgt voor verwarring en onduidelijkheid.

Daarnaast wordt de term “grondenrechten” verkeerd gebruikt in de ontwerpwet, aangezien het suggereert dat het om verschillende gronden en rechten gaat, terwijl het in werkelijkheid gaat om één specifiek recht, namelijk het eigendomsrecht van de Inheemse volkeren over hun eigen grond. Deze verkeerde benaming weerspiegelt een gebrek aan begrip van de juridische en historische context en schept verwarring.

De ontwerpwet lijkt de Inheemse volkeren een recht te verlenen, maar in werkelijkheid ontnemen ze hun bestaande eigendomsrecht. Dit is onrechtmatig en paternalistisch en weerspiegelt postkoloniale arrogantie, gebrek aan respect en agressie. Het is van cruciaal belang om de rechten van de Inheemse volkeren te erkennen en te beschermen, in plaats van ze een beperkt recht op te leggen dat hun traditionele eigendomsrecht ondermijnt.

De volgende afleveringen zullen dieper ingaan op verdere afwijkingen en strijdigheden met de grondwet en het eigendomsrecht van de Tribale volkeren. Het is essentieel dat de wetgeving in Suriname wordt aangepast om de fundamentele rechten van de Inheemse en Tribale volkeren te respecteren en te beschermen, zodat ze hun eeuwenoude band met het land kunnen voortzetten.

Bron: Starnieuws (https://www.starnieuws.com)