“Ik zie mezelf als een veelzijdige man die probeert een voorbeeld te zijn niet alleen voor mezelf en ik heb een voorliefde voor de mens. Ik hekel situaties waarin mensen door de maatschappij, door systemen, door leiders gedrukt zijn, zonder dat ze daarin willen zijn.“ Dit zegt Sherwien Valies  die onder andere bekend is als iemand die durft om via sociale media politieke en sociaalmaatschappelijke issues scherp te verwoorden. “Ik wil niet alleen over het probleem, maar vooral oplossingsgericht praten.”

Tekst en beeld Tascha Aveloo

Waar Valies sedert 2019 ook bekend om staat zijn de verhalen die hij in delen publiceert op zijn veel bezochte Facebook pagina. Inmiddels heeft hij tien van deze verhalen gebundeld en uitgebracht als boek onder de titel ‘Den tori fu na libi’ deel 1. Hij presenteerde het eerst in Nederland en zal dat voor Suriname doen op vrijdag 22 september in het Claudetta Toney multifunctioneel centrum te Poelepantje.

Valies zegt dat hij probeert zich een weg te banen naar de top waar hij mogelijk een verschil kan maken in het landelijke bestuurssysteem.  In december 2019 reed hij naar huis aan het Pad van Wanica en zag twee Nederlandse dames staan bij Red Apple. “Eén leek op een jeugdvriendin Priscilla en ik dacht bij mezelf:’ wat als de echte jeugdvriendin nu voor mij zou staan en zou zeggen: ‘ik ben je komen halen om weg te gaan want je bent de liefde van mijn leven’.”

“Een bonuman moet je niet zeggen wat je hebt aan dit geloof of wat je nodig hebt, of wat voor problemen je hebt”. Hij stelt dat de bonuman slechts kan helpen het probleem op te lossen”

Met dit gegeven ging hij aan de slag en schreef het als kort verhaal op Facebook. “Ik heb het niet gedaan met de gedachte aan meer, totdat mensen begonnen te vragen naar een vervolg” en dat kwam in de vorm van nog twee delen en meer verhalen.

Zin en onzin

“Of ik affiniteit heb met schrijven? Ik weet het niet. Wat ik weet is dat mijn opa Hendrik E. Valies voor Naks-toneelstukken en verhalen heeft geschreven.” De gedrevenheid van Sherwien om ook op Facebook teksten te schrijven waarin hij maatschappelijke issues aan de orde stelt komt voort uit zijn denken dat het op die fora niet alleen en altijd over onzinnigheden en entertainment hoeft te gaan.

“Ik kan me nauwelijks voorstellen dat mensen die niets zinnigs doen op Facebook veel meer volgers hebben dan zij die zinnige dingen schrijven. Ze worden gezien, noch gehoord ondanks dat ze dingen schrijven die het leven en welzijn van de maatschappij regarderen.”

Om ook zijn bijdrage te leveren besloot hij om politieke en sociaalmaatschappelijke issues aan te kaarten. Door zijn verhalen groeide zijn aanhang. Naast het schrijven, maakt hij ook Tik Tok filmpjes of gaat live op Facebook.

Valies is bij het ministerie van Onderwijs, Wetenschap en Cultuur beleidsmedewerker, verzorgt op het Imeao het vak communicatievaardigheden en begeleidt soms jongeren met maatschappelijke problemen. Hij schrijft onder het pseudoniem ‘PaVal’, zoals ook zijn opa bekend stond en heeft intussen meer dan 40 verhalen gepubliceerd.

“Ik doe het in delen en schrijf echt alleen efu a firi de”. De bedoeling is dat op lange termijn al zijn verhalen gebundeld worden om niet verloren te gaan en ook door mensen gelezen te worden die niet (vaak) op Facebook zitten.”

“De gedrevenheid van Sherwien om ook op Facebook teksten te schrijven waarin hij maatschappelijke issues aan de orde stelt komt voort uit zijn denken dat het op die fora niet alleen en altijd over onzinnigheden en entertainment hoeft te gaan”

Een van zijn verhalen gaat over een populaire jongeman die ook een relatie begint met de zus van de vrouw met wie hij samenwoont. De tweede relatie begint wanneer de zus komt inwonen. “Deze dingen gebeuren, maar men durft de gevaren van dit soort dingen niet onder ogen te zien.”

Duidelijkheid over winti

Valies heeft ook enkele ‘culturele’ verhalen geschreven. “Sonten na wan tori sa mi yere en dan vul ik het aan. Ik kan geen verhaal schrijven aan de hand van iets dat iemand me vertelt en daarom heen wat verzint.”

Liefde, omgangsnormen, normen en waarden, maar ook winti en spirituele problemen zijn onderwerpen die hij bespreekt. De auteur hangt de wintireligie aan en zegt: “veel mensen gezien te hebben die hun hoofd stoten binnen dit geloof.”

Dit komt volgens hem voornamelijk door een gebrek aan kennis, maar ook aan eenduidigheid binnen het geloof zelf. “Ik geloof in de kracht ervan. Mensen geloven blindelings wat men ze voorhoudt. A plus A kan nooit B worden. Er moet een kader zijn en wat daar binnen gebeurt kan enigszins verschillen.” De schrijver voelt zich geroepen om in verhaalvorm bij te dragen aan het scheppen van duidelijkheid over winti.

Valies benadrukt dat hij geen duman is. “Ik zeg niet dat mijn zienswijze dè wijze is. Maar een simpel voorbeeld van wat absoluut binnen dat ‘kader’ is van winti, is dat een bonuman je niet moet zeggen wat je hebt aan dit geloof of wat je nodig hebt, of wat voor problemen je hebt”.

Hij stelt dat de bonuman slechts kan helpen het probleem op te lossen. Een wintigelovige zou namelijk eerst in zijn binnenste moeten kijken en  daarna zelf de winti die ze hebben moeten vragen om duidelijkheid. “Bid en vast, wees drie dagen of meer rein en je zal antwoord krijgen.”

De bonuman zou het antwoord van de winti slechts moeten bevestigen en ook als de behandelwijze verkregen wordt, zou men terug moeten gaan en de winti vragen of zij het goed vindt. Hij stelt dat je als winti gelovige moet weten en geloven dat je kan praten en antwoord zal krijgen van de winti’s die je dragen.

“Dan vraag je hen ook om de juiste wrokoman op je pad te brengen die je echt kan helpen”. Hij vertelt dat hij heeft ervaren dat mensen geholpen zijn door de verhalen die hij neerpent. “Na de boekpresentatie in Nederland kwam een dame bij mij en vertelde dat ik door een verhaal haar leven heb veranderd in positieve zin omdat ze heeft toegepast wat ik daarin heb verteld. Dat stemt goed en daar doen we het voor.”