“Ik merk dat mensen nog steeds zware taboes hebben om te praten over seksualiteit. Ik ga daarover praten met veel humor en er dwars doorheen de mensen leren nadenken over hun eigen seksualiteit”, vertelt seksuoloog therapeut Mike Roseval. Op 29 juli presenteert hij in Assuria Hermitage High-Rise zijn stand-upcomedy show ‘De naakte waarheid over seksualiteit’.

door Tascha Aveloo

Roseval, die op Facebook actief is met gewaagde en confronterende uitspraken, merkte uit zijn interacties met zijn volgers dat humor een ideale manier is om een boodschap over te brengen. “Men kan er om lachen, maar de achterliggende boodschap blijft wel hangen. Mijn stuk is boordevol humor met veel eigen ervaringen. Ik stel mezelf kwetsbaar op.”

In Nederland heeft hij de show twee keer opgevoerd en kreeg daarop positieve reacties. Hij belooft dat er ook in Suriname veel interactie zal zijn met het publiek. In zijn show zal de Surinaamse komiek ‘Chelle Lis’ haar podiumdebuut maken. José Parami zal spoken word doen en ook saxofonist Noël Wielzen en zanger Humprey Koulen zullen optreden.

“Nu willen vrouwen ook een orgasme en pikken het niet, dat je gewoon komt en je ding doet”

Ontwikkeling carrière

Roseval is geboren in Suriname uit een gezin van vier kinderen, van wie hij de enige jongen is. Zijn moeder gaf hem een vrij moderne opvoeding en zijn vader was, hoewel niet aanwezig, op zijn manier actief betrokken bij de opvoeding. “Ik ben hier dus opgevoed, ken de cultuur en heb hier alles gedaan dat hoort bij een jongeman van die leeftijd.”

In Suriname was hij al heel snel actief betrokken bij jongerenwerk en werkte samen met het toenmalige directoraat Jeugdzaken. Op 27-jarige leeftijd ging hij naar Nederland. Het was een moeilijk begin: hij moest allerlei banen aanpakken, zoals schoonmaker en zelfgemaakte kleding verkopen op de markt. “In Nederland kan je allerlei diploma’s hebben, maar zonder werkervaring is het moeilijk om aan de bak te komen.”

Hij kwam op gegeven moment iemand tegen die hem nog kende van zijn jeugdwerk en die stelde hem voor om te solliciteren bij de gevangenis. Hij werd aangenomen en daar begon de ontwikkeling van zijn carrière als hulpverlener en het verder ontwikkelen van zijn skills.

Relatie-en gezinssituaties

In de jongerengevangenis waar hij werkte, werd het project ‘Bezoek Zonder Toezicht’ uitgevoerd, waarbij jong gedetineerden de kans kregen om de relaties die zij vóór hun detentie hadden in stand te houden. “We vonden dat seksualiteit en de intieme band die zij hadden met hun meisje konden bijdragen aan een stabiele terugkeer in de samenleving.”

De inrichting gaf de medewerkers een basisopleiding seksualiteit. “Ik vond die interessant en ging ook een train de trainer-training doen en deed ook mee aan één over loverboys.” Daarna begon hij op school les te geven en werkte voor het expertisebureau Seksualiteit, dat nu Cupido heet.

Om onafhankelijker te staan in zijn werk deed hij de studie seksuologie. “Maar het moment dat je het gaat hebben over seksualiteit dan merk je dat daarin relatie- en gezinssituaties een rol spelen. Ik besloot daarom ook relatie- en gezinstherapie te studeren.”

Hij ontdekte in gesprekken met mensen dat zij emotionele en fysieke pijn ervaren. Om hen te kunnen adviseren hoe hiermee om te gaan, deed hij de studie Acceptance & Commitment Therapy. Dat is een vorm van therapie waarbij het aanvaarden van de (vaak onverklaarbare) klachten centraal staat. De patiënt leert om het zinloze gevecht met (vervelende) emoties, gedachten en lichamelijke sensaties waar mogelijk te stoppen.

Roseval: “Het grote verschil tussen de beleving van seksualiteit hier en in Europa is de openheid. Er is daar niet zo een grote taboe op. In Suriname hebben we heel veel seks, maar we praten er niet over.” Dat is volgens hem alleen al te zien aan de vele short time-hotels die goede zaken doen.

Taboes en culturele beperkingen

Openheid en bespreekbaar maken van seksualiteit zullen niet ertoe leiden dat men nog meer seks gaat beleven, maar het gaat erom dat men er beter over raakt geïnformeerd. “Ik gun mensen een prettig seksleven. Als therapeut hoor ik zoveel problemen en hoe mensen lijden in hun relaties.”

Mensen die zichzelf niet kunnen zijn in het openlijk kunnen praten over wat ze echt willen in hun seksuele beleving. Mensen lijden onder de blokkades die zij ervaren, maar ook de mannelijkheidscoderingen die mannen niet loslaten. “Dan zijn er ook de taboes en de culturele beperkingen die je hebt mee gehad in de opvoeding en die men krampachtig vasthoudt als volwassene, al merken ze dat het ze niet goed doet. Ze genieten niet.”

“Je hoort dingen zoals: als die man orale seks van je wil, dan wil hij je vernederen. Dat zijn dingen die nu nog leven”

In Suriname zijn er tal van religiën en die leggen soms beperkingen en blokkades op die een goede beleving van seksualiteit in de weg staan. “En dat brengt veel verschillen in verlangen met zich mee, omdat vanuit de opvoeding iemand opvattingen heeft die de ander niet heeft. Het blokkeert en zeker als men niet heeft leren praten over die emotie, het gevoel of het verlangen.”

Volgens Roseval zijn er veel vrouwen die seksueel onbevredigd zijn en zich hierdoor ongelukkig voelen, maar ze praten er niet over. Ze genieten niet van seks en zien het als een plicht tegenover de partner en denken dat zij er zelf niet heel erg van hoeven te genieten.

“Je ziet nu wel steeds meer dat vrouwen durven te zeggen wat ze willen. En dat botst dan weer tegen het ego van onze mannen. Nu willen vrouwen ook een orgasme en pikken het niet, dat je gewoon komt en je ding doet. Ze willen geven maar willen ook ontvangen.”

De seksuoloog meent dat in enige mate kan worden gesteld dat seksuele taboe en blokkades een ‘Caribisch ding’ zijn. Echter, als bijvoorbeeld wordt gekeken naar Curaçao is de cultuur rondom orale seks op het eiland heel open.

Praten over seksualiteit aan het begin van een relatie zou ook moeten, zodat er afspraken kunnen worden gemaakt. Daarbij is eerlijkheid essentieel. “Je moet weten wat je bevredigt en wat je graag wil. Als je in het gesprek zit en de partner geeft al zoveel dingen aan die hij of zij niet wil doen, dan kan je een juiste beslissing nemen.”

Ook als de persoon nieuwe of andere vaardigheden heeft die wel kunnen voldoen. “Seksualiteit in relaties zorgt voor verbinding. Het is een emotioneel gebeuren dat je een veilig gevoel geeft, het gevoel dat je bij die persoon jezelf kan en mag zijn. Als je dan al die tak taki al in bed hebt dan zal het niet goed worden.”

Dat geldt ook voor mannen die niet worden bevredigd in hun verlangens. Zo plaatste Roseval onlangs een topic op Facebook waarbij hij stelde dat orale seks niets te maken heeft met ‘houden van’. “Je hoort dingen zoals: als die man orale seks van je wil, dan wil hij je vernederen. Dat zijn dingen die nu nog leven.”

Therapeutische hulp

Eén van de problemen in relaties is als er blokkades worden bemerkt bij de partner die mogelijk te maken hebben met seksueel misbruik. “Als je een beetje kennis hebt, zal je dat merken. Als therapeut kan je gaan zoeken naar de oorzaken van dit afwijkende seksueel gedrag en een plan uitzetten om dat te verhelpen.”

Soms kan zo iemand een partner tegenkomen die helend werkt op zijn of haar seksuele beleving; een partner die een veilige omgeving biedt om te praten over trauma en helpt om daar overheen te komen. “Het probleem is dat we in Suriname nog steeds het probleem, de taboe hebben om therapeutisch hulp te zoeken. Zodra den man yere therapie, dan ben je lawman.”

Echter, we zouden onszelf moeten zien als een computer, stelt Roseval. Een computer die virussen oploopt en die alleen met specialistische hulp kunnen worden verwijderd. “Zolang je een seksuele disfunctie hebt, zal dat effect hebben op je functioneren in de maatschappij.”

De rode draad van de show is de openheid waarin seksualiteit zou moeten worden besproken. “De herkenbaarheid en confrontatie waar we tegen aanlopen in onze cultuur en de samenleving waar we soms geen oplossing voor weten. Maar ook de dingen die ervoor zorgen dat we ruzie krijgen met elkaar en daardoor niet op de juiste manier meer kunnen genieten van de seksualiteit.”

Roseval: “Ik geef eyeopeners, ik confronteer mensen om het probleem te zien en geef ook pointers hoe zij ermee kunnen omgaan. Wan lo swit tori de na ini.” Volgens hem vertaalt hij een boodschap die mensen vaak zelf willen zeggen, maar niet weten hoe. “Iedereen herkent zichzelf wel in de show. Seks is iets waar je als mens van moet genieten zonder blokkades.”