PARAMARIBO — “Ik heb ruim twintig jaar geleden bij Stinasu gewerkt en heb geleerd hoe mooi Suriname is en hoeveel ons land te bieden heeft”, vertelt Euritha Tjan A Way van Auko Genius Concepts. Samen met Jerry A-Kum van JAK Consultancy en Stichting United Tour Guides Suriname (UTGS) vertegenwoordigd door Errol Gezius, zijn ideeën bijeengebracht over hoe verder vorm kan worden geven aan toerisme in Suriname.

Tekst Tascha Aveloo

Beeld ATNL.nl

“Er spelen factoren die maken dat de potentie van toerisme niet ten volle wordt gerealiseerd. Door samen te werken hebben wij het idee opgevat om mensen meer bewust te maken van wat er allemaal te halen is in Suriname.” Om dit te realiseren hebben de drie organisaties een samenwerkingsovereenkomst getekend die moet leiden tot het organiseren van diverse toerismeactiviteiten in september, omdat Wereldtoerismedag op de 27e van die maand valt.

De Wereld Toerisme Organisatie (WTO) heeft dit jaar als thema gekozen voor deze dag: ‘Tourism and Green Investment’ ofwel: Toerisme en groen investering.

Facebook groep

Condé Nast Traveller een van de belangrijke trendwatchers op het gebied van vrijetijdsreizen stelt, dat toeristen dit jaar willen reizen naar bestemmingen die waarde toevoegen aan hun proces van transformatie naar een meer holistisch mens. “We willen mensen bewust maken van wat je allemaal kan doen binnen en met toerisme”. Alle drie organisaties hebben bijzondere netwerken en de bedoeling is om dat allemaal bij elkaar te brengen, zodat in september een toerisme buzz ontstaat in Suriname.

“Toerisme is een belangrijk gereedschap voor armoedebestrijding”

Jerry A-Kum

A-Kum heeft meer dan dertig jaar ervaring op het gebied van toerisme en hotelwezen. Hij heeft naast een professionele toerismeopleiding en ervaring in management beleidsfuncties in zowel Suriname als het Caribisch Gebied bekleed. Met de facebookgroep Suriname Tourism Reflections stimuleert hij leden om het mooiste van Suriname te delen met de wereld.

“De pagina is aangeslagen en heeft leden in meer dan honderd landen”, zegt A-Kum. Gasten die Suriname hebben bezocht mogen op de pagina hun ervaring delen met beeld en/of tekst. Hij noemt de pagina een weergave van de enorme behoefte om Suriname op een positieve manier te belichten.

“Ik geloof dat wij deze samenwerking, zeker vanuit onze individuele netwerken lokaal en internationaal, kunnen uitbuiten om Suriname positief uit te dragen.” A-Kum legt uit dat vaak als een bericht verschijnt over een overval op een toerist wordt gezegd: ‘de criminaliteit is toegenomen in het land’. Echter stelt hij dat hiernaar wel genuanceerd gekeken moet worden, omdat Suriname niet alleen bestaat uit Paramaribo. “Er zijn genoeg andere delen van ons land waar je relatief veilig kunt vertoeven.”

Statistieken

Hij noemt ter vergelijking andere landen in de regio zoals Jamaica en Curaçao met heel hoge criminaliteitscijfers. “En toch heb je al gauw een paar honderdduizenden mensen die deze plekken bezoeken”. Veiligheid alleen is dus geen maatstaf om een land wel of niet te bezoeken.

Ook wordt gezegd dat toeristen wegblijven vanwege zwerfvuil of zwervers. Maar dat is volgens A-Kum nergens met cijfers onderbouwd, terwijl dat een belangrijk element is voor de ontwikkeling van toerisme. “Je moet weten wat er leeft onder je toeristen.” Hij verwijst naar een onderzoek van 2017 over veiligheid. Zo een onderzoek moet tenminste tweemaal per jaar gedaan worden: in het hoog- en in het laagseizoen.

In het genoemde onderzoek is gebleken dat men vrij positief gestemd was over het eigen veiligheidsgevoel. Een andere positieve uitkomst was dat men kon meten wat de inkomsten uit toerisme waren. Toen was dat 175 miljoen US dollar. “Vóór Covid meldden de tourgidsen al een duidelijke stijging van het aantal toeristen. Pas toen de cash flow van valuta wegviel, realiseerde men zich dat een groot deel kwam uit het toerisme”.

Er zijn volgens A-Kum diverse soort toeristen, elk met hun eigen behoeften. Je hebt de diaspora die familie komt opzoeken. De businesstoerist, de leisure-toerist die op basis van wat men heeft gelezen besluit af te reizen. Maar belangrijk bij het maken van beleid is dat er gegevens moeten zijn waarop dat beleid kan worden afgestemd.

Door gegevens kan ook worden aangeven wat de toegevoegde waarde is van toerisme aan de lokale economie van het land. Zo kan ons land door middel van het Toerism Satellite account, een creatie van de WTO, vaststellen hoeveel verdiend wordt aan toerisme. “Wanneer je deze informatie hebt kan je die cijfers gebruiken om vooral de politiek te beïnvloeden meer te doen aan de ontwikkeling van toerisme en toerismeproducten”.

De economische impact van elke toerist is enorm, want hij betaalt taxi, bus, hotel, restaurant, koopt crafts en dergelijke. Toerisme is laagdrempelig als het gaat om werkverschaffing. Iedereen kan na een gedegen training daar werk vinden. “In Boven-Suriname zijn getrainde lokale mensen die daar werken. Toerisme is een belangrijk gereedschap voor armoedebestrijding”, zegt A-Kum.

Hij stelt dat er niet alleen moet worden vastgesteld dat er geen geld is, maar dat er creatief naar moet worden gezocht. “Het momentum is ideaal, nu, na de Covid-periode. Het is nu de tijd om dit aan te pakken”. Ook moeten we ons niet blindstaren op Nederland als enige markt”.

Jongeren

Volgens Gezius staan de toergidsen te trappelen om hun diensten aan te bieden en waar mogelijk zelfs uit te breiden. Zijn passie voor het toerisme werd in 1994 aangewakkerd toen hij als wildlife ranger bij Stinasu werkte. Zijn eerste groep toeristen begeleidde hij in 1997. Dat gebeurde door stimulans van de toenmalige directeur Harold Sijlbing.

“Ik denk dat het een van de mooiste beroepen ooit is.” Hij vertelt dat veel gidsen tijdens de Covid-periode andere dingen zijn gaan doen om in hun levensonderhoud te voorzien, maar het moment dat de grenzen weer open gingen stonden ze klaar om weer aan de slag te gaan.

“Ook wedding-toerisme is iets dat steeds meer ingang vindt. Stel je eens voor een huwelijk op de Voltzberg. Dat is uniek”

Errol Gezius

“Wat we hebben gezien tijdens Covid is dat de groep toeristen die niet weg kon, meer naar het binnenland is gegaan. Touroperators hebben toen gemerkt dat meer mensen ernaar toe willen”, vertelt Tjan A Way. Ze pleit ervoor dat jongeren betrokken worden bij dit proces, omdat zij degenen zijn die later mogelijk werk zullen kunnen vinden in de sector.

“Waar we op willen inzetten bij deze groep is dat als zij besluiten carrière te gaan maken in de sector, horeca, toerisme, als gids of wat dan ook, zij vanuit die verantwoordelijkheid moeten helpen om hun land schoon te houden”. Tjan A Way legt uit dat er ook gekeken moet worden naar grotere samenwerking en het bedenken van rendabele systemen en strategieën, zodat tours tegen een redelijk tarief kunnen worden aangeboden.

Trouwen op de Voltzberg

“Men hoeft en moet niet allemaal hetzelfde aanbieden als resort. Als drie resorts naast elkaar elk wat anders te bieden hebben is de kans groot dat men alle drie of tenminste twee wil bezoeken”. Ze stelt ook dat gekeken moet worden hoe invulling gegeven kan worden aan ‘bird watching’, culinair en wellness-toerisme. “Het moet een ervaring zijn en er moeten zoveel extraatjes zijn waarvoor men apart moet betalen waardoor de toerist meer gaat uitgeven. Leer de mensen afiingi maken, geef uitleg over de cultuur.”

Het drietal is ervan overtuigd dat toerisme een duurzaam verdienmodel is, anders dan hout en goud dat vaak vernietigend werkt op het milieu. Gezius vertelt dat ‘bird watchers’ (vogel spotters) over het algemeen meer uitgeven dan de gemiddelde toerist. “Ze hebben een lijst van vogels die ze willen zien en zijn bereid daar veel geld voor neer te tellen.” Het uitdiepen van de nichemarkten zal toeristen brengen die vaak meer uitgeven zoals zij die een rots willen beklimmen, of zij die naar bijzondere vlinders willen gaan kijken.

“Ook wedding-toerisme is iets dat steeds meer ingang vindt. Stel je eens voor een huwelijk op de Voltzberg. Dat is uniek”, lacht Gezius. Daarom streven de gidsen naar het opzetten van een formeel erkende toergidsenstudie. Er wordt een curriculum ontwikkeld, zodat er in de toekomst gedegen getrainde gidsen worden afgeleverd voor het toerisme.

“Een gast die met een positieve ervaring teruggaat, overstijgt elke marketing. Zo iemand zal zeker in deze tijd van social media alles delen wat hij heeft meegemaakt. Dat zal mensen aansporen om ook een reis te boeken naar Suriname. Maar dan moeten we toch wat meer te bieden hebben dan mooi zwart water en sula’s”, stelt Tjan A Way. In dat kader zou Suriname zich ook moeten toeleggen op certificering, zodat mensen die het land bezoeken weten waar zij aan toe zijn.

“Mensen willen weten wat de bijdrage is die zij leveren aan de lokale bevolking. Hoe ‘groen’ zijn de reis en het verblijf? Er moet dus een keurmerk komen. Nu kan iedereen zeggen dat hij een driesterren hotel heeft.” Daarvoor wil de organisatie de ‘Okopipi’ kikker gebruiken, als symbool om de kwaliteit van diensten binnen de toerismesector weer te geven. De overheid zou moeten investeren in infrastructuur daarbij wijzend naar de slechte staat van de weg naar het prachtige Brownsberg.

Gelukkig is na meer dan twintig jaar eindelijk de toerismewet aangenomen; een mooie ontwikkeling die zorgt voor standaardisering. “De toerismeautoriteit die daarvoor moet zorgen is nog niet ingesteld, maar wij hebben besloten niet te blijven wachten, doch van onderuit onze bijdrage beginnen te leveren”, meent het drietal.