‘Die dingen moeten we hier niet hebben’
Activiste Regita ‘Asawini’ Edenburg is zondag met de meeste spoed ‘vrijwillig’ uit Suriname vertrokken. Dit volgde na een bezoek van vicepresident Ronnie Brunswijk en enkele voorwaarden vanuit het ministerie van Justitie en Politie. De activiste was enkele dagen daarvoor in verzekering gesteld en daarna in vreemdelingenbewaring genomen omdat ze volgens minister Kenneth Amoksi een gevaar vormde voor de nationale veiligheid. Die bewijzen zijn nog steeds niet geleverd. Op instructie van de bewindsman moest Asawini ook worden uitgezet. De regering wilde volgens Amoksi daardoor “voorkomen dat radicalisme de overhand zou hebben”.
Tekst en beeld Jason Pinas
Het is zondag 28 mei rond half twee ‘s middags wanneer activiste Asawini thuis wordt opgehaald door zwaarbewapende politiemannen van het Regio Bijstandsteam (RBT). Ze moet meteen mee want, er ligt een aangifte op het politiebureau die haar verdenkt van diefstal en bedreiging. De activiste wordt kort daarna nog voordat ze wordt gehoord in verzekering gesteld. Wie de aangifte tegen haar heeft gedaan is tot nu toe onbekend.
“Uit een beschikking van het ministerie van Juspol blijkt dat Asawini volgens het hoofd van de Vreemdelingendienst sinds 20 februari 2023 een ernstig gevaar vormt voor de nationale veiligheid”
“Wij advocaten hebben het strafdossier die betrekking heeft op de verweten feiten van mevrouw Edenburg niet onder ogen gehad. We hebben het wel opgevraagd maar nooit gehad”, zegt advocaat Derrick Veira, lid van het juridisch team van Asawini, tegenover de Ware Tijd.
Volgens hem was het vanaf het begin duidelijk dat de aangifte en alle zaken waarvan zijn cliënt werd beschuldigd niet steekhoudend waren. Die onschuld zou twee dagen daarna op dinsdag 30 mei ook blijken. Edenburg werd bij de voorgeleiding bij de rechter-commissaris in vrijheid gesteld. Die vond het niet nodig om haar langer aan te houden.
Verblijfsvergunning onmiddellijk ingetrokken
De activiste mocht ondanks die beslissing echter niet naar huis. Ze werd in vreemdelingenbewaring genomen omdat haar verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd die ze sinds 24 september 2012 had, bij haar aanhouding onmiddellijk is ingetrokken met terugwerkende kracht.
Uit een beschikking van het ministerie van Juspol blijkt dat Asawini volgens het hoofd van de Vreemdelingendienst sinds 20 februari 2023 een ernstig gevaar vormt voor de nationale veiligheid. Maar volgens Amoksi heeft de politie haar niet kunnen vinden in de afgelopen maanden.
Radicalisme voorkomen
Amoksi negeert de meerdere verzoeken van de Ware Tijd voor een interview. Maar tegenover staatszender STVS zegt hij, dat de activiste sinds oktober 2022 begon met activiteiten die de rechtsorde verstoren.
“De mevrouw heeft een demarcatiebord geplaatst bij Kraka dat vanaf daar tot en met de grens met Brazilië Saramaccaans grondgebied is. Ze heeft geparticipeerd in de oprichting van het Saramaccaans Volkstribunaal. Ze heeft vervolgens mensen opgeroepen om militaire trainingen te volgen om hun Saramaccaans grondgebied te beschermen”, somt de minister orde verstorende zaken op.
Amoksi zegt dat Edenburg daarnaast ook ondernemers in het district heeft bedreigd en andere fysieke handelingen gepleegd. “Dat heeft geresulteerd in een aangifte tegen haar.” De intrekking van de verblijfsvergunning heeft volgens de bewindsmaken echter alles te maken met het feit dat Asawini de veiligheid van de staat in gevaar bracht.
“We hebben een natie, we hebben een regering en er is een rechtsorde. Voorkomen dat radicalisme de overhand zou hebben. Die dingen moeten we hier niet hebben”, benadrukt Amoksi.
Zeer vreemde werkwijze
Advocaat Veira noemt de manier waarop de zaak van Asawini is aangepakt een ‘zeer vreemde werkwijze’. De eerste blunder is volgens hem het feit dat de activiste vanuit de vreemdelingenbewaring wordt meegenomen naar het ministerie van Juspol voor een gesprek met Amoksi.
“Dat gesprek is nooit gekomen maar ze wordt wel overgeplaatst in een ander voertuig. Ze houden haar voor dat ze wordt uitgezet via Zanderij maar ze belandt helemaal in Albina. Dat zijn allemaal misleidingen”, verduidelijkt de raadsman.
Uit meerdere bronnen wordt tegenover de krant bevestigd dat Edenburg met politie escorte binnen anderhalf uur in Albina was. Met een noodpaspoort uitgegeven door het Centraal Bureau voor Burgerzaken(CBB) heeft ze zich onder politiebegeleiding aangemeld bij de douane in het grensstadje. Ze is daarna samen met dezelfde agenten tegen haar wil begeleid en vastgehouden in hotel Lachaumiere in Cayenne.
De bedoeling was dat ze via Frans-Guyana naar Nederland zou worden gestuurd. Nadat haar advocaten een kortgeding tegen haar uitzetting hadden ingediend heeft rechter Rewita Chatterpal geëist dat ze terug werd gebracht naar Suriname.
“De bedoeling was dat ze zo snel als mogelijk uit Suriname moest gaan. Deze zaken geven al aan dat er een bepaalde haast was om de mevrouw uit het land te krijgen. Van waar die haast? Dat ga ik in het midden laten. De bedoeling was om haar voor aanvang van het kortgeding uit Suriname te krijgen”, merkt Veira op.
“De Franse autoriteiten hebben er ook op gestaan dat ze terug moest komen, omdat haar bescheiden niet in orde waren. Ze is geen Surinaamse. Ze heeft de Nederlandse nationaliteit dus ze kon niet met een Surinaams paspoort verder reizen”, vervolgt de advocaat.
Geen geloof in Surinaams rechtssysteem
Nadat Asawini in Suriname arriveerde afgelopen zaterdag hebben haar raadslieden meteen een tweede kort geding ingediend om haar uit vreemdelingenbewaring te krijgen. De rechter heeft echter besloten om die zaak pas op dinsdag 6 juni te behandelen.
“Dat was voor ons onaanvaardbaar omdat haar lijfelijke invrijheidsstelling heel belangrijk was. Aan de hand daarvan, de enorme mentale druk en de vele misleidingen vanuit de politie heeft ze gezegd dat ze geen vertrouwen meer heeft in het rechtssysteem en ze wilde dus weg”, verduidelijkt Veira. Met ondersteuning van de Nederlandse ambassade is er alles gedaan om de activiste met de SLM vlucht van zondag te laten vertrekken.
Voorwaarden
Het ministerie van Juspol had voor het vertrek van Edenburg ook enkele voorwaarden gesteld. Ze moest eerst gehoord worden door de Vreemdelingendienst. Daarnaast moest ze ook haar kort geding tegen de staat intrekken. Het juridisch team heeft op dat moment ingestemd.
Echter, nadat Asawini in Nederland is aangekomen heeft ze de opdracht gegeven aan de advocaten om verder te gaan met alles en het kort geding niet in te trekken. “We gaan dus gewoon door met de zaak”, verzekert Veira.
Bezoek van Brunswijk
Wat volgens de advocaat ook opvalt is het bezoek van vicepresident Ronnie Brunswijk aan de activiste. “Waarom was dat nodig? En wat is daar allemaal gezegd? Ik was er niet bij dus ik weet het niet. Maar dat is wel erg opvallend dat zo een hoge functionaris zo iets doet,” Hij wijst er verder op dat Edenburg van niemand bezoek mocht krijgen, ook van haar familie niet.
Iwan Adjako, woordvoerder van het kabinet van de Saramaccaanse granman Albert Aboikoni, noemt dit een ernstige zaak die het grootopperhoofd niet met een korreltje zout neemt. Hij maakt zich in dat kader op om volgende week naar Paramaribo af te reizen voor meerdere gesprekken met onder meer de regering en de Nederlandse ambassadeur Henk van der Zwan.
Als prioriteit op de lijst van Aboikoni staat de kwestie van activiste Asawini. “Dit is pas het begin van de strijd”, aldus Adjako. Hij roept zijn stamgenoten op om niet over te gaan tot felle acties. “Wij kiezen voor dialoog onder alle omstandigheden”, zegt de woordvoerder.-.