INGEZONDEN

Privatisering van staatsbedrijven kan een middel zijn om de staatsschuld te verminderen, maar ook de armoede. Bij privatisering wordt een staatsbedrijf ten verkoop aangeboden aan het particuliere bedrijfsleven of aan een internationaal consortium. De waarde van een bedrijf is ook afhankelijk van Goodwill.

Goodwill is de waarde die een bedrijf vertegenwoordigt boven de som van de onderdelen. Goodwill die een koper betaalt is bovendien aftrekbaar van belastingen. Dit betekent dat de overnemer in de toekomst minder winstbelasting zal hoeven af te dragen. Bij de overname van een staatsbedrijf kan worden bedongen dat werknemers niet mogen worden ontslagen. Een uitzondering kan worden gemaakt voor het management van het staatsbedrijf. De overnemer zal veelal een (verander) manager willen aanstellen en een eigen bestuur.

Men behoeft geen geniaal manager te zijn om bijvoorbeeld met veel olie in de grond hoge financiële opbrengsten te genereren. Het is bekend dat private bedrijven efficiënter werken en produceren dan staatsbedrijven. Winstmaximalisatie is immers eigen aan private ondernemingen, niet aan staatsbedrijven.

Friends and family

Staatsbedrijven worden veelal door politici gebruikt om hun eigen familie en vriendjes te faciliteren, soms zonder voldoende opleiding. Politici die een beroep doen op het nationaal belang om privatisering te voorkomen, zijn veelal nationalistisch of hebben weinig kennis van één van de functies van het heffen van belastingen, namelijk de budgetteringsfunctie, het verkrijgen van inkomen, het vullen van de schatkist.

Met dit inkomen kan de overheid uitgaven doen. Wat wij nu zien is dat deze fiscale doelstelling in Suriname niet zo goed meer ontwikkeld is. Ondernemers worden ontzien bij belastingheffing en belastinginning laat te wensen over.

Dertig jaar geleden werd Nederland te hulp geroepen, maar de desbetreffende ambtenaren van de Belastingdienst moesten al gauw weer vertrekken naar Nederland. Naar verluidt omdat zij te veel te weten zouden komen welke toppers allemaal belasting aan het ontduiken en ontwijken waren.

Belastingheffing kan ook een niet fiscale functie hebben, de instrumentale functie. Daarmee kan gedrag worden beïnvloed (milieubelasting, afvalstoffenheffing), nivellering van inkomens of conjunctuurbeleid worden gevoerd.

Indien een Surinaamse regering en de Nationale Assemblee tot de conclusie komen dat staatsbedrijven meer dienen om te voorzien in hun eigen behoeften en die van hun familie en vrienden en niet in die van het land en de bevolking als geheel, zouden zij kunnen overgaan om de budgetteringsfunctie van de belastingheffing te gebruiken en staatsbedrijven te privatiseren om de opbrengst te gebruiken ter vermindering van de staatsschuld en lenigen van de armoede.

Het is raadzaam dat wordt nagegaan hoe het inkomen dat de overheid verkrijgt uit staatsbedrijven wordt gebruikt. De overheid is immers meerderheidsaandeelhouder. Op welke rekening van de president wordt dat inkomen gestort en hoe wordt het besteed? Is er parlementaire controle op dit inkomen of kan de president het naar eigen inzicht besteden?

Onder deze omstandigheden is het bovendien goed een nationale discussie te hebben over het privatiseren van staatsbedrijven en hun bestaansrecht aan een nader onderzoek te onderwerpen.

Rinaldo van Rhemen

De redactie van de Ware Tijd stelt lezers in de gelegenheid stukken in te zenden ter publicatie. In principe worden alle ingezonden artikelen opgenomen, tenzij de inhoud schadelijk, kwetsend of beledigend is voor derden. Stukken die worden geplaatst komen niet noodzakelijkerwijs overeen met de mening van de Ware Tijd. De redactie behoudt zich het recht voor om stukken niet te plaatsen, of in te korten of te redigeren zonder dat die uit hun context worden gehaald.