door Ivan Cairo
PARAMARIBO — Een aantal buitenparlementaire politieke partijen heeft besloten het wettelijk verbod op het vormen van pre-electorale combinaties voor toetsing aan het Constitutioneel Hof (CHof) voor te leggen. Zij zijn van mening dat het verbod ondemocratisch is, indruist tegen het recht op vereniging en neerkomt op discriminatie en uitsluiting.
Het verzoek kan al de komende week aan het CHof voorgelegd worden, zegt Angelic del Castilho, voorzitter van DA’91 aan de Ware Tijd. De partijen zijn ook op internationaal vlak bezig na te gaan welke mogelijkheden er zijn om deze zaak aan te vechten.
“Handhaving van het verbod hierop is ondemocratisch, in strijd met de grondwettelijke grondrechten waaronder het recht op vereniging”
“Wij zijn doende een case te bouwen naar onder andere het Constitutioneel Hof en internationaal zijn wij in gesprek met onder andere de Organisatie van Amerikaanse Staten. Wij zullen ook een coalitie bouwen van partijen die de rechtmatigheid ervan betwisten”, zegt Del Castilho. Het streven is om het verzoekschrift zo snel mogelijk te deponeren bij het CHof. “Liefst de komende week nog”, stelt de DA’91-voorzitter.
Vrijdag is met de goedkeuring door het parlement van de wijziging van de Kiesregeling al een belangrijke horde genomen om het houden van de verkiezingen van 2025 veilig te stellen. Nu willen de buitenparlementaire partijen dat ook de barrière die het verbod op pre-electorale bundeling inhoudt weggemaakt wordt.
Donderdag is alvast een brief hierover aan assembleevoorzitter Marinus Bee aangeboden. DA’91, De Nieuwe Leeuw, Alternatief 20, DOE en Sociaal Democratische Unie zijn van mening dat het verbieden van pre-electorale combinaties een ernstige aantasting is van de vrijheid van politieke partijen en burgers in hun kiesgedrag. “Het tast onze democratische rechten aan! Historisch hebben pre-electorale combinaties hun positieve bijdrage geleverd op het vlak van harmonie en tolerantie in onze samenleving”, aldus de politieke organisaties.
Recht op vereniging
Politieke partijen moeten vrij zijn zelf te bepalen of ze zelfstandig of in combinatie met andere gelijkgerichte organisaties willen deelnemen aan verkiezingen. Handhaving van het verbod hierop is ondemocratisch, in strijd met de grondwettelijke grondrechten waaronder het recht op vereniging. De kiezer heeft volgens de politieke partijen voordeel aan combinatievorming vóór de stembusgang.
Zo weet die van te voren voor wat voor soort mogelijk toekomstige regering wordt gekozen. Daarnaast bevordert een dergelijke politieke samenwerking totstandkoming van een harmonische samenleving door de politieke belangen van verschillende groepen met onder andere verschillende culturele en maatschappelijke belangen voor een gezamenlijk belang te bundelen.
“PRO, Seti Sranan, STREI! en A20 hadden daarna een kortgeding tegen de staat aangespannen om het verbod ongedaan te maken, maar hun vordering werd in december 2019 door de kortgedingrechter afgewezen”
Handhaving van het vebod kan in de toekomst volgens de partijen leiden tot bevordering van dictatuur en een ongezonde en vernietigende etnische verzuiling. Dit zal een groot gevaar vormen voor duurzame vrede en harmonie in Suriname, menen zij. “Wij doen daarom een dringend beroep op u, voorzitter van DNA en het totale college, het verbod op pre-electorale combinaties te schrappen”, stellen ze in de brief.
Kortgeding afgewezen
Het verbod op politieke bundeling vóór de verkiezingen werd in maart 2019 bij wijziging van de Kiesregeling en het Decreet Politieke Organisaties met 29 stemmen goedgekeurd door het parlement. Alleen de toenmalige coalitiefracties van de NDP en Bep en de dissidente assembleeleden Raymond Sapoen en Dieppakkoemar Chitan hadden toen vóórgestemd.
De VHP, NPS, Abop, DOE en Palu hadden bij de stemming de vergaderzaal van het parlement verlaten. De politieke organisaties PRO, Seti Sranan, STREI! en A20 hadden daarna een kortgeding tegen de staat aangespannen om het verbod ongedaan te maken, maar hun vordering werd in december 2019 door de kortgedingrechter afgewezen.
Kiesregeling gewijzigd
Afgelopen vrijdag werd de Kiesregeling met algemene 46 stemmen gewijzigd, waardoor de eerstkomende verkiezingen op basis van landelijke evenredigheid zullen worden gehouden. De wetswijziging was noodzakelijk nadat het CHof augustus vorig jaar enkele bepalingen in de Kiesregeling onverbindend had verklaard. Die bepalingen druizen in tegen de Grondwet en enkele internationale verdragen waar Suriname partij bij is.
In dat verband moest ook de Grondwet gewijzigd worden. Ook die wijziging was vorige week in behandeling bij het parlement en werd verondersteld dat die wijziging ook was goedgekeurd.
Bij administratieve nacontrole van de gang van zaken vrijdagavond in het College is evenwel gebleken dat er geen stemming over de Grondwet heeft plaatsgevonden. De stemming zal daarom opnieuw gehouden moeten worden. Dat gebeurt maandag tijdens de openbare vergadering.