Het Eliminatie-initiatief van de Pan-Amerikaanse Gezondheidsorganisatie (PAHO), dat tot doel heeft een einde te maken aan meer dan 30 overdraagbare ziekten en aanverwante aandoeningen in Latijns-Amerika en het Caribisch gebied, heeft een nieuwe impuls gekregen tijdens een bijeenkomst in de marge van de 60e Directing Council van de regionale volksgezondheidsinstelling.

“Nu we verder gaan met het herstel van de pandemie, is het tijd om het Eliminatie-initiatief een hernieuwde, sterkere en meer volwassen impuls te geven om een doel te bereiken op het gebied van overdraagbare ziekten dat 120 jaar geleden bij de oprichting van de Organisatie begon,” zei Jarbas Barbosa, directeur van PAHO. Na een wereldwijde inspanning werden pokken in 1980 uitgeroeid en 14 jaar later werd polio in de regio uitgeroeid.

Sindsdien zijn ook rodehond, congenitaal rubellasyndroom, mazelen en neonatale tetanus uitgeroeid en is er vooruitgang geboekt met de uitroeiing van andere ziekten. In 2023 waren 19 landen in de regio vrij van malaria, hadden acht landen de overdracht van moeder op kind van hiv en syfilis uitgebannen en was er nog maar één uitbraak van onchocerciase in Amerika.

Baarmoederhalskanker, de ziekte van Chagas, cholera, hepatitis B en C, hiv/aids, door honden overgedragen hondsdolheid, lepra, malaria, onchocerciase, trachoom en tuberculose zijn enkele van de ziekten die in 2030 uitgeroeid moeten zijn als onderdeel van het Eliminatie-initiatief en de toezegging die de landen in de regio in 2019 aan PAHO hebben gedaan. Volgens Barbosa bieden de lessen die zijn geleerd uit de covid-19-pandemie en uit eerdere ervaringen met uitroeiing, landen de mogelijkheid om het initiatief te benutten en het tempo ervan te versnellen.

Andere kansen zijn onder andere het arsenaal aan vaccins, diagnostica, geneesmiddelen en andere technologieën die beschikbaar zijn via PAHO, evenals de drang naar digitale gezondheid en een beter begrip van ongelijkheden op gezondheidsgebied en een grotere betrokkenheid van de gemeenschap. Het Eliminatie-initiatief is gericht op het onderbreken van de overdracht van endemische ziekten, het beëindigen van morbiditeit en mortaliteit en het voorkomen van handicaps.

Om dit te bereiken stelt het strategieën voor waaronder de integratie van programma’s en de versterking van het eerste niveau van zorg, evenals versterkte surveillance en gezondheidsinformatiesystemen. Er wordt ook opgeroepen om de milieu- en sociale determinanten van gezondheid aan te pakken, met de nadruk op ongelijkheden en kwetsbare bevolkingsgroepen, en om het leiderschap van ministeries van Volksgezondheid te versterken.

Tijdens de sessie presenteerde de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Milieu van Antigua en Barbuda, Sir Molwyn Joseph, de inspanningen van zijn land om baarmoederhalskanker uit te bannen. De directeur van het nationale tuberculoseprogramma van Brazilië, Fernanda Dockhorn, deelde de hernieuwde inspanningen van haar land om een einde te maken aan infectieziekten, met een focus op sociale determinanten; en de minister van Volksgezondheid van Uruguay, Karina Rando, deelde de ervaring van digitale registers en geolocatie-instrumenten om de niet-gevaccineerden te bereiken.

Philippe Duneton, directeur van UNITAID, presenteerde innovaties op het gebied van gezondheid die kunnen bijdragen aan de uitroeiing van ziekten als hiv, tuberculose en malaria. Magdalena Robert, adjunct-directeur Program Advocacy and Communications, Polio and Vaccine Delivery, Bill & Melinda Gates Foundation, belichtte de steun van haar organisatie aan de regio om ervoor te zorgen dat meisjes in lage-inkomenslanden ook toegang hebben tot het vaccin om baarmoederhalskanker te voorkomen.

Tijdens de afsluiting van de sessie overhandigde de PAHO-directeur aan Kevin Bernard, minister van Gezondheid en Welzijn van Belize, het certificaat van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), waarmee het Midden-Amerikaanse land wordt erkend als malariavrij, het laatste land in de regio dat dit doel heeft bereikt. Belize meldde zijn laatste autochtone geval van malaria in 2018 en werd in mei 2023 malariavrij verklaard.

“Dit is het hoogtepunt van een lange, hard bevochten strijd die zich uitstrekt over zeven decennia,” hield minister Bernard vol. “Niets van dit alles zou mogelijk zijn geweest zonder de niet-aflatende steun van basisorganisaties en de toewijding van onze gezondheidswerkers, de hoeksteen van ons succes,” voegde hij eraan toe.