‘De Kwintie zijn niet geïnteresseerd’

Ngo’s, gemeenschaps- en maatschappelijke organisaties hebben ernstige zorgen over de invloed die het toelaten van mennonieten zou kunnen hebben op de groene status van Suriname. Dat kwam naar voren tijdens een ontmoeting georganiseerd door de Ngo’s Amazon Conservation Team, Conservation International Suriname, Green Growth Suriname, Green Heritage Fund, Tropenbos Suriname, Wildlife & People in Suriname en WWF, vorige week.

door Euritha Tjan A Way

Beeld collectie Conservation International Suriname

Rudi van Kanten van Tropenbos Suriname deed namens deze Ngo’s een presentatie over de huidige situatie. “De directe aanleiding voor deze bijeenkomst is dat we op dewebsiteanabaptistenworld hebben gelezen dat de mennonieten naar Suriname komen en 223,000 hectare land in cultuur willen brengen. Veel hierover is ons onduidelijk. Vandaar dat wij deze bijeenkomst hebben georganiseerd om onze zorgen te presenteren, maar ook om van jullie te horen wat jullie weten. Wat gebeurt er in het veld”, spreekt Van Kanten de aanwezigen toe.

Als response zegt de secretaris van de granman van de Kwintiestam, Rayen Clemens dat de mennonieten de stam al hebben benaderd voor het verkrijgen van land.“Ze hebben mij eerst gebeld en we hebben toen een ontmoeting gehad bij de Hermitage mall. Ik heb ze gezegd dat ze liever met de granman moeten praten”, zegt Clemens. Dat is volgens hem ook gebeurd.

“Hoe kunnen we in ons land waar we zo een unieke onderlinge culturele samenstelling hebben apartheid toestaan?”

“Maar onze granman heeft ze afgewezen, want hun komst brengt voor ons geen enkel voordeel. Het is niet zo dat we zouden kunnen werken voor ze, want ze werken niet met buitenstaanders. Het enige wat ze zeiden is dat ze geen transport hebben en dat ze benzine bij ons kunnen kopen. Maar dat zien we niet als een duurzaam voordeel”, zegt Clemens. Naar verluidt willen de mennonieten wel 150 US dollar per hectare betalen. Onduidelijk is aan wie.

Toestemming

Tijdens de regeringspersconferentie van dinsdag 3 oktober bevestigde de minister van Buitenlandse Zaken, International Business en Internationale Samenwerking Albert Ramdin dat de mennonieten in het land zijn en dat ze toestemming hebben om met vijftig gezinnen te komen.

“Grootschalige landbouw kan onze status van ‘carbon negatief’ land in de wereld in gevaar brengen. Ook onze 92,6 procent bosbedekking kan hierdoor in gevaar komen”

In de gesprekken met de Kwintie noemden zij een aantal van vijftienhonderd mensen en dat ze geïnteresseerd zijn in de gebiedsstrekking Tibiti-Witagron dan wel Witagron-Apoera. Volgens iemand anders die in de zaal aanwezig is zijn er al figuratieve kaarten gemaakt van het gebied dat de Coesewijne en Wayambo omvat. “Of deze kaarten voor de mennonieten zijn gemaakt, is niet duidelijk, maar ik heb ze gezien”, klinkt de nuance.

Carbon negatief?

Deze mededelingen doen de aanwezigen in de volle aula van gebouw zeventien van de Anton de Kom universiteit van Suriname rechtop zitten. “Grootschalige landbouw in primair bos kan onze status van ‘carbon negatief’ land in de wereld in gevaar brengen. Ook onze 92,6 procent bosbedekking kan hierdoor in gevaar komen. En het kan ook onze vraag naar carbon credits negatief beïnvloeden”, zegt Van Kan-ten.

Daarnaast noemt hij de rivieren in het gebied die allemaal onderdeel zijn van een groter stroomgebied. “De Coesewijne-, Wayambo- en Nickerierivier met de verschillende kreken die er zijn, liggen in dit gebied. Als er chemicaliën gebruikt zullen worden kan het mogelijk in deze wateren terecht komen”, zegt Van Kanten. Hij benadrukt dat de organisaties niet per se tegen het plan van de mennonieten en groot landbouw zijn. “Maar wij pleiten er wel voor dat er goed onderzoek komt voordat ze beginnen.”

Open brief

Of de regering ook onderzoek zal doen voordat de mennonieten starten met hun activiteiten blijkt niet uit de woorden van Ramdin. Hij zegt: “Het zijn ondernemers, ze zijn nu zelf aan het kijken in Suriname wat ze zullen doen.” Om meer duidelijkheid te krijgen hebben de NGO’s een open brief gestuurd naar DNA op 31 mei. Daarin werden enkele vragen gesteld zoals: ‘Berust de verkoop van grond aan de mennonieten op waarheid? Zo ja, wat zijn de coördinaten van het terrein?’

Zijn er bij de terbeschikkingstelling van het terrein aanvullende eisen gesteld op het gebied van bijvoorbeeld bosbouwregels, milieueisen, bijdragen aan de gemeenschap, watergebruik, of gebruik/onderhoud van lokale infrastructuur en welke categorie milieu- en sociale effecten analyse zou volgens het Nimos van toepassing zijn voor dit ontwikkeltraject? Wanneer wordt het uitvoeren van deze milieu- en sociale impactanalyse gepland?’

Een heel belangrijke vraag die veel bijval kreeg van de aanwezigen was ook: ‘Hoe past, in uw visie, deze ontwikkeling binnen de maatschappelijke discussie over grondenrechten? Hoe zal dit mogelijk ‘zakelijk recht’ zich gaan verhouden tot grondenrechten van de oorspronkelijke bewoners van ons land?’ Het antwoord van DNA bleef echter uit.

Apartheid

In de zaal wordt verontwaardigd gereageerd op de goedkeuring van de overheid om de mennonieten die een besloten groep zijn, wel toe te laten tot Suriname. “Hoe kunnen we in ons land waar we zo een unieke onderlinge culturele samenstelling hebben apartheid toestaan?”, klinkt het verbaasd.

Organisaties zoals de Vereniging van Inheemse Dorpshoofden in Suriname zeggen verbolgen dit niet te zullen accepteren. Ze zeggen ook door zusterorganisaties in Latijns-Amerika en Midden-Amerika ge-waarschuwd te zijn voor deze religieuze groep. “Als ze eenmaal komen, gaan ze nooit meer weg. Ze ontbossen steeds meer en komen overal in conflict met de lokale autoriteiten, inheemse en tribale volkeren”, luidt het vanuit deze organisaties.

Ook Van Kanten kreeg informatie van collega’s in Bolivia die aantonen hoe destructief de grootschalige landbouw van de mennonieten is voor de natuurlijke omgeving. “Ze worden snel meer en blijven doorgaan met ontbossen.”

Samen doen

Maar er is niet alleen kommer en kwel: “Ik ben blij dat deze situatie met de mennonieten ons bij elkaar heeft gebracht zodat we samen kunnen nagaan wat wij wel kunnen doen. Want het land heeft ontwikkeling nodig. Als we de mennonieten zeggen dat ze niet welkom zijn, moeten wij die ontwikkeling wel zelf kunnen brengen. En het kan als we samen werken”, zegt George Lazo van de Associatie van Binnenlandse Industriëlen.

De organisaties besluiten dit traject verder uit te zetten, maar benadrukken dat de overheid een plan zou moeten maken over hoe ze de landbouwontwikkeling in Suriname ziet en dat is er niet. Gina Griffith directeur van Conservation International Suriname roept de organisaties op om alvast de eigen lobby te intensiveren waardoor er meer bewustwording kan komen over de gevolgen van het vestigen van deze groep in Suriname.