Er is een heel opmerkelijk bericht gelanceerd door het Openbaar Ministerie (OM) naar het schijnt met betrekking tot een strafrechtelijk onderzoek naar mogelijke onregelmatigheden binnen de EBS. Over corruptie binnen de EBS hebben we het eerder hier gehad, onder andere steeds toen er verhogingen van stroomtarieven aan de orde waren. Over de business wanpraktijken is in verschillende rapporten van onderzoekscommissies melding gemaakt. Er zijn tot dit onderzoek geen echte onderzoeken geweest naar corruptie binnen de EBS.
Enkele maanden terug hebben we het bericht gehad dat een aantal personen in de hoogste regionen van de EBS een reisverbod opgelegd hebben gekregen. De vp van Suriname zou oneigenlijke argumenten toen hebben aangedragen om te ageren tegen deze reisverboden. Veel bijval zou hij tijdens dit verweer niet hebben gehad. Een bekende bestuurskundige had aangegeven dat het OM niet zomaar mensen een reisverbod oplegt. Er moet iets zijn gebeurd en dat er niets was gebeurd is door de vp toen niet aangehaald. In elk geval is er nu een concrete zaak op het bord van het OM en wij roepen het OM op om schuldigen op te pakken en hen te vervolgen. Dat moet niet alleen in de EBS gebeuren, maar in alle staatsbedrijven. Dus dan bedoelen we de staatsbedrijven waar de VHP haar mannetjes in positie heeft gebracht. En wij verwachten dat een zichzelf respecterende regering het wel zover zal brengen dat alle staatsbedrijven hun jaarverslagen vaststellen en publiceren.
Er moet een volledige transparantie komen over alle aankopen en aanbestedingen. Er moeten strenge doelmatigheids- en rechtmatigheidstoetsen plaatsvinden. De transparantie van het OM is enorm te waarderen. Het is een goede strategie om te voorkomen dat wordt beweerd dat het OM selectief met een heksenjacht bezig is. Wij willen het OM aanmoedigen om op dit pad verder te gaan, dus om openheid van zaken te geven. Maar het OM moet de nodige versterking aantrekken en de lijn doortrekken naar alle staatsbedrijven. Alle staatsbedrijven moeten worden doorgelicht.
We zullen nu even ingaan op het bericht van het OM zelf. Uit het bericht blijkt de betrokkenheid van de samenleving wat noodzakelijk is om corruptie tegen te gaan. Er rust namelijk een rapportageplicht op elke burger die vermeende gevallen van corruptie ziet. In het bericht geeft het OM aan, dat zij informatie heeft verkregen naar mogelijke onregelmatigheden binnen het financiële huishouden bij de EBS. Er is binnen het OM een Corruptie Onderzoek Team (COT) en dat is ook een zeer positieve zaak. Deze afdeling moet worden beschermd en versterkt. Gelet moet worden op infiltratie vanuit de onderwereld, maar ook op de veiligheid van de leden. Er wordt door het OM dus een strafrechtelijk onderzoek ingesteld naar aanleiding van de verkregen informatie. Deze voortvarendheid zal de burgerij aansporen en motiveren om aangiftes te doen en als het kan moet het ook anoniem kunnen.
Opvallend en zeker een voorbeeld voor andere eenheden binnen de overheid is de transparantie en de veilige manier waarop de informatie is gebracht, zonder enige partij te schaden. Deze transparantie is iets wat nog zijn ingang moet vinden in Suriname, maar uitgerekend een instituut als het OM geeft hierin het voorbeeld. In de berichtgeving staat dat een bedrijf opdracht heeft gekregen om diensten te leveren aan de EBS. Het OM heeft ter beoordeling van de vermoedens informatie gevraagd aan de EBS. Daaruit blijkt dat van 32 uitgevoerde werken, maar voor 6 offertes en facturen kunnen worden overlegd, van 26 niet. Er zijn geen overeenkomsten getekend tussen EBD en het bedrijf maar er zijn wel diensten verricht. Dat is een hoogst vreemde zaak om het zacht uit te drukken. Ook wist de EBS geen info te verschaffen over het openbaar aanbesteden, hoogst opmerkelijk en dan denken we al gauw in de richting van corruptie en favoritisme.
Het OM bericht vermeldt wel niet hoeveel de 32 projecten van het bedrijf totaal waard zijn, ook niet de 26 daaruit waarover er geen offertes en geen facturen bestaan.
Verder gaat het OM-onderzoek over kabels zijn aangeschaft door de EBS bij drie verschillende ondernemingen. Daar zou wel een openbare aanbesteding zijn gehouden voor 700 km aan kabels. Drie bedrijven met verschillende prijzen hebben offertes ingediend en alle drie mochten een deel van de 700 leveren. Dus de levering is niet gegund aan de laagste bieder die in elk geval niet als een niet-kredietwaardig bedrijf te boek zou kunnen staan. Was alle kabel bij de laagste bieder gekocht, dan was USD 520.000 zijn bespaard. Let wel, een deel van de kabels ligt nog in de 3 magazijnen en daarvoor moet nog worden betaald. Het bedrijf is dus door zo te kopen en bedrijven die duur zijn blij te maken, voor USD 520.000 benadeeld en dat is een zeer ernstige zaak. En dan wil het bedrijf nog energietarieven gaan verhogen, als het al niet is gebeurd.
Maar, ook zou het bedrag dat betaald is in totaal boven de procuratiebevoegdheid van de directieleden liggen; er is geen schriftelijke toestemming gevraagd aan de Raad van Commissarissen en dat was verplicht. Voor deze corruptie moeten er maatregelen worden getroffen. De vraag is of er wat richting deze directieleden is komen aanwaaien uit de onrechtmatige verrijking van de 2 bedrijven met ongeveer een half miljoen. Deze illegale opbrengsten kunnen al gauw in de richting van 1 ton USD liggen. Bovendien zijn de bevoegde afdelingen niet betrokken bij de business met deze bedrijven. Al met al moet het OM een goed onderzoek plegen en corruptelingen opsluiten.
Ook andere zaken binnen de EBS moeten worden onderzocht. Zulke doorlichtingen moeten ook plaatsvinden bij de overige staatsbedrijven, en hoe oil en gas belangrijk gaat worden, ook een goed onderzoek bij Staatsolie. Dat onderzoek is dan geen daad van vijandschap, maar om gaten te dichten.