“Grote overstromingen, extreme droogte, maar ook vervuiling door bijvoorbeeld het gebruik van kwik bij goudwinning en -verwerking zijn zaken waarmee we in Suriname te kampen hebben. Er zijn tal van studies gedaan en daaruit blijkt dat de negatieve effecten op de menselijke gezondheid duidelijkzijn. De aanpak van het kwikgebruik heeft voor mij hoge prioriteit wanneer ik denk aan klimaatverandering.” Dit stelt minister Amar Ramadhin van Volksgezondheid in gesprek met de Ware Tijd.

Tekst Jason Pinas

Beeld Volksgezondheid

Samen met de Franse regering is de bewindsman bezig met een werkplan om dit vraagstuk structureel aan te pakken. Intussen onderzoekt een werkgroep de kwikcontaminatie in het oosten van Suriname en andere delen van het binnenland.

De Franse regering is – net als Ramadhin – zeer bezorgd over deze ontwikkeling en wil samen met hem alles eraan doen om die een halt toe te roepen. “Ik heb in Genève recent nog met de Franse directeur van Volksgezondheid hierover gesproken. Er wordt een intentieverklaring tussen de Franse regering en het ministerie van Volksgezondheid voorbereid, die we in juni moeten ondertekenen.”

“Kwik en gezondheidsramp zijn de twee gebieden waarmee we ons het meest bezighouden in het kader van klimaatverandering”

Supplementaire sterfgevallen

Klimaatverandering is een feit en de gevolgen voor de wereld zijn niet te overzien. Ook voor de menselijke gezondheid zullen de consequenties niet uitblijven. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zou klimaatverandering tussen 2030 en 2050 jaarlijks 250.000 supplementaire sterfgevallen kunnen veroorzaken. Dit als gevolg van met name ondervoeding en ziektes, zoals malaria en diarree.

Het ministerie van Volksgezondheid houdt deze ontwikkelingen daarom nauwlettend in de gaten. Ramadhin verwijst onder meer naar het onderzoeksproject ‘Meki Tamara’ van professor Maureen Lichtveld waaraan zestienduizend mensen hebben deelgenomen.

Daarnaast hebben gezondheidsdeskundigen van de Medische Zending Primary Health Care Suriname de cognitieve achteruitgang bij kinderen en zwangere vrouwen,  maar ook veel miskramen als gevolg van kwik, duidelijk in beeld gebracht.

Hoge kwikuitstoot in Paramaribo

De minister verwijst ook naar het onderzoek dat de Anton de Kom Universiteit en het Nationaal Instituut voor Milieu en Ontwikkeling in Suriname (Nimos) vorig jaar hebben gedaan bij goudopkoop en -verwerkingsbedrijven in Paramaribo. Uit die inspecties blijkt dat de kwikuitstoot in Suriname op dit moment ver boven de internationale norm ligt. Omdat de situatie zo ernstig is moet snel worden gehandeld. “Vroeg of laat zal dit effect hebben op de gezondheid van mensen”, waarschuwt Ramadin.

Intussen heeft hij goedgekeurd dat nefrologen onderzoek doen naar nierfalen. “We weten dat kwik gevaarlijk is voor de nieren, het hart en de hersenen. We zijn nu daarom bezig gegevens te verzamelen om een beter beeld te krijgen.”

De minister zegt dat Volksgezondheid de milieuproblemen zelf niet direct kan aanpakken. Hij noemt de inspanningen van het ministerie van Ruimtelijke Ordening en Milieu (ROM) ‘enorm’. Zo zijn in gesprekken ondernemers in de goudsector gewezen op de gevolgen die hun handelingen hebben op het milieu en de mensheid.

Daarnaast heeft het ministerie projecten voorbereid om vooral het extreme gebruik van kwik tegen te gaan. ROM zoekt ook geld voor voorlichtingsprogramma’s. Ramadhin zegt dat dit vraagstuk interdepartementaal moet worden aangepakt.

Medische Zending

Naast het kwikprobleem heeft de bewindsman speciale aandacht voor de Health Disaster Unit die samen met het Bureau voor Openbare Gezondheidszorg (BOG) constant bezig is na te gaan hoe ze moet reageren wanneer een (milieu)ramp zich voordoet. Overstromingen, extreme droogte of een uitbraak van een muskietenplaag bij een overstroming noemt hij op als voorbeelden.

“Met de beschikbare middelen worden missies naar verschillende gebieden gestuurd om zich te oriënteren. Dus kwik en gezondheidsramp zijn de twee gebieden waarmee we ons het meest bezighouden in het kader van klimaatverandering”, aldus Ramadhin.

Hij vertelt verder dat bij de overstromingen in het binnenland het afgelopen jaar de situatie snel onder controle was. De Medische Zending heeft daarbij een belangrijke rol gespeeld. “We zijn wekelijks gerapporteerd over de situatie. Alle gebieden die onder water stonden, werden gecontroleerd op eventuele uitbraak van ziekten als diarree en dengue. Er werd continu gerapporteerd.”

Op sommige plaatsen waar de poliklinieken niet meer over de weg te bereiken waren, hebben de gezondheidswerkers gebruikgemaakt van boten om medicamenten naar de lokale bewoners te brengen. Ook de Pan-Amerikaanse Gezondheidsorganisatie (Paho) heeft ondersteund. “We hadden op sommige plaatsen kleine uitbraken van diarree, maar door de continue surveillance van de Medische Zending hebben we alles goed kunnen bijhouden. En wat data-infrastructuur betreft, is deze dienst heel goed georganiseerd.”

De bewindsman wijst erop dat het altijd beter kan. Echter, hij verzekert dat tot op dit moment de ontwikkelingen van milieu en klimaatverandering en de gevolgen die ze kunnen hebben voor de volksgezondheid, nauw in de gaten worden gehouden.