Vertrouwen wekken door samenwerking met Frans-Guyana
door Euritha Tjan A Way
PARAMARIBO — Vanessa klinkt opgelucht als ze het nieuws hoort dat er een doorstart komt voor het streekziekenhuis Marwina in haar woonplaats Albina. “Dat zou echt goed zijn. Mijn moeder moet elke maand naar Paramaribo voor de huisarts en specialistische behandeling. Dus als alles hier zou zijn, zou het onze familie veel tijd en geld besparen”, zegt ze opgetogen.
En dan klinkt er toch twijfel door in haar stem. “Ik hoop dat ze het echt doen. Ik hoor het al zo lang. Sinds het ziekenhuis er is heeft het nooit echt gedraaid.” Vanessa heeft het aan het juiste eind. Het project om tot een ziekenhuis te komen dateert van 2009.
“Mensen die de zorg daar hebben meegemaakt en weten hoe ze behandeld worden zullen het moeilijk vinden om hier naar de dokter te gaan”
Vanessa, inwoner van Albina
Een schenking van 1.1 miljoen euro van de Europese Unie en een lening van 15 miljoen euro toegekend door het Franse Ontwikkelingsagentschap (AFD) zouden dit moeten realiseren. In 2012 werd met de bouw gestart en in 2017 werd het het gebouw technisch opgeleverd.
Schuldencrisis
In 2019 echter, vroeg de overheid van Suriname extra vijf miljoen euro aan voor de uiteindelijke oplevering. Maar door Covid-19 en de schuldencrisis van Suriname kwam dat maar niet van de grond. “Nu er een bilatarerale herschikkingsovereenkomst is met Frankrijk via de Club van Parijs en ook een overeenkomst met het IMF, kan die lening wel verstrekt worden”, zegt Charles Trottman directeur van de afdeling Three Oceans van de AFD.
“We zijn al zes maanden bezig met een technische analyse van wat er precies nodig is voor het ziekenhuis, want vanaf 2019 is er veel gebeurd.” Trottman zegt dat veel Surinamers de oversteek doen en deden naar Frans-Guyana voor betere zorg, maar dat de Surinamers in Albina recht hebben op goede zorg in hun eigen land. “Om dit te realiseren komt er ook een samenwerking met het ziekenhuis in Frans-Guyana zodat er in de eerst fase vertrouwen komt in de zorg. Het ziekenhuis moet zichzelf daardoor gaan bewijzen”.
Dokter is god
Vanessa is vooral hoopvol dat er ook meer artsen zullen komen naar Albina. “De dokter in Albina is god. Ze kijken vrijwel niet naar je en geven je snel een calpol. Vooral in het weekend. Die arts zit in zijn kantoor en komt gewoon niet opdagen. Je belt je vingers krom, maar hij komt wanneer hij wil. Recent was ik daar met de baby die onophoudelijk huilde. Ik heb gebeld, hij zei over een half uur. Je wilt niet weten hoe lang ik heb gewacht.”
Ze schetst situaties waarbij medicamenten niet te krijgen zijn via de SZF-verzekering, maar wel verkocht worden voor particulieren. “Soms zijn het die mensen uit Frans-Guyana die het voor ons verpesten. Ze komen hier naar de dokter en betalen. Daardoor krijgen wij die gewoon verzekerd zijn, bijna geen aandacht.” Ze vertelt ook dat het zelfs gebeurt dat de dokter privébezoek ontvangt op de poli en dan moeten patiënten wachten. “Dan zit de wachtkamer vol hoor”, klinkt ze boos.
Acute zorg
Annelies woont ook in Albina. Volgens haar moet het streekziekenhuis Marwina vooral voorzien in acute behandelingen. “Dat zou echt een hulp zijn, want dan hoeven mensen niet naar het ziekenhuis in Saint Laurent dat nu op een half uur rijden van de aanmeerplek staat. Maar in Saint Laurent is er geen wachttijd zoals voor specialisten in Suriname en er is veel keus. Mensen die de zorg daar hebben meegemaakt en weten hoe ze behandeld worden zullen het moeilijk vinden om hier naar de dokter te gaan”, weet ze. Ook Annelies klaagt evenals Vanessa over de beschikbaarheid van medicijnen in Albina.
Rakesh Gajadhar Sukul, directeur van het ministerie van Volksgezondheid, zegt evenals Trottman dat er een samenwerking komt met het ziekenhuis in Saint Laurent om te voorzien in het nodige personeel en middelen de eerste tijd. “Er worden nu mensen getraind in Paramaribo om de zorg te bieden in het ziekenhuis en die zullen ook getraind worden door het ziekenhuis in Saint Laurent. We zullen ook zorgen voor specialistische hulp zodat de mensen niet meer naar Paramaribo hoeven voor zorg”, legt een zichtbaar opgetogen Sukul uit.
Trottman zegt dat vooral al voorzien wordt in de training van vroedvrouwen omdat veertig procent van alle bevallingen in Saint Laurent Surinaamse vrouwen betreft. “Ze komen omdat de zorg beter is daar. Maar ze verdienen ook betere zorg in Suriname, zonder dat ze in barensnood over de rivier hoeven.” Volgens hem is het niet zo dat die vrouwen meer komen bevallen om in Frans-Guyana te blijven.
Schuldherschikking
De ondertekening om de 5 miljoen euro lening van de AFD te ontvangen voor het voltooien van dit traject vond donderdag plaats bij de residentie van de ambassadeur van Frankrijk voor Suriname en Guyana, Nicolas de Lacoste. De Surinaamse minister van Financiën en Planning, Stanley Raghoebarsing, die ook aanwezig was bij de ondertekening sprak van een bijzonder moment.
“Nu na de schuldherschikkingsovereenkomsten kunnen we weer aan de slag met de AFD. Dit project moet echt af. Suriname is een land dat grenst aan Europa en de AFD biedt ons goede mogelijkheden. We moeten daar goed gebruik van maken”, vindt hij. Trottman verwacht dat de analyse van het technische team binnenkort zal zijn afgerond en dat dan gestart kan worden met het toekennen van het geld aan Suriname.
“Ik verwacht dat we in het komende jaar de uiteindelijke oplevering en samenwerking kunnen effectueren.” De AFD voert nu ook een technische analyse uit om te komen tot heropstart van een waterproject, waarbij in Moengo gedaan zal worden aan capaciteitsvergroting en in Paramaribo-Zuid aan rehabilitatie van bestaande systemen. “We praten daarover nu met het ministerie van Natuurlijke Hulpbronnen. Het project is in de fase van heropstart, nadat het ook twee jaren stil ligt door de schuldencrisis van Suriname.”