Tekst en beeld Tascha Aveloo

PARAMARIBO  — “Er zijn tal van bijzondere mensen met hun eigen kennis. God heeft meneer Van Frederici die bijzondere kennis gegeven over kunst. Als het ware spreekt hij met zijn penseel”. Zo sprak dominee Reinold Pansa vrijdag in het Lalla Rookh gebouw bij de opening van ‘Lobi Makandra’, de laatste solo expositie van de kunstenaar. De predikant las uit de Bijbel en sprak de zegen uit. Zelf zegt de 82-jarige kunstschilder dat hij besloten heeft om geen solo-exposities meer te houden, omdat dat (financieel) teveel van hem vergt. “Maar ik ga wel gewoon door met kunst en mijn talent uitdragen.” MC van de avond Angela Salmo noemt hem “een man met een jonge geest, die altijd fris gekleed is met jeans en patta, zijn pet op en altijd te vinden om te doen aan overdracht aan jongeren en ouderen.” Zo is hij een graag geziene gast bij Fatima Oord aan de Henck Arronstraat waar hij de seniore burgers creatief bezighoudt.

Boodschap relevant

Onderdirecteur Cultuur Clifton Braam heeft André van Frederici leren kennen tijdens een talentenjacht waarbij er geen leeftijdsgrens was. “En hij viel op te midden van de overwegend jongeren doordat hij eerst een lied zong en daarna op een ander nummer danste. En ik dacht toen bij mezelf: ‘op deze manier wil ik oud worden, creatief en actief.” Braam noemt de kunstenaar een oude rot in het vak, vol kennis en ervaring. “Zijn boodschap is juist nu in deze tijd van verloedering van normen en waarden relevant. Want mensen schijnen geen liefde meer voor elkaar te hebben.” De directeur gelooft in de kracht van kunst en cultuur. “Dwars door elke crisis waar wij als land doorheen gaan is het kunst en cultuur die maken dat wij eruit komen, want dat zijn de dingen die altijd blijven leven.” Hij concludeert dat door kunstenaars zoals Van Frederici en Kurt Nahar het belang van de creatieve sector zichtbaar is gemaakt waardoor nu de keuze mogelijkheid er is in het onderwijs om te kunnen kiezen voor deze sect.

Liefde en harmonie

In zijn kunstwerken komen de kleurrijke Surinaamse flora en fauna, fayalobi, palulu, kakantri en vele andere elementen, in minuscule details geschilderd terug.

Tussen de speeches door vergastte Marianne Cornet de aanwezigen met zang, maar ook de kunstenaar zelf liet blijken dat hij niet alleen kan schilderen, maar ook de zangkunst beoefent. Hij zong twee liedjes waaronder de bekende klassieker ‘Wonderfull world’. De openingsceremonie ging gepaard met het knippen van een lint en apintie drumspel. Het eerste schilderij dat opvalt, is een paneel dat uitbeeldt de hoek van de Henck Arronstraat en de Groté Combéweg met het vroegere assembleegebouw, zoals hersteld na een brand en een ander klein prachtig oud houten huis behorend tot ons gebouwd erfgoed. Dit laatste was de woning van de conciërge van het parlement. Een uniek en sprekend stuk. “Ik ben niet hier geboren, maar mijn ouders wel en sinds ik hierheen begon te komen heeft dit land mij geraakt. Daarom wil ik middels deze expo benadrukken dat we in liefde en harmonie met elkaar moeten samenleven,” zegt Van Frederici. In zijn kunstwerken komen de kleurrijke Surinaamse flora en fauna, fayalobi, palulu, kakantri en vele andere elementen, in minuscule details geschilderd terug. Hij schildert ook oude Surinaamse taferelen van oude houten huizen. Een gast meende in een van de schilderijen een huis in Coronie te herkennen. Van Frederici is over het algemeen realistisch kunstschilder, maar hij laat ook een uitstekend portret tekenaar te zijn. 

Kunstenaars vrijheid

Een symbolische weergave van de reis die Van Frederici heeft gemaakt vanaf geboorte op Curaçao, studeren in Nederland en uiteindelijk nu als seniore burger met Suriname als zijn vaste woonplaats.

De kunstenaar heeft tweetal werken die een combinatie van beelden zijn. We weten dat de synagoge en de moskee die naast elkaar staan aan de Keizerstraat wereld beroemd zijn. Van Frederici trekt het in zijn visie van eenheid en liefde, een stap verder door de Kathedrale Basisliek en de Mama kerki (Grote Stadskerk) van de Evangelische Broedergemeente die op andere plekken staan in ‘dezelfde straat’ te plaatsen in zijn schilderij. “Ja, kijk dit is de visie van de kunstenaar dus daar kom ik niet aan. Het is mooi, maar historisch gezien is deze moskee de jongste van al deze gebouwen en lijkt toch bijna dominant in dit kunstwerk”, lacht historicus Mildred Caprino. Volgens haar zouden we het ook zo kunnen vertalen, namelijk dat het niet de Hindostanen zijn die het Moslimgeloof in Suriname hebben geïntroduceerd. “Er waren Afrikanen die Moslim waren. Er waren zelfs al christenen onder de tot slaaf gemaakten, want ze wisten het kruisteken te maken”. Op een ander kunstwerk zijn drie bekende plekken, namelijk de Euromast in Rotterdam, het Hoekhuis aan de Waterkant en bekende voorgevels van Curaçao, weer geschilderd alsof ze allemaal in één straat staan. Een symbolische weergave van de reis die Van Frederici heeft gemaakt vanaf geboorte op Curaçao, studeren in Nederland en uiteindelijk nu als seniore burger met Suriname als zijn vaste woonplaats.