ER IS EEN diepgeworteld gevoel van wantrouwen dat de bewoners van het Boven-Surinamegebied hebben tegenover de overheid. Dat is geen nieuws. De bewoners van het gebied voelen zich gepakt doordat de overheid in de jaren zestig van de vorige eeuw zonder goed overleg en zonder instemming heeft besloten om het gebied van de mensen onder water te leggen.
Het Brokopondostuwmeer werd gevuld met water, de mensen hun gebieden werden vernietigd en zij moesten verhuizen naar transmigratiedorpen. Hen was beloofd dat zij ook over de door de Brokopondo-krachtcentrale gegenereerde elektriciteit zouden kunnen beschikken om de eigen ontwikkeling ter hand te nemen. Niets daarvan bleek waar te zijn.
Tijdens een gehouden krutu in het dorp Koffiekamp waren mensen er zelfs van overtuigd dat de overheid hen wilde vergiftigen
Integendeel zijn er tegenwoordig nog steeds plekken in de transmigratiedorpen die nog niet zijn aangesloten op het elektriciteitsnet. Vorig jaar werd het bestaande wantrouwen gevoed. Doordat het stuwmeer de hoeveelheid water niet meer aan zou kunnen is besloten over te gaan tot spuien van het water.
De Staatsolie Power Company (SPC), een dochteronderneming van Staatsolie heeft verklaard de districtscommissaris en het traditioneel gezag gesproken te hebben en gewaarschuwd te hebben dat het waterpeil mogelijk hoger kan komen te liggen dan normaal.
In die situatie kwam heel laat hulp van de regering en door de klungelige afhandeling van donaties en hulpgoederen is ook weer een onderzoek gaande om de rechtmatige besteding van deze zaken te onderzoeken. Ook in die case is duidelijk dat de overlegstructuren die er moeten zijn om in alle eerlijkheid en transparantie met de bevolking te communiceren niet aanwezig waren.
Nu komt er dus een derde case bij. Er wordt geroepen dat er sprake is van cyanide in de wateren van Brokopondo en dan voornamelijk langs het stuwmeer. Volgens allerlei voiceberichten en video’s wordt ‘onderbouwd’ dat het drinkwater niet veilig is. De mensen hebben er ervaring in dat wat de overheid beloofd, zij niet nakomt. Dus het verhaal van het hoofd van de waterleiding vertrouwen ze niet.
Tijdens een gehouden krutu in het dorp Koffiekamp waren mensen er zelfs van overtuigd dat de overheid hen wilde vergiftigen. “Het is ze niet gelukt met de overstroming van de Dam dus dan proberen ze het zo”, hebben enkele zich geuit tijdens de krutu.
En in plaats van de mensen het vertrouwen terug te geven en hen een alternatieve drinkwaterbron ter beschikking te stellen om alle wantrouwen even buiten spel te zetten, kiest de overheid ervoor om tegen het advies van deskundigen in om de mensen te overhalen om het kraanwater wel te gebruiken.
Cultureel antropoloog Salomon Emanuels zegt dat de mensen geen of onvoldoende informatie hebben en daarom hechten aan deze verhalen die dus niet waar zouden zijn. Gezien de negatieve ervaringen die de mensen in hun gebied hebben opgedaan met de overheid en tel daarbij op dat ook oogluikend het gebruik van kwik nabij leefgemeenschappen wordt toegestaan, dan is duidelijk dat de mensen een punt hebben.
Het is nu aan de overheid om een overlegstructuur op te zetten om regelmatig, duurzaam en transparant met de mensen in conclaaf te treden. Want dat alleen kan helpen om deze (overheid en lokalen Brokopondo) groepen weer nader tot elkaar te brengen. Maar dan moeten beide groepen wel daarvoor te vinden zijn.