Kippie, een nieuw merk in Suriname geproduceerde kip, zou hét betaalbaar alternatief moeten worden voor het alsmaar duurder wordende stukje vlees dat vrijwel elke Surinamer graag op zijn bord heeft. Het project, een initiatief van de eigenaar van ‘De Doksenclub’ gefinancierd door Kirpalani’s, heeft ruim vijf jaar later bij wijze van spreken niet één kippenboutje geproduceerd. De zakenpartners raakten met elkaar gebrouilleerd en rechtszaak op rechtszaak volgde. Daarnaast heeft Kirpalani een strafklacht ingediend tegen de eigenaren van ‘De Doksenclub’ waar het Openbaar Ministerie geruime tijd mee bezig is en vorderingen maakt. In een serie artikelen leest u de feiten op een rij. In deze editie deel 3.
Tekst Ivan Cairo
In maart 2018 diende Gerard van den Bergh het plan in van ‘Zaadje tot karbonaadje’. Nadat hij als motor achter het Kippie-project de eerste financiering op 18 mei 2018 kreeg overgemaakt, ging hij onmiddellijk aan de slag. Er werd contact gelegd met leveranciers en installateurs van apparatuur en fabrikanten van veevoer. Vrijwel alle input werd uit Europa gehaald. De kippenkwekerij en -slachterij zou de grootste in Suriname worden. Immers, het plan was om een volledig geïntegreerde slachtlijn op te zetten voor de productie van zesduizend kippen per uur.
Met de concurrerende consumentenprijs en de wijze van distributie kon het plan niet misgaan. Trouwens, er was al ervaring met de productie van doksen. Vanaf 2010 werden met succes eenden op grote schaal gekweekt en uiteindelijk ook geëxporteerd. Echter, de klad kwam in de eendenbusiness omdat doksenvlees vanwege de stijgende productiekosten als gevolg van de verslechterde economie te duur werd voor de consument. De afzet nam aanzienlijk af en uiteindelijk werd de commerciële teelt van doksen afgebouwd om over te stappen naar kip.
Jaarrekeningen
De jaarverslagen van 2018 en later waren niet bekend bij Kirpalani omdat de eerste financiering in april 2018 begon. Pas naderhand toen de rechter in juni 2021 in een kortgedingvonnis met een dwangsom een onderzoek gelaste van de besteding van gelden van Kirpalani kwamen deze jaarverslagen boven water.
Volgens de jaarrekening 2018 van ‘De Doksenclub’ die werd opgesteld door RHG Accountants & Belastingadviseurs van Hans Girjasing, de huisaccountant van De Doksenclub, registreerde het bedrijf in 2017 een verlies van circa SRD 743.000. Dat negatieve resultaat verergerde in 2018. Toen werd een bijkans viervoudig verlies geleden van ruim SRD 3,2 miljoen.
Ook in 2019 zette het verlies door zoals wordt aangegeven in de jaarrekening 2019. Dat jaar zat ‘De Doksenclub’ voor circa SRD 5,4 miljoen in de rode cijfers. De totale verliezen vanaf 2013 tot en met 2019 bedroegen SRD 11,3 miljoen. Het gaat om verliezen bij de productie van doksenvlees. De productie van kip via het Kippieproject was toen nog niet begonnen.
Het plan
Zoals Van den Bergh had bedacht, zou het project niet alleen ten doel hebben om kip te produceren en te verkopen. In de voorlichtingsfilmpjes noemt hij het project “een duurzame oplossing voor Suriname”. Het zou een bredere sociaal-economische impact hebben, maar ook een positief effect op de monetaire situatie.
Onder meer zou het een oplossing bieden voor veel problemen in de pluimveesector. “Ik ben ervan overtuigd dat de prijs die de consument nu betaalt voor Surinaams kippenvlees omlaag kan. Met het Kippieproject wordt kip goedkoper in Suriname”, zei hij toen overtuigd.
Het initiatief zou volgens hem op termijn resulteren in het besparen van deviezen, maar ook voor werkgelegenheid zorgen. Minstens veertig tot zestig kleine ondernemers zouden als wederverkopers, verspreid over de gehele kustvlakte, worden betrokken en kunnen uitgroeien tot kleine zelfstandige ondernemers.
De bedoeling was dat personen die een verkoopstandje langs de straat hadden waar ze onder meer fruit, groente, vis of aardvruchten verkochten of dat vanuit de kofferbak van hun auto deden door ‘De Doksenclub’ zouden worden gefaciliteerd om als wederverkooppunt van de Kippie-producten te opereren. Ze zouden elk een mobiele verkoopunit met koelfaciliteiten ter beschikking krijgen waarin ze ook hun eigen producten zouden mogen blijven verkopen. Kirpalani’s bleek zeer te vinden te zijn voor deze vorm van marketing.
Zelfvoorzienend
De bedoeling was om ook kleine kipproducenten bij het project te betrekken. Door ‘De Doksenclub’ uitgebroede kuikens zouden zij kunnen opkweken waarna deze bij het bedrijf konden worden aangeleverd voor slachting en verdere verwerking en marketing. Iedereen zou er profijt aan hebben. Op termijn zou de productie zodanig worden opgeschaald dat samen met de andere grote lokale kipproducenten Suriname weer zelfvoorzienend zou worden.
Van den Bergh wilde met zijn plan de kleinschalige kwekers bundelen en het ultieme doel was efficiëntie in de pluimveesector bevorderen, gezonde concurrentie stimuleren en uiteindelijk de prijs van kip lager krijgen dan geïmporteerd kippenvlees. Binnen vijf jaar zou de sector zodanig moeten zijn geprofessionaliseerd dat de kipvoorziening in Suriname zou draaien als een tierelier.
Het initiatief van Van den Bergh paste helemaal in het straatje van de toenmalige regering. Zoals het project werd opgezet, zou de producent ook de verkoop van het eindproduct coördineren en de consumentenprijs vaststellen, waardoor de verkooppunten niet zouden kunnen freewheelen met de prijs. In de consumentenprijs zou hun winst al zijn verwerkt.
Dat klonk de toenmalige regering als muziek in de oren, want één van de belangrijkste eiwitbronnen zou met de alsmaar stijgende prijzen van eerste levensbehoeften toch binnen het bereik van het grote publiek blijven. Met de districtscommissarissen en andere autoriteiten waren al verregaande gesprekken gevoerd en al plekken aangewezen of geïdentificeerd waar de mobiele verkoopunits zouden komen. In de startfase zou worden begonnen met veertig wat korte tijd daarna zou worden uitgebreid naar zestig. De uitvoering ging evenwel niet zoals was voorgenomen. Mismanagement en oneigenlijke onttrekking van het beschikbaar gesteld investeringskapitaal zouden volgens onafhankelijke onderzoekingen daaraan ten grondslag hebben gelegen.
