Het was maandag voor de derde keer binnen zeven weken weer zover: door een tekort aan luchtverkeersleiders konden er geen vliegtuigen in het Surinaamse luchtruim komen. Daardoor moest onder meer vlucht KL713 van de KLM vanuit Amsterdam uitwijken naar Cayenne in Frans-Guyana. Op 8 en 25 mei was het ook al raak op Zanderij en moesten de vluchten uitwijken of worden geschrapt. Niemand neemt er de verantwoordelijkheid voor dat Suriname zo langzamerhand het lachertje van de luchtvaartwereld is.
Tekst Armand Snijders
Beeld FB Luchthavenbeheer
Het ministerie van Transport, Communicatie en Toerisme (TCT) deed maandag via de media het bericht uitgaan van het uitwijken van de KLM-vlucht omdat vliegtuigen tussen half negen ’s morgens en half vier ‘s middags niet konden worden afgehandeld. Een tekort aan luchtverkeersleiders zou daarvan de reden zijn.
Maar een paar dagen later kwam Cherlique Lilienthal van de afdeling Woordvoering van het kabinet van de president opeens met het verhaal dat door een vakbondsactie de vlucht van maandag had moeten uitwijken naar Cayenne.
Op deze manier jaagt Jubithana niet alleen de luchtvaartmaatschappijen weg, maar daarmee ook toeristen, investeerders en andere handelspartners
“Er worden nu vervolggesprekken met de luchtverkeersleiders gevoerd teneinde tot een vergelijk te komen”, luidde de vage verklaring. “Voor nu is afgesproken dat het werk wordt voortgezet, terwijl er verder zal worden onderhandeld over de vraagstukken waarmee de luchtverkeersleiders te kampen hebben”. Welke vraagstukken dat zijn, werd niet gemeld.
Klucht zonder eind
Afgezien van het feit dat het misschien een bewuste actie van de luchtverkeersleiders zou zijn geweest waardoor reizigers en vracht weer eens zwaar werden gedupeerd, maakt het eigenlijk niet uit wat de echte reden was.
Het wordt zo langzamerhand een klucht zonder eind dat het luchtverkeer in (en boven) Suriname volledig in de war wordt geschopt, vooral door het tekort aan luchtverkeersleiders. Al decennia was bekend dat de situatie onhoudbaar begon te worden maar niemand deed iets.
Om het volledige luchtruim zo veilig mogelijk te houden, heeft het land tachtig luchtverkeersleiders nodig. Maar dat zijn er op dit moment slechts de helft, waardoor het soms gebeurt dat shifts niet kunnen worden gedraaid. Zeker niet als er luchtverkeersleiders ziek zijn, zoals de afgelopen weken regelmatig het geval was.
Reputatie gaat eraan
Je zou zeggen dat de overige collega’s dan af en toe een tandje moeten bijzetten en overuren kunnen draaien om de gaten op te vullen. Dat gebeurt bijvoorbeeld bij de politie, brandweer en in de gezondheidszorg veelvuldig. Maar die vlieger gaat voor luchtverkeersleiders niet op.
Zij hebben zich te houden aan strikte internationale regels. Immers, het gaat om mensenlevens waar ze voor verantwoordelijk zijn. Dus ze mogen maar een maximaal aantal uren werken. Worden die regels overtreden, dan kom je internationaal op een zwarte lijst terecht. En Suriname zit er helemaal niet op te wachten dat ook op dit vlak zijn reputatie eraan gaat.
Maar de huidige situatie waarbij de Johan Adolf Pengel International Airport te Zanderij de deuren regelmatig moet sluiten, zet ons land ook in een kwaad daglicht. De luchtverkeersleiders valt weinig te verwijten. Zij hebben in de afgelopen zeker tien jaar genoeg aan de bel getrokken.
Het zijn vooral de beleidsmakers die de zwarte Piet verdienen. Immers, zij hebben de verantwoordelijkheid om voor voldoende aanwas van nieuwe krachten te zorgen en dat er opleidingen worden verzorgd. Maar geen regering of minister heeft zich daar hard voor gemaakt, waardoor het land nu met de gebakken peren zit.
Ook verantwoordelijk minister Albert Jubithana van TCT laat het wat dat betreft afweten. Twee weken geleden zei hij wel dat het tekort aan luchtverkeersleiders “versneld” zal worden aangepakt.
Binnen vier maanden moeten 22 assistent-luchtverkeersleiders zijn opgeleid tot volwaardige medewerkers. Op de langere termijn wil hij komen op de tachtig die nodig zijn. Maar hij repte met geen woord over waarom hij het zover heeft laten komen.
Nu is het wel zo dat ook zijn voorgangers flinke steken hebben laten vallen, maar nú is hij verantwoordelijk. En terwijl hij de mond vol heeft van dat Suriname de luchtvaarthub van de regio moet worden en kosten noch moeite spaart om in de meest afgelegen landen luchtvaartovereenkomsten te sluiten, kan hij er niet eens voor zorgen en garanderen dat het luchtruim 24 uur per dag, zeven dagen in de week is geopend voor luchtverkeer.
Hoe hij dat bij Surinames kersverse partners in Dubai en Qatar – waar hij onlangs luchtvaartovereenkomsten mee afsloot – gaat uitleggen is een raadsel.
300.000 US dollar schade
Het sluiten van het Surinaamse luchtruim had niet alleen gevolgen voor de reiziger van en naar Amsterdam. Andere – regionale – vluchten moesten worden gecanceld en een vrachttoestel van de Amerikaanse luchtvaartmaatschappij Amerijet International Airlines Inc moest op het laatste moment uitwijken naar Guyana. Het zou op Zanderij 40 ton verse vis ophalen voor Miami, maar die bleef daar onverrichter zake staan.
Dat betekende een schadepost voor de exporteur van ruim driehonderdduizend US dollar. De kans is uitgesloten dat hij daarvoor wordt gecompenseerd door de overheid, die verantwoordelijk is voor het debacle. Het wordt echt tijd dat Jubithana zijn verantwoordelijkheid neemt en in plaats van dat hij vele US dollars blijft uitgeven aan buitenlandse reizen voor tickets en dure hotels, het geld spendeert aan het orde op zaken stellen in eigen land.
Want op deze manier jaagt hij niet alleen de luchtvaartmaatschappijen weg, maar daarmee ook toeristen, investeerders en andere handelspartners. Die blijven echt niet komen als het onzeker blijft om het Surinaamse luchtruim te betreden. Dan zullen die paar luchtvaartovereenkomsten ook niet kunnen voorkomen dat we het lachertje van de luchtvaartwereld blijven.