Tekst en beeld Valerie Fris

PARAMARIBO — “We hebben afgelopen maanden twee patiënten gehad die zijn overleden omdat ze moesten kiezen tussen dialyseren of voeding kopen. Ze hebben gekozen voor het eten met alle gevolgen van dien en dat willen we niet meer.” Dit zegt Glenn Uiterloo, bedrijfsleider van het Nationaal Nierdialyse Centrum (NNC). Daarom werden vrijdag in verband met Wereld Nierendag activiteiten gehouden. “Eigenlijk willen we hen leren om gezonde keuzes te maken want er zijn heel veel voedingsvoorschriften waaraan mensen die dialyseren zich moeten houden”. 

Een daarvan was is een gezond ontbijt met bruin brood, slablad, komkommer, fruit en een flesje water. Dat werd aan nierpatiënten aangeboden door Lions Club Paramaribo. Deze gaat hiermee door zolang ze het kan betalen.

Grote behoefte

Club-president Angelic del Castilho overhandigde ook apparaten aan het NCC, zoals waterkokers, magnetrons en een grillplaat. De behoefte was zo groot dat enkele apparaten al in gebruik waren genomen voordat de officiële overdracht had plaatsgevonden. Een andere activiteit in verband met de Wereld Nierendag was een inleiding over nierziekte en het alarmerend aantal mensen dat moet dialyseren. 

De lezing werd gehouden door nefrologen van het AZP. Internist-nefroloog Nienke Manson is geschokt door het aantal personen met een nierziekte. Ze vindt het jammer dat mensen pas naar de arts gaan wanneer zij al te maken hebben met een slechte nierfunctie.

“Het ontbreekt ook aan preventieve zorg en het bewustzijn van het eten van gezonde voeding want als ik om me heen kijk zijn er gewoon teveel dikke mensen.” Manson pleit voor verkoop van gezondere voeding bij kantines en meer preventieve controle bij de huisartsen.

Kosten rijzen de pan uit

Dat het NNC onder druk staat vanwege de hoge kosten is geen geheim. Uiterloo vertelt dat er weer een ultimatum is voor de betaling van de leverancier van benodigdheden voor een veilige en kwalitatieve uitvoering van de dialyse. “Het probleem is dat een dialysepakket per keer 21 tot 24 euro kost. Per maand doen wij ongeveer drieduizend nierdialyse behandelingen. Het daarvoor benodigde bedrag is bijna niet op te brengen.”

Wanneer er een tekort is aan middelen dan is het magazijn van de leverancier voor het NNC gesloten omdat er een betalingsachterstand is. Het tarief dat verzekeraars moeten betalen in SRD wordt wel voldaan maar vanwege de steeds stijgende koers komt het NNC niet uit. Op dit moment moet het AZP geld bij elkaar schrapen om de leverancier te betalen.

Uiterloo zegt wel wat voorraad te hebben kunnen inslaan waardoor de behandelingen kunnen doorgaan. Het NNC verkoopt ook dialysekatheters die door een radioloog worden ingebracht. De katheter vormt de verbinding tussen de bloedbaan en de machine. “Maar ook de prijs voor dit apparaat verandert elke dag.” Het goedkoopste is SRD 2.750 en het duurste ongeveer SRD11.000 en dan moeten patiënten soms kosten betalen om de katheter te plaatsen. “Het is heel zorgelijk en daarom bekijken wij of we de katheters goedkoper kunnen krijgen.”

Solidariteitsbijdrage

Een duurzame oplossing voor de steeds stijgende kosten van het NNC zou volgens Uiterloo kunnen zijn dat de overheid in navolging van Nederland een wet Bijzondere ziektekosten introduceert. “Op die manier zouden wij collectief kunnen bijdragen. Er wordt dan bij wijze van solidariteit een bedrag ingehouden op het salaris. Ik roep de overheid op, om hiernaar te kijken want nu laten wij onze landgenoten die dialyseren in de steek.” Uit die solidariteitsbijdrage zouden eventueel ook niertransplantaties betaald zouden kunnen worden.