Tekst en beeld Ivan Cairo
PARAMARIBO — In de vrijwel uitzichtloze situatie waarin staatsmijnbouwbedrijf Grassalco verkeerde schijnt een kentering te zijn gekomen. De inkomsten van het bedrijf nemen weer toe, er zijn minder issues ten aanzien van het betalen van de salarissen en de maatschappij begint weer productieinvesteringen te doen. Dat kwam zaterdag naar voren te Worsteling Jacobs in Para waar Grassalco een nieuwe steenslagfabriek officieel in gebruik nam.
Met een druk op de knop gaf president Chandrikapersad Santokhi het startsein voor de operatie. De nieuwe bedrijfsactiviteiten worden uitgevoerd in een joint-venture met de Chinese onderneming Judefu Mining. De investering voor de start van deze operatie bedraagt ruim 15 miljoen US dollar. De fysieke voorbereiding -vanaf de ontbossing tot aan het officiële startsein- heeft ruim een jaar geduurd. De president zegt ingenomen te zijn dat Grassalco weer richting “blauwe cijfers” gaat.
Grootste steenslagproducent
Hannah Judefu van de Chinese joint-venture partner zegt dat het streven is de grootste steenslagproducent van het Caribisch gebied te worden. Het bedrijf hoopt met haar activiteiten een bijdrage te leveren aan het herstel van de Surinaamse economie, zegt ze. “Ons bedrijf zet de eerste stap in een crisistijd. Zonder productie komt een land niet vooruit”, aldus de onderneemster.
“Met wat de onderneming aan goudreserves heeft aangetoond zou het volgens de president de grootste goudproducent van Suriname kunnen worden”
Grassalco-directeur Wesley Rozenhout merkte op dat president Santokhi vanaf zijn aantreden zich met zijn regering heeft ingezet om de kapotte economie te herstellen. Hij heeft de problemen van het bedrijf aangehoord en nadat hij tevreden was met de investeringsplannen om Grassalco weer gezond te maken gaf hij groen licht daarvoor.
Ook president Santokhi gaf in zijn toespraak aan dat hij eerst degelijke investeringsplannen van het bedrijf wilde zien voordat de regering bereid was opnieuw in het bedrijf te investeren. “Wij gaan niet investeren in drijfzand”, zei de president die eraan toevoegde dat Grassalco een “verschrikkelijk rijk” bedrijf is. Met wat de onderneming aan goudreserves heeft aangetoond zou het volgens de president de grootste goudproducent van Suriname kunnen worden.
De issues die spelen met de lokale gemeenschappen in en nabij de concessies van Grassalco dienen daarom snel te worden opgelost. Ook de lokale gemeenschappen moeten meegenieten van de rijkdommen, meent het staatshoofd.
Rozenhout benadrukte dat Surinamers de ontwikkeling van het land in eigen hand moeten nemen. “Als wij gaan wachten op buitenlanders om ons land te ontwikkelen zullen we lang wachten. Daarom moeten we het zelf doen”, aldus de Grassalco-topman. Rozenhout gaf aan dat toen hij als directeur werd aangesteld in 2020 de steenslagproductie bij de plant te Royal Hill still lag omdat de crushers defect waren.
Ook de goudproductie te Maripaston draaide niet. Het bedrijf had “nul” inkomsten. Nu zijn in samenwerking met particuliere ondernemers twee nieuwe crushers in operatie te Royal Hill en begint Grassalco weer wat te verdienen.
Worsteling Jacobs
De plant te Worsteling Jacobs heeft een productiecapaciteit van 4000 tot 5000 ton per uur en kan een jaarproductie van 1 miljoen ton realiseren. In 2014 had Grassalco een recordproductie van 418.000 ton steenslag. Met de nieuwe operatie kan de totale productie van het bedrijf getild worden naar ruim 3 miljoen ton per jaar.
Momenteel worden voorbereidingen getroffen om ook de concessie bij Kamp 52 in West-Suriname in ontwikkeling te brengen. Daar wordt gemikt op een productie van 3 miljoen ton steenslag per jaar. Rozenhout merkte op dat buurland Guyana momenteel een behoefte heeft van 6 miljoen ton steenslag per jaar. Nu zijn het landen als St. Lucia, Jamaica en Venezuela die daarvan profiteren.
Export
Onder andere vanwege de hoge baggerfee van 6.25 US-dollar per ton is export momenteel niet rendabel voor Grassalco, omdat per ton maar tussen de 2 en 3 US-dollar winst kan worden gemaakt. Vanwege de het hoge baggertarief kan het bedrijf echter niet concurreren.
Met de huidige productiecapaciteit is Grassalco, aldus de directeur, in staat jaarlijks US 100 miljoen dollar in de Surinaamse economie te brengen als kon worden geëxporteerd. Exporten kunnen de liquiditeit van het bedrijf ook weer opbouwen.
President Santokhi heeft gezegd dat het staatsbesluit waarin de baggertarieven zijn vastgelegd op de operatietafel gaat en dat het baggertarief voor exporten zal worden verlaagd. Momenteel wordt door juristen nagegaan hoe een clausule in het staatsbesluit kan worden opgenomen om voor export een lager tarief te hanteren. Het verschil zal bij importverschepingen worden gecompenseerd.
Het staatshoofd merkte op dat barrières die de export van het land belemmeren zullen worden weggenomen. “Samen kunnen we dit land redden”, stelde Rozenhout terwijl hij een speciaal woord van dank richten aan NDP-assembleelid Ebu Jones die juridisch-adviseur van het bedrijf is. Jones heeft zich, aldus Rozenhout, niet als tegenstander opgesteld hoewel hij en de directeur niet van hetzelfde politiek huis zijn, maar zijn kennis ten dienste van het bedrijf heeft gesteld. Tot nu toe blijkt geen enkel advies dat Jones heeft gegeven “verkeerd” te zijn, aldus de directeur.
Ease of Doing Business
Parlementsvoorzitter Marinus Bee vroeg aandacht voor de barrières die potentiële buitenlandse investeerders tegenkomen wanneer ze zaken met Suriname willen doen. Hij hield de aanwezigen voor dat het land op de Ease of Doing Business-lijst op de 168ste plaatst staat. Bee riep de president op om bepaalde processen die onder andere het opzetten van bedrijven onnodig ophouden en vertragen weg te maken.
De voorzitter bracht naar voren dat hij ten aanzien van de steenslagoperatie te Worsteling Jacobs de procureur-generaal heeft moeten bellen om te vragen waarom het zo lang moest duren voordat de investeerders een vergunning kregen om met dynamiet te mogen werken. Explosieven zijn nodig voor het opblazen van het gesteente voordat deze naar de crushers getransporteerd kan worden.
Bee is ingenomen met de public-private-samenwerking tussen Grassalco en Judefu Mining en riep op tot meer van dergelijke collaboraties. Ook president Santokhi prees de joint-venture als een goed voorbeeld van public private partnership. Hij riep Grassalco op bij haar operaties ook het lokaal bedrijfsleven te betrekken zodat meer inhoud wordt gegeven aan het local contentbeleid dat de regering nastreeft.
De president riep het bedrijf ook op om in te spelen op de bouwmarkt door tegen een schappelijke prijs steenslag aan te bieden zodat burgers in staat gesteld worden tegenavere kosten woningen te bouwen. Bij het hanteren van een lagere prijs mag het bedrijf echter geen verlies lijden.