In een wereld waar overheden en grote transnationale organisaties en netwerken hun informatie niet wensen te delen met journalisten zijn (internationale) netwerken een must. De hedendaagse journalist die de intentie heeft het dagelijkse nieuws te ontstijgen en het verhaal achter het nieuws zoekt, heeft een duwtje in de rug nodig. De Global Investigative Journalism Conference in Göteborg, Zweden geeft daartoe mogelijkheden en skills. Vanaf 19 tot en met 22 september schrijft Euritha Tjan A Way daar iedere dag over. Vandaag deel 1.
Verbazing en overleven
Ik moest denken aan de woorden van journalist Pieter van Maele die eerst bij de Ware Tijd werkte en daarna bij Parbode. Hij vertrok terug naar huis, België, na jaren intens van Suriname en de journalistiek te hebben genoten. Vooral zijn woorden die zijn vertrek motiveerden – ‘de dingen verbazen me niet meer’, althans die van gelijke strekking – kwamen in mij op toen ik hoorde dat ik toch wel werd geselecteerd voor het meedoen aan deze conferentie in Göteborg.
Ik dacht daarna aan de stelling van Filia Kramp, ik vind haar toch zo een visionair. Ze zegt soms kan je van buitenaf beter kijken naar wat binnen gebeurt. Daar kwam ze achter na enkele jaren in Suriname geprobeerd te hebben te wonen en zaken te veranderen. “Ik dreigde bijna deel te worden van het systeem en dat wilde ik niet”, klonk het zoals alleen Filia klinken kan.
Deze twee uitspraken maken het niet makkelijk voor journalisten om te blijven doen wat ze doen. Want om echt te kunnen publiceren over het land moet je het kennen, je moet er wel wonen en je moet ervoor waken deel te worden van het systeem en het systeem moet je blijven verbazen. Het machtscentrum in Suriname weet namelijk naadloos hoe informatie zodanig te formatteren dat het precies zegt wat hem uitkomt, maar weinig weergeeft van wat er werkelijk speelt.
Daartegenover staat dat veel (kranten) redacties – en zeker na Covid-19 – te maken hebben met uitdagingen die diepgravende journalistiek geen vruchtbare grond bieden. Overleven en commercie zijn de gevaren die zich niet goed laten combineren met goede journalistiek. Op de snede van moraalridders, waarheidszoekers en belangeloze derde is het niet makkelijk toeven in het dunbevolkte ‘ieder kent ieder’ Suriname.
Ook ik zit daarmee. Vandaar ook mijn oprechte intentie om uit deze dagen het allerbeste te halen. Ik ben ook oprecht blij dat Suriname nu een eigen fonds heeft voor journalistieke diepgravende producties. Het spreekwoordelijke glas is met dit initiatief getild naar bijna vol voor de journalistiek. Een oprechte dank aan de initiatiefnemers.
Deze column is mede tot stand gekomen met de hulp van het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten