Tekst Armand Snijders
Beeld SLM
PARAMARIBO — Passagiers van de SLM die vrijdag vanaf Aruba en Curaçao naar Suriname wilden vliegen, zijn gestrand op Aruba en konden pas zondag hun eindbestemming uiteindelijk bereiken. De gedupeerde reizigers – van wie sommige met kleine kinderen – zijn vooral ontstemd over de gebrekkige informatie die vanuit de SLM werd verstrekt en dat ze vele uren tevergeefs op de Aeropuerto Internacional Reina Beatrix moesten wachten.
Het was nadat de maatschappij vorig jaar wonder boven wonder overeind was gehouden dankzij de forse financiële inbreng vanuit de Surinaamse regering niet de vraag óf het ooit weer mis zou gaan tijdens de weer opgestarte operaties. Maar wannéér dat zou gebeuren en in welke mate. En vooral hoe de SLM daarop zou reageren. Of de nieuwe – tijdelijke – leiding geleerd heeft van de falende voorlichting waar de maatschappij berucht om was.
“Een technisch euvel kan zich natuurlijk altijd voordoen. Maar omdat de SLM niet over een tweede toestel beschikt, valt het hele regionale vliegschema direct in duigen”
Die laatste vraag kan met een volmondig ‘nee’ worden beantwoord. Pas zo’n 24 uur nadat de reizigers op Aruba waren gestrand, kwam de maatschappij zaterdag met een verklaring dat er hard gewerkt wordt ‘om het vliegtuig operationeel te krijgen’.
Verder alleen dat vanwege technische reden het vliegschema op de regionale route thans stremming ondervindt’ en dat ‘de vluchten PY635 van 25 augustus en PY421/422 van 26 augustus geen doorgang hebben kunnen vinden’.
Passagiers die vrijdag en zaterdag vanuit Suriname naar Miami zouden vertrekken, werden door de niet nader bekendgemaakte technische storing aan de B737-800 ook ernstig gedupeerd omdat hun vlucht niet doorging.
Technisch euvel
Een technisch euvel kan zich natuurlijk altijd voordoen. Maar omdat de SLM niet over een tweede toestel beschikt, valt het hele regionale vliegschema direct in duigen. In maart van dit jaar verwachtte de directie overigens vanaf mei over een tweede B737-800 te beschikken, die bij AerCap geleased zou worden en vanaf mei inzetbaar zou zijn.
Maar hoewel een volledig ondertekende Letter of Intent van AerCap is ontvangen, is deze deal vermoedelijk toch niet van de grond gekomen. Het is sowieso een niet te verklaren wonder dat de SLM weer met vliegtuigen in de eigen kleuren de lucht in gaat.
Vorig jaar rond deze tijd zag het er naar uit dat de maatschappij definitief kopje onder zou gaan. De drie geleased vliegtuigen waren wegens betalingsachterstanden aan de ketting gelegd of had men noodgedwongen moeten inleveren, terwijl duizenden reizigers in Nederland en Suriname hun reis in het water zagen vallen.
Leeggeroofd en kapotgemaakt
Het was de climax van de volledig mislukte poging van deze regering, met president Santokhi voorop, om Suriname’s trots te behoeden voor de ondergang. Het staatshoofd had bij zijn aantreden niet alleen een failliet Suriname aangetroffen, maar ook een leeggeroofde en kapot gemaakte SLM.
Dat was overigens niet alleen aan de vorige regering te wijten: de neergang was al veel eerder door mismanagement, politieke bemoeienis en vriendjespolitiek. Maar president Santokhi zei bij zijn aantreden dat hij de SLM wilde proberen te redden, maar er niet iedere maand miljoenen US dollars in wilde pompen.
Dat laatste maakte hij niet waar, want tot op de dag van vandaag stopt de regering er nog geld in. Alleen mag de samenleving niet weten hoeveel en waar dat geld vandaan komt. Ook de vele verzoeken uit het parlement hierover zijn tot nu toe onbeantwoord gebleven. Zoals alles rond de onderneming als staatsgeheim wordt behandeld.
Herstelplan
De drek die deze regering rond de SLM heeft verzameld, zal waarschijnlijk in een speciale beerput worden weggemoffeld. Want alles wat zich daar in de afgelopen drie jaar heeft voltrokken is angstvallig aan de ogen van het grote publiek onttrokken.
Niemand weet hoeveel miljoenen US dollars van Staatsolie, Havenbeheer of uit de goudvoorraden van Grassalco in de staatsonderneming zijn gepompt. Of hoeveel mensen er nog op de loonlijst staan. Terwijl dat toch de normaalste zaken zijn om te delen met de samenleving, die in feite eigenaar van het bedrijf is.
Is er een herstelplan en zo ja wat staat daarin? En hoe staat het met de afbetaling van de nog zeker 75 miljoen euro aan schulden? Hoeveel moet er nu nog maandelijks bij om te zorgen dat de wind niet definitief uit de zeilen van de ‘trusted wings’ wordt gehaald? Het zijn allemaal vragen waarop iedereen al meer dan een jaar antwoorden verwacht. Maar die Santokhi als eindverantwoordelijke hardnekkig weigert te geven.
Gerechtelijk vooronderzoek
Misschien dat er wat duidelijkheid komt als het in januari van dit jaar door het Openbaar Ministerie (OM) geopende gerechtelijk vooronderzoek in de fraudezaak bij de SLM zal zijn afgerond. Daarbij wordt vooral de omstreden aanstelling van Prenobe Bissessur als consultant bij de SLM tegen het licht gehouden.
Bissessur werd op voorspraak in opdracht van zijn mati Santokhi voor heel veel geld aangetrokken. Cruciale bepalingen in de statuten van het bedrijf en wetgeving werden daarbij in de prullenmand gegooid, terwijl de Anti-corruptiewet en Comptabiliteitswet niet zijn nageleefd.
Ook over de rol van de – eveneens door het staatshoofd aangestelde – Nederlandse directeur Paul de Haan (die het land kennelijk schuldbewust ontvluchtte), kan meer helderheid komen. Hij heeft handelingen gepleegd buiten de raad van commissarissen om, zoals het aantrekken van externen, openen van een bankrekening in het buitenland en betalingen van hoge bedragen aan derden. En uiteindelijk over wat Santokhi allemaal heeft geweten en gedaan in dat hele schimmige spel.
Hoewel niet wordt verwacht dat de president de Zwarte Piet krijgt toegespeeld, kijken velen wel uit naar wat het onderzoek oplevert. En of het zijn reputatie nog meer zal aantasten. Maar de nu gestrande passagiers zullen daar weinig belangstelling voor hebben; zij willen vooral naar hun eindbestemming. Met weer een stukje vertrouwen minder in de national carrier die reizigers voor de zoveelste keer in de kou laat staan.