Wij moeten voorkomen dat we in een Babylonische spraakverwarring terechtkomen. Om te beginnen moeten we eerst vaststellen dat de Republiek Suriname niet alleen “een democratische rechtsstaat is, maar zij heeft ook de vorm van een gedecentraliseerde eenheidsstaat”. Dit betekent dat aan onderdelen van de staat, ten aanzien van de regeling en het bestuur van hun eigen huishouding, een zekere mate van zelfstandigheid is toegekend. Hier ligt de grondslag van de territoriale decentralisatiegedachte.

In de grondwet wordt dit verder uitgebouwd in hoofdstuk XXI genaamd “Het Regionaal Bestuur”. Nederland is ook een gedecentraliseerde eenheidsstaat. Daarbij zijn aan de onderdelen, provincies en gemeenten, zelfstandige bevoegdheden ten aanzien van regeling en bestuur toegekend en deze zijn in de Grondwet, Provinciewet, Gemeentewet, Kieswet, Politiewet en Wet gemeenschappelijke regelingen verder geregeld.

De verkiezingen van de leden van De Nationale Assemblee hebben formeel niks te maken met de decentralisatie vandaar dat bij de goedkeuring van een aangepast kiesstelsel in verband met de uitspraak van het Constitutioneel Hof, geen argumenten hoeven te worden aangedragen, om af te wijken van de uitspraak.

Besluit Constitutioneel Hof is bindend en leidend:
Indien de artikelen 9 en 24 van de Kiesregeling overeenkomstig de uitspraak van het CHof worden aangepast, zullen deze geen invloed hebben op de decentralisatie uitvoering. Wat wij missen om de decentralisatiegedachte tot wasdom te brengen is kennis en geld.

Laten we gelijk iets goeds doen
Waar het nu om gaat, is dat deel van het kiesstelsel dat te maken heeft met hoe de kiezers hun stem moeten uitbrengen. Hieromtrent gaan de artikelen 9 en 24 van de Kiesregeling die door het CHof zijn beoordeeld en onverbindend zijn verklaard.

Het one person-, one vote-, one value beginsel past niet in het model van een gemengd stelsel met als uitgangspunt een vaste voetzetel. Het is mooi maar heeft geen toegevoegde waarde, omdat tijdens de stemming op grond van de landelijke evenredigheid die ene zetel ook moet worden binnengehaald. Het is geen gratis zetel.

Als daardoor de indruk wordt gewekt dat het bijdraagt aan de decentralisatiegedachte, mag het wat mij betreft. Het is dan geen wetenschappelijk uitvinding maar gewoon een onderdeel van een ‘poptji patu’. Desalniettemin is het, het meest rechtvaardige model om de beslissing van het Constitutioneel Hof te benaderen (de politieke legitimiteit).

Het is daarom zinloos om een andere route te gaan forceren terwijl de president conform artikel 75 van de Grondwet reeds het initiatief genomen heeft, om een wetsontwerp tot stand te laten brengen, ter aanbieding aan De Nationale Assemblee.

Struisvogelpolitiek
Het heeft geen zin om nog struisvogelpolitiek te willen spelen met een optie A: wijziging kiessysteem. A nai woko! De politieke uilskuikens zullen dit niet begrijpen en zullen achter de politieke opportunisten die nooit in landsbelang denken, lopen en daardoor het land regelrecht in een constitutioneel conflict doen belanden, door onwetendheid.

Eugène van der San