Er moet een milieu forensisch onderzoek worden gedaan naar de cyanidekwestie, waarmee niet lang meer moet worden gewacht. “Want hoe langer het wordt uitgesteld, hoe moeilijker de waarheidsvinding en reconstructie van de situatie zullen zijn. Bij forensisch onderzoek is snel starten enorm belangrijk.” Dit zegt Max Huisden, hoogleraar aan de Anton de Kom Universiteit van Suriname (Adekus), voorzitter van het Waterforum Suriname en lid van het Water Platform. Hij wil met het waterforum zulk onderzoek ondersteunen.

Tekst Valerie Fris

Beeld dWT archief

Huisden zegt tegen de Ware Tijd meerdere keren advies te hebben gegeven aan leden van De Nationale Assemblee en beleidsmakers. “Er wordt echter aangegeven dat eraan wordt gewerkt.” De cyanidekwestie is volgens de wetenschapper bij uitstek een forensische zaak. Allereerst door de onduidelijkheid en daarnaast het “enorm grote risico vanwege de giftigheid van cyanide en de mogelijke blootstelling aan mens, dier en plant”.

De wetenschapper zegt dat alleen door waarheidsvinding en reconstructie men antwoorden kan vinden en maatregelen kan nemen om te voorkomen dat een situatie, zoals die zich in het binnenland zou hebben voorgedaan, zich herhaalt. “Want ook al mocht blijken dat het loos alarm was, moeten we hieruit lering trekken omdat gebruik van cyanide (in de toekomst) desastreuze gevolgen kan hebben.”

Huisden benadrukt dat niet omdat nu wordt beweerd dat het nep nieuws is, mensen in de kleinschalige goudwinning moeten (blijven) werken met cyanide. “Het is immers een zodanige giftige stof die alleen volgens strikt gecertificeerde en veilige methodiek kan worden gebruikt.” Het wordt alleen in de grootschalige mijnbouw gebruikt bij gecertificeerde bedrijven en is verboden voor de kleinschalige goudwinning omdat mensen die daar werken de kennis niet hebben om de noodzakelijke veiligheid in acht te nemen.

Klimaatverandering

Huisden en het Waterforum Suriname adviseren ook dat de overheid rekening houdt met klimaatverandering. Uit onderzoek blijkt dat vanwege het stijgende zeewater binnen vijftig tot honderd jaar het water in Paramaribo met minimaal één meter zal zijn gestegen. “We zullen ons moeten beschermen tegen het stijgende zeewater en dat betekent bijvoorbeeld dat grote infrastructurele werken, zoals ziekenhuizen, in hoger gelegen gebieden zullen moeten worden gebouwd.”

Klimaatverandering is een proces dat wordt gekenmerkt door extreme weersomstandigheden, wat zich kan uiten in de vorm van droogte wanneer je die niet verwacht of extreme neerslag in korte tijd. Dit laatste kan leiden tot overstromingen. Klimaatverandering wordt ook gekenmerkt door extreme (hogere) temperaturen op aarde.

Huisden: “Suriname heeft een jonge vlak en laaggelegen kustvlakte, waardoor we te maken krijgen met verzilting van de bodem. Hierdoor stroomt zoutwater landinwaarts en dit heeft een negatieve invloed op de agrarische sector.” Maar ook huishoudens zullen volgens hem lijden onder wateroverlast. De infrastructuur van Paramaribo en omstreken komt dan in gevaar en uiteindelijk zal men ook te maken krijgen met ziekten die in verband staan met overtollig water en hogere temperaturen.

Het Waterforum Suriname heeft als doel het integrale waterbeheer in Suriname te versterken om onder meer de effecten van klimaatverandering op de waterbronnen op te kunnen vangen. Het adviseert de overheid over zaken die te maken hebben met waterbeheer. Hierbij wordt samengewerkt met onder meer de universiteit, het Verenigde Naties Ontwikkelingsprogramma (UNDP), de Europese Unie, de Technische Universiteit Delft en de ministeries van Natuurlijke Hulpbronnen (NH) en Ruimtelijke Ordening en Milieu. Om alle betrokkenen bij integraal waterbeheer bij elkaar te hebben, is onder leiding van het ministerie van NH, in maart van dit jaar het Water Platform opgericht waarin ministeries en niet-gouvernementele organisaties deelnemen.

Opleiding

Het Waterforum Suriname heeft, ter vergroting van de bewustwording over en de capaciteitsverruiming bij integraal waterbeheer, een opleiding ontwikkeld van acht modules, die ook apart kunnen worden gevolgd. Deze is vorige week begonnen en inmiddels hebben zich meer dan 450 mensen aangemeld. Elke Surinamer met minimaal een middelbareschooldiploma, die bereid is opdrachten uit te voeren en een survey te laten invullen die kan worden gebruikt voor uitgebreider onderzoek, mag meedoen. Er zullen onderwerpen behandeld worden, zoals de hydrologische cyclus en gezondheidsaspecten.

Huisden stelt dat bewustwording belangrijk is omdat het in Suriname nog niet vlot gaat met kennis over waterbeheer. Hij staaft dit met een nieuwsbericht dat nabij de Afobakadam grond is uitgegeven voor de bouw van een servicestation. “Onderhoud en bescherming van de dam zijn zeer belangrijk, want bij een explosie kan een dambreuk ontstaan.”

Hij noemt ook de goudwinning, onder meer met skalians, en ongebreidelde houtkap en stelt verder dat er vaak ook sprake is van belangenverstrengeling, waardoor niet adequaat wordt opgetreden. “Daarom moeten we mensen blijven trainen in integraal waterbeheer, want water wordt schaarser en we moeten leren om er op verantwoorde manier mee om te gaan.”

Huisden noemt water een eerste levensbehoefte. “Het is belangrijk voor de gezondheid van mens, dier en plant. Eén van Surinames rijkdommen is de grote hoeveelheid zoetwater.”