door Wilfred Leeuwin

PARAMARIBO — Suriname kruipt gestaag uit een diepe dal. Zo interpreteert de Centrale Bank van Suriname (CBvS) de huidige ontwikkelingen op fiscaal en monetair gebied. De bank laat zich in een presentatie over de maco-economische situatie, positief uit over de toekomst van de economie, maar laat ook enkele kritische noten horen.

“De uitdagingen zijn, we boeken succes op de macro-economische indicatoren maar we zullen de micro indicatoren wel moeten zien te overwinnen, zegt Harry Dorini, directeur monetaire zaken bij de CBvS. Hij geeft aan dat de centrale bank continu bezig is de ontwikkelingen van de economie te volgen en te monitoren. In een presentatie tijdens een persconferentie op de bank gaf hij een nogal positieve outlook over de macro-economische ontwikkelingen en waar die naar toe zullen leiden.

“Het gaat om  het herstel van de koopkracht van gezinnen. Volgens Dorini is die enorm gedaald en moet nu iets gedaan worden om die te herstellen”

Macro-economische indicatoren

Dorini brengt in herinnering dat de economie in 2020 een enorme terugval, namelijk – 16 procent van het bruto binnenlands product (bbp), heeft ondergaan. Dit was volgens hem een van de diepste terugval van economieen in de wereld dat jaar.

In 2021 klom Suriname langzaam uit het dal en noteerde, hoewel nog steeds negatief een bbp van – 2,7 procent, om vanaf 2022 omhoog te gaan naar 0,9 procent. Dit jaar wordt een groei verwacht van 2,3 procent. 

Voor wat de inflatie betreft noteerde Suriname in 2021 een jaarinflatie van 60, 7 procent. Het jaar daarop, in 2022, was de jaarinflatie 54,6 procent. Voor 2023 wordt een verdere daling verwacht en wordt nu alvast gerekend op een jaarinflatie van 40,4 procent. Zonder in detail te treden waarom, zegt Dorini dat dit percentage nog altijd aan de hoge kant ligt.

Wisselkoers

Als het om de wisselkoers gaat heeft Suriname een zeer turbulente periode achter de rug. De koers heeft evenwel vanaf 2020 een constante lijn omhoog gevolgd, van SRD 20 op 1 us dollar 20 tot nu rond de SRD 40 op 1 us dollar. Het goede nieuws echter is volgens Dorini dat de koers stabiel is.

“Wij doen alles om ervoor te zorgen dat er geen schokken komen aan de economie. Die schokken mogen niet komen vanuit de monetaire, maar ook niet vanuit de fiscale sfeer. Vandaar dat wij een goede communicatie hebben met de minister van Financiën, want het zijn die schokken die zich vertalen in de wisselkoers.”

Volgens Dorini is de betalingsbalans nu nog in een goede vorm. De totale inkomsten uit exporten van goederen zijn toereikend om alle importen te dekken. Voorspeld wordt dat voor dit jaar de importdekking zeven en een halve maand zal zijn. Dit betekend dat Suriname weer kredietwardig is en investeerders niet hoeven te twijfelen om zaken te doen met het land.

“Waar de internationale norm voor importdekking drie maanden is, zit Suriname er dus ruim boven”, zegt Dorini. Hij hoopt dat, zoals het in de praktijk zou moeten werken, dat, als gevolg van het voldoende verdienen van valuta door de exporten, de wisselkoers omlaag zal gaan.

Als het gaat om de overheidsfinanciën zou minister Stanley Raghoebarsingh van Financiën en Planning, volgens de centrale bankdirecteur een pluimje mogen krijgen “Ik zou niet rustig kunnen slapen”, zegt Dorini.

In 2020 was er een tekort van 11 procent van het bbp, wat een enorm gat is. In 2021 en 2022 komt er wat verbetering en is het tekort nu 0,7 procent van het bbp. “Dat is echt niet zorgwekkend zegt Dorini.

Uitdagingen

De uitdagingen waar Suriname voor staat zijn micro-economisch van aard. Het gaat om  het herstel van de koopkracht van gezinnen. Volgens Dorini is die enorm gedaald en moet nu iets gedaan worden om die te herstellen. Daarnaast  moet de winstgevendheid van bedrijven omhoog gaan.

Een logisch gevolg daarvan is dat daardoor ook het inkomen van de werknemers omhoog gaat. De bankdirecteur benadrukt dat de productie en de productiviteit dringend omhoog moeten. De productieviteit moet het liefst naar het niveau van Staatsolie. Een andere uitdaging is dat investeringen van bedrijven moet toenemen.

Als wordt gekeken naar de economie en de indicatoren over de afgelopen jaren heeft Suriname drie episodes gekend van macro-economische ontsporing. De eerste was in de Jaren tachtig tot midden negentig. “Het heeft drie jaar geduurd om het op te lossen”, zegt Dorini.

De tweede ontsporing was in 1999/ 2000. Ook daar duurde het drie jaar om er uit te komen. “De derde ontsporing is nu en we zien dit jaar dat we stabiliteit zullen bereiken, misschien nog wel fragiel, maar het heeft ook drie jaar geduurd”, zegt Dorini. Hij wijst er op dat het onmogelijk is bij een ontsproring, die in een jaar tijd op te lossen. Het vraagt offers en inspanning van de samenleving”, aldus Dorini.