PARAMARIBO — De intussen ingezette positieve groei van 2,1 procent is voor de Centrale Bank van Suriname aanleiding om in 2024 een krachtige impuls te geven aan deze groei door bouw- en constructie te stimuleren. Bevordering van investeringen in infrastructuur, bouw- en constructie heeft volgens Harry Dorinnie, directeur Monetaire Zaken, wereldwijd bewezen economieën die in reces verkeerden te kunnen laten aantrekken.

Tekst Ivan Cairo

Beeld dWT archief

Tegen de achtergrond van de onderhandelingen tussen regering en vakbeweging om te komen tot meer koopkrachtversterking stelt Dorinnie, dat maatregelen die voor verstoring van de huidige ingezette economische stabiliteit kunnen zorgen moeten worden voorkomen.

De directeur noemt als voorbeeld China, zodra dat land te maken heeft met een recessie, grote infrastructurele projecten uitvoert, zoals het aanleggen van wegen en het bouwen van bruggen. “Dat is één van de krachtigste manieren om op korte termijn jouw economie te stimuleren.” Momenteel is in samenwerking met de commerciële banken woningbouwfinanciering tegen een rente van zeven procent mogelijk. Dat geld komt uit de kasreserve die de banken moeten aanhouden bij de Centrale Bank.

“Dorinnie waarschuwde voor buitensporige looneisen van de vakbeweging omdat tegemoetkoming daaraan weer schokken zal veroorzaken in de economie”

Met het kasreservebedrag voor 2024 kunnen volgens Dorinnie “aardig wat woningen worden opgezet.” De CBvS bekijkt de mogelijkheid om het maximumbedrag dat de commerciële banken beschikbaar mogen stellen voor de zeven procent woningbouwfinanciering te verruimen.

Ook overweegt het instituut om het minimuminkomen om in aanmerking te komen voor een lening aan te passen. “We denken dat dit een krachtige impuls kan geven aan de economie”, aldus de directeur. Voor 2024 zouden de banken meer dan SRD 500 miljoen van de kasreserve kunnen besteden voor de zeven procent woningbouwfinanciering.

Herstel

Volgens de directeur zijn er tekenen dat het “de goede kant opgaat met de economie”, wat bij de meest recente evaluatie van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) ook is aangegeven. “Ik praat niet de taal van het IMF. Ik praat de taal van wat ik zie bij de Centrale Bank. Wat ik zie aan cijfermateriaal.” De gegevens wijzen op groei van de economie.

In 2020 had Suriname een economie die met zestien procent was ingekrompen, wat inhield dat er nationaal “een kleinere koek was om te verdelen”. In 2021 verergerde de crisis en was de krimp nog eens 2 procent, wat neerkwam op een negatieve groei van 18 procent. “Een enorme terugval”, zegt Dorinnie die eraan toevoegt dat vanaf 1957 tot en met 2021 Suriname nog nimmer met een dermate ernstige economische terugval te maken heeft gehad.

De overheid had te maken met een begrotingstekort van 13,2 procent wat intussen is teruggebracht naar 3 tot 4 procent. Dit kon volgens hem alleen door het doorvoeren van pijnlijke maatregelen. “Het is een proces dat enorm veel offers vergt van de bevolking.” De regering heeft de uitgaven moeten verlagen en de inkomsten moeten verhogen. Die verhoging kon alleen bij de bevolking gehaald worden. De extra inkomsten werden gegenereerd via de solidariteitsheffing die inmiddels is afgeschaft, BTW en andere maatregelen.

Verstoringen voorkomen

“Willen we geraken uit de situatie waarin we zijn beland dan moet er sprake zijn van een enorm goede coördinatie tussen het ministerie van Financiën en Planning en de Centrale Bank en die coördinatie loopt heel goed”, zegt Dorinnie.

Via deze coördinatie wordt getracht verstoringen van het monetair beleid door het fiscaal beleid van de regering te voorkomen, omdat deze negatief zullen doorwerken op de economie. Vanaf mei dit jaar hebben er geen verstoringen plaatsgevonden.

De bank volgt de besprekingen tussen regering en vakbeweging met argusogen en houdt de vinger aan de pols dat er geen maatregelen komen waarmee te veel geld in de economie gepompt wordt door ongebreidelde loonsverhogingen of andere vormen van financiële voorzieningen.

Buitensporige looneisen

Hij waarschuwde voor buitensporige looneisen van de vakbeweging omdat tegemoetkoming daaraan weer schokken zal veroorzaken in de economie. Als de wisselkoers weer omhoog gaat “is onze hele inflatieprojectie die wij gedaan hebben van de baan en dat moeten we voorkomen”.

Er zijn twee opties mogelijk: de regering gaat in op de looneisen van de vakbeweging gevolgd door economische instabiliteit of er wordt gekozen voor behoud van de stabiliteit in die zin dat er een zodanige oplossing wordt gekozen die garandeert dat schokken uitblijven. Het is volgens hem aan de samenleving of vakbeweging om te kiezen: verstoring van de economie of voortzetting van de ingezette stabiliteit.

Nu is er sprake van een relatieve rust op het wisselkoersenfront, een betalingsbalans die het goed doet, maar er is nog sprake van een hoge inflatie, merkt Dorinnie op. “Ons doel is om deze verder omlaag te krijgen en dat kunnen wij wel”. De impact van de maatregelen die de regering voor dit jaar heeft getroffen zullen volgens de CBvS-directeur in het eerste kwartaal van 2024 “volledig zijn uitgewerkt” waarna “wij naar rustiger vaarwater gaan”.