ARTIESTEN EN KUNSTENAARS putten vaak genoeg uit hun directe realiteit om producties te maken die het hart werkelijk raken. Dat deed Ragmad Amatstam ook toen hij in 1994 het lied ‘Ai Sranan’ uitbracht. Het was een regelrechte kreet uit het hart van de artiest na het Suriname van 1994 te hebben ervaren, dat net als nu een aanpassingsprogramma aan het doorvoeren was. Weliswaar was dat een programma zonder het Internationaal Monetair Fonds (IMF), dat de regering-Venetiaan 1 aan het uitvoeren was.
Er zijn daarnaast artiesten die soms door derden worden ingehuurd om een lied of deel van een lied uit te brengen met als doel reclame te maken of bijvoorbeeld als strijdlied. De samenleving kent de (‘strijd’)liederen in de periode van verkiezingen en ook de legendarische nummers van Papa Touwtjie. Het is dus wel zo dat politieke partijen vaker artiesten hebben ingehuurd om een lied in elkaar te zetten dat de boodschap van de partij creatief bracht.
Wat de minister met zijn ‘context’ ook beoogde, het heeft averechts gewerkt, want het lied was na het voorval vrijdag op het Onafhankelijkheidsplein heel vaak op de radio te horen
Maar de artistieke vrijheid van een artiest inperken door van hem te eisen een lied in ‘context’ te zingen, gaat een stap te ver. Jammer genoeg heeft minister Bronto Somohardjo van Binnenlandse Zaken precies dat gedaan. Maroef Amatstam moest ‘Ai Sranan’ van zijn broer Ragmad in de context zingen die Somohardjo wilde horen op ‘zijn podium’. En alle achteraf gevoerde gesprekken ten spijt, tijdens het optreden is live te zien dat de artiest zich daar niet fijn bij voelde.
Het is wel opmerkelijk dat Somohardjo zich samen met de politieke partij waar hij vandaan komt kennelijk aangesproken voelde door een lied – een klassieker – dat in 1994 is uitgekomen. Sterker nog: als minister hoefde hij geen context te eisen als hij vindt niet medeverantwoordelijk te zijn voor de huidige situatie van het land.
Hij zou eigenlijk luidkeels mee moeten zingen met kaarsen en aanstekerlicht en daarmee de samenleving een beetje meeleven laten zien in deze huidige slechte economische situatie. Wat de minister met zijn ‘context’ ook beoogde, het heeft averechts gewerkt, want het lied was na het voorval vrijdag op het Onafhankelijkheidsplein heel vaak op de radio te horen. Het leek bijna op een soort stil protest.
Trouwens, veel Javanisten hebben opgemerkt dat het begin van het Javaanse Nieuwjaar, dat dit jaar is aangevangen op 21 juli, geen activiteit is waar feest wordt gevierd. Het is begin van een tijd van vasten en pas na een maand wordt feest gevierd. Het is een tijd van reinigen van lichaam en geest en ontdoen van alle kwaad. Dat juist tijdens het – tegen de tradities van het Javanisme in – ‘vieren’ van Sasi Sura Somohardjo zo een blunder begaat, zet aan tot diep nadenken.