President Chandrikapersad Santokhi heeft tijdens zijn jaarrede heel veel niet gezegd. Daardoor is de samenleving over veel belangrijke zaken in het ongewisse gelaten, terwijl iedereen op antwoorden wachtte. Het was een gemiste kans voor het staatshoofd om zijn populariteit, die tot ver onder het vriespunt is gedaald, weer wat op te krikken.
Tekst Armand Snijders
Beeld DNA
Niemand verwacht van de president dat hij tijdens zijn jaarrede echt alle voornemens en plannen van zijn regering in de relatief korte tijd tot in detail opsomt en beschrijft. Maar wel dat hij een totaaloverzicht geeft van zo veel mogelijk facetten om een compleet beeld te schetsen van wat zijn beleidsdoelen zijn. Volgens critici heeft Santokhi met zijn betoog op 29 september eens te meer bewezen dat het de regering ontbreekt aan een langetermijnvisie en daardoor voor de meeste terreinen ook geen beleid ontwikkeld.
Het staatshoofd wil zich richten op het onderwijs, de veiligheid en volksgezondheid. Maar hoe hij denkt dat te kunnen bereiken, zonder dat zijn regering een duidelijk visie heeft, blijft een raadsel. Deze zaken hebben al ruim drie jaar de bijzondere aandacht van de regering. Echter, er is nog altijd sprake van crises binnen deze sectoren, waarvan de bevolking dagelijks de gevolgen aan den lijve ervaart.
Het onderwijs is weer terug bij af, doordat de mislukte vernieuwing van het basisonderwijs is teruggedraaid. Dagelijks worden burgers thuis beroofd – en soms mishandeld – door criminelen en voelt vrijwel niemand zich nog veilig in dit land.
De gezondheidssector is volledig uitgeknepen en staat nog overeind dankzij de vele buitenlandse donaties die ze in de laatste jaren heeft gehad, niet vanwege steun van de overheid. Santokhi kan wel zeggen dat efficiëntieverbetering binnen de zorgsector in het nieuwe dienstjaar prioriteit blijft, maar met een minister van Volksgezondheid – Amar Ramadhin – die zeer ondermaats presteert, zal het dweilen met de kraan open blijven, terwijl patiënten het risico lopen onnodig te sterven.
Slap excuus
Santokhi’s excuus dat de regering in de eerste jaren vooral is bezig geweest met het bezweren van andere crises, is uitermate slap. Want er was wel tijd en geld voor andere geldverslindende projecten, zoals het overeind houden van de SLM en voor dure snoepreisjes naar onder meer Dubai.
Over die SLM zei de president niets in zijn jaarrede, terwijl er toch vele miljoenen US dollars in het bedrijf zijn gepompt. Je zou toch mogen verwachten dat hij zou vooruitblikken op de toekomst van de national carrier en hoe de regering de slordige 75 miljoen euro denkt af te lossen die het staatsbedrijf nog is verschuldigd aan buitenlandse crediteuren. Want op eigen kracht zal de luchtvaartmaatschappij dat met geen mogelijkheid kunnen.
Nationale dialoog
Er waren meer van die heikele onderwerpen die Santokhi tijdens zijn jaarrede – al dan niet bewust – niet aankaartte. In het bijzonder over de nationale dialoog die nog altijd van start moet gaan. De president heeft na de rellen van 17 februari, in een poging de rust in de samenleving terug te brengen, wekenlang honderden voorgesprekken gevoerd met maatschappelijke en andere groeperingen die als voorbereiding dienden voor die nationale dialoog. Die is volgens hem heel belangrijk en zou na de voorgesprekken plaatsvinden. Maar daar wordt al weken niets meer over gezegd. Daardoor bestaat het vermoeden dat de president zich aan deze klus heeft vertild en niet meer weet hoe hij nu verder moet. Het feit dat hij het niet heeft aangekaart in zijn jaarrede, versterkt dat vermoeden.
Ook over sport kwam er niets uit zijn mond. Het lijkt misschien onbelangrijk, maar sportontwikkeling is bewezen een belangrijk onderdeel van een samenleving te zijn en brengt mensen ook dichter bij elkaar. En zeker met de Olympische Spelen van 2024 in Parijs voor de boeg, had je toch mogen verwachten dat de president de betrokkenheid van zijn regering zou laten blijken bij alle Surinamers die op de één of andere manier bij de voorbereidingen zijn betrokken.
Functie directeur ‘NIS’
Maar alles wat met sport te maken heeft, is niet aan Santokhi besteed. Zo heeft hij niets gezegd over de toekomst van de verpauperende Anthony Nesty Sporthal (ANS/NIS) en de zoektocht naar een nieuwe directeur. Dat is ook een zeer pijnlijke kwestie waar het staatshoofd zich niet aan wil branden.
De huidige directeur, Joël ‘Bordo’ Martinus, zit ondergedoken omdat justitie hem zoekt in verband met onder meer moord en drugshandel. Maar als ondervoorzitter van coalitiegenoot Abop en vriend van vicepresident Ronnie Brunswijk durft Santokhi hem niet te vervangen. Hij heeft tot nu toe zelfs geweigerd daar iets over te zeggen, waardoor het NIS ook in 2024 nagenoeg stuurloos blijft en het verval verder doorzet.
Er zijn meer gevoelige onderwerpen die niet aan de orde kwamen, zoals het miljardenproject Port of Nickerie dat de regering ondersteunt. De Ware Tijd onthulde vorige maand dat de initiatiefnemers op zijn zachtst gezegd dubieus zijn en dat het project waarschijnlijk niet van de grond zal komen. Ook daar ging de president niet op in.
Verlagen van de inflatie
In bepaalde gevallen had hij beter kunnen zwijgen in zijn jaarrede, omdat hij alleen maar extra verwarring schiep. Zoals over de voor 2024 verwachte inflatie. In de regeringsraad is de begroting voor 2024 goedgekeurd en de jaarrede besproken, meldde de Communicatiedienst Suriname. Daarbij werd gesteld dat de inflatie volgend jaar zal dalen naar 20 procent, terwijl die nu nog altijd rond de 50 procent is.
Maar enkele dagen later tijdens de jaarrede sprak Santokhi opeens over het verlagen van de inflatie naar hooguit 35 procent. Dus door twee verschillende percentages te noemen, begrijpt niemand meer wat nu het doel van de regering is. Het is deze chaos die de geloofwaardigheid van de regering – in zoverre die nog bestaat – verder omlaag heeft gehaald.
Het is een gemiste kans van Santokhi om die geloofwaardigheid wat op te krikken. Bij zijn laatste jaarrede van volgend jaar zal het te laat zijn om het vertrouwen én de stem van het volk te herwinnen.