De aanleg van een diepwaterhaven in Nickerie lijkt te mislukken, nog voordat er ook maar één steen is gelegd of iets is gebaggerd. Het Amerikaanse bedrijf Phoenix Development Holding Company LLC (PDC) zou daar miljarden US dollars investeren en mikt vooral op de verwerking van enorme LNG-voorraden die bij de toekomstige oliewinning vrij zouden komen. Maar het lijkt heel erg op een zeepbel die uiteen dreigt te spatten.
Tekst Armand Snijders
In november 2021 maakten NV Havenbeheer en het tot dan toe volslagen onbekende PDC in een schriftelijke verklaring bekend dat minimaal 2,2 miljard US dollar uitgetrokken zou worden voor de aanleg van een diepwaterhaven in Suriname. Dat bedrag zou op den duur zelfs kunnen oplopen tot 6 miljard US dollar. Directeur Andreas Talea van Havenbeheer en PDC-directeur Walter Teter gaven op 9 december van dat jaar een persconferentie om het ambitieuze project toe te lichten.
De haven moet komen bij Nickerie, ergens langs de kust in een bocht van de Nickerierivier. De locatie ligt ter hoogte van de voormalige Post Rotterdam, de onder water gelopen vroegere hoofdplaats van het district. Al vanaf 2025 wil PDC LNG-gas produceren in samenwerking met het bedrijf Firebird LNG. Dat gas zou vrijkomen bij de oliewinning en voor veel extra inkomsten zorgen. Gas zou zelfs de belangrijkste pijler van het project Port of Nickerie worden.
Die website ziet er professioneel uit en daarop lijkt eigenlijk alles al in kannen en kruiken, maar in werkelijkheid gebeurde er sindsdien bitter weinig.
Het klonk allemaal prachtig en president Chandrikapersad Santokhi omarmde het project, ondanks dat sceptici vanaf het eerste moment er vraagtekens bij plaatsten. Desondanks kregen de initiatiefnemers van de regering een terrein van 1.500 hectare toegewezen om de haven tot ontwikkeling te brengen. Santokhi onthulde in november vorig jaar een groot bord dat het startsein van het ambitieuze project markeerde en lanceerde een goed uitziende website van de Port of Nickerie. Die site ziet er professioneel uit en daarop lijkt eigenlijk alles al in kannen en kruiken, maar in werkelijkheid gebeurde er sindsdien bitter weinig.
Niet realistisch
Niet alleen dat, ook prominenten uit de sector zagen er weinig heil in. Zo was Staatsolie gevraagd om te participeren in het LNG-gedeelte. Maar Annand Jagesar, algemeen directeur van dit staatsbedrijf dat ook nauw is betrokken bij de toekomstige ontwikkeling van de olie-industrie, zag dat niet zitten. “We gaan geen medewerking verlenen aan projecten die we niet begrijpen, projecten waarvan we denken dat die niet realistisch zijn”, zo zei hij onomwonden.
De wijze waarop Phoenix te werk gaat, is afgaande op de woorden van Jagesar, niet zoals het hoort. Ook weigert dat bedrijf cruciale informatie te verstrekken. “Als ze antwoorden kunnen geven op drie vragen, kunnen we de zaak weer bekijken. Vraag één is waar gaat het gas vandaan komen.” TotalEnergies begint op zijn vroegst pas in 2028 met haar olieproductie en gaat twee jaren evalueren hoe gas dat daarbij vrijkomt zich gedraagt. In eerste instantie zal dat echter weer terug geïnjecteerd worden in de bodem.
Die website ziet er professioneel uit en daarop lijkt eigenlijk alles al in kannen en kruiken, maar in werkelijkheid gebeurde er sindsdien bitter weinig.
Annand Jagesar, algemeen directeur Staatsolie
“Als ze gezegd hadden dat ze in 2032 gas zouden winnen, dan hadden we het nog geloofd. Maar het is onmogelijk om in 2025 al gas te produceren en te exporteren”, zegt de Staatsolie-topman. “Pas in 2030 kunnen we daar iets mee doen. Dat ze gas uit Guyana zullen opkopen, is ook niet realistisch. ExxonMobil, die in Guyana opereert, zegt dat er niet eens genoeg gas is om aan de overheid van Guyana te leveren”, legt Jagesar uit.
Twee grote afnemers
“Vraag twee is: aan wie ga je het verkopen? Ze zeggen dat ze twee grote afnemers hebben. Ze kunnen zich dan beroepen op geheimhoudingsplicht. Maar de overheid die je partner is, mag je wel zeggen wie dat zijn. Vraag drie is of ze een voorontwerp hebben. Als je iets gaat bouwen moet je een (voor) ontwerp hebben. Je kan niet een dag opstaan en beginnen te timmeren aan een project van vijf miljard US dollar. We hebben vaker gevraagd naar de studies, maar die hebben we nooit gehad. Het zijn goede ideeën om te verkopen, maar het ontwerprapport kunnen ze tenminste aan de overheid geven”, aldus Jagesar.
Door dit soort onduidelijkheden wringt de schoen bij het complete project, niet alleen bij de bouw van de LNG-terminal. Ook de Port of Rotterdam, die als belangrijke partner wordt genoemd en de diepwaterhaven zal ontwerpen en een projectplan voor de uitvoering moet schrijven, hult zich vooral in stilzwijgen over haar werkelijke betrokkenheid.
Het grote publiek heeft vooralsnog geen ontwerp en projectplan te zien gekregen en moet het vooral doen met de fantasiebeelden op de site van de Port of Nickerie. Op de website van het Rotterdamse havenbedrijf, www.portofrotterdam.com, waar doorgaans buitenlandse projecten waar deze mega-organisatie bij betrokken is, uitgebreid worden vermeld, is niets terug te vinden over Nickerie of Suriname. Op vragen per mail van de Ware Tijd reageerde het havenbedrijf niet.
Geleidelijk opgestart
Ook de vertegenwoordiger van PDC in Suriname, Vidjai Doerga, was niet voor commentaar bereikbaar. In een eerder interview met deze krant was hij uiterst vaag over het project. Hij laat doorschemeren dat het project geleidelijk aan wordt opgestart. “Het zal niet de grootschalige constructie zijn waar iedereen aan denkt. Dat gebeurt later. We beginnen met exploitatie van de bestaande tweehonderd meter lange kade.”
Onder meer deze opmerking riep vooral vragen op. Want waarom zou een onderneming die miljarden wil gaan investeren in een compleet nieuwe diepwaterhaven die al in 2025 in bedrijf moet zijn, tijd en energie gaan verspillen met een oude en vervallen kade, die bovendien kilometers is verwijderd van de locatie van de nieuwe haven? Deze en andere vragen zullen eerst moeten worden beantwoord voordat de initiatiefnemers serieus kunnen worden genomen. En zal eindelijk eens duidelijk moeten worden of ze al die miljarden al bij elkaar hebben gehaald en -zo ja- waar die vandaan komen. Tot die tijd heeft de Port of Nickerie na bijna twee jaar heel veel weg van een zeepbel, die sowieso nooit vóór 2025 gerealiseerd kan worden.