Er kwam vorige week toch nog geen helder beleid van de regering ten aanzien van de op hol geslagen wisselkoers. De meeste leden van De Nationale Assemblee (DNA) eisten dat wel, maar president Chandrikapersad Santokhi hulde zich vooral in nevelen. De meeste stappen die hij aankondigde, zijn in het verleden al door de regering in uitvoering genomen maar hadden geen effect. En kritiek wuifde hij weer arrogant weg, waardoor de samenleving nog altijd geen zucht van verlichting kan slaken.

door Armand Snijders

Wie vrijdag van Santokhi een ferm optreden had verwacht in het parlement, zal enorm teleurgesteld zijn geweest. Achter het spreekgestoelte in DNA stond geen zelfverzekerd staatshoofd, maar een zichtbaar geïrriteerde man, die duidelijk geen geloof meer lijkt te hebben in zichzelf en dat afreageert op zijn critici.

In zijn toespraak in de debatronde van de vergadering reageerde hij niet op veel pijnpunten die eerder keihard door zowel de oppositie als coalitie op zijn bord waren neergelegd. De assembleeleden waren het er over eens dat Santokhi dinsdag in het parlement weinig verheffends had gemeld en zeker geen bruikbare oplossingen had aangedragen om de op drift zijnde koers onder controle te krijgen.

Overigens, er was een debat aangekondigd en er werd daardoor ook enig vuurwerk verwacht, maar de vergadering verzandde zoals zo vaak in een aaneenschakeling van lange dialogen, afgewisseld door verwijten over en weer. Vooral de coalitieleden gingen het debat niet aan, waarschijnlijk omdat ze vreesden dat hun ongelijk over het tot nu toe gevoerde beleid extra tot uitdrukking zou komen.

‘De assembleeleden waren het er over eens dat Santokhi dinsdag in het parlement weinig verheffends had gemeld.’

Desondanks berichtte de Communicatiedienst Suriname (CDS) dat Santokhi “breedvoerig is ingegaan op vragen die door parlementsleden werden gesteld”. Echter, dat is een overdreven samenvatting van die vergadering, want hij is juist op heel veel vragen niet ingegaan. Over de invulling van de topfuncties bij de Belastingdienst Suriname bijvoorbeeld, die nu door Santokhi’s verkeerde handelen zonder directeur zit. Er zit geen enkele beweging in het benoemen van een vervanger of opvolger. Ook andere functies moeten daar nog worden ingevuld, waardoor het er voorlopig niet naar uitziet dat de tot op heden chaotische invoering van de belasting over de toegevoegde waarde (BTW) vlot wordt getrokken en de inkomsten voor de staat zullen toenemen.

Corrupte ambtenaren

De douane is ook karig bezet en heeft dringend versterking nodig. De regering verzekerde bij haar aantreden dat vakkundige mensen zouden worden aangetrokken en dat daar vooral schoon schip zal worden gemaakt, zodat de vele miljoenen US dollars die maandelijks worden misgelopen, eindelijk eens echt in de staatskas kunnen rollen. Maar 32 maanden later is het nog altijd een grabbelton voor corrupte ambtenaren.

Het enige dat Santokhi vorige week zei is dat bepaalde instanties zullen worden versterkt, waaronder de Centrale Bank van Suriname. Maar hij kon niet concreet aangeven welke deskundigen nodig zijn en vooral wat van hen wordt verwacht. Wat dat betreft hield hij zich op de vlakte. Alleen ten aanzien van de vorige regering en wat zijn regering wel voor positieve dingen heeft gedaan, trad hij vol vuur in details.

IMF en Emfi

Santokhi viel vrijdag ook de media (waaronder de Ware Tijd) aan, die hebben bericht over de nagenoeg vastgelopen onderhandelingen met het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Dat is volgens hem onzin en dus gelogen, ook al zijn vanuit Washington – waar het IMF zetelt – heel andere geluiden te horen. De media baseren hun conclusie ook op een analyse van de gezaghebbende Britse Emfi Group Limited, die stelt dat als de regering de afgesproken hervormingen niet doorvoert, de overeenkomst met het IMF ‘dood’ is. En dat Santokhi beter met vicepresident Ronnie Brunswijk kan breken, om het IMF aan zijn zijde te houden.

Zonder inhoudelijk op de genoemde punten van de Emfi in te gaan, trok hij de waarde en legitimiteit van de instelling en de analyse in twijfel. Volgens Santokhi heeft de regering bij de IMF-vertegenwoordiger in Suriname de vraag neergelegd of hij dat bureau kent. En die zou hebben aangegeven dat er geen enkele relatie tussen het IMF en Emfi is. Wat de president daarmee wil zeggen, is totaal onduidelijk. Want de media hebben dat ook nooit beweerd. Emfi is een zelfstandig opererend bureau dat volledig onafhankelijk zijn analyses maakt en publiceert, waar tal van grote (financiële) instellingen gebruik van maken. Die hechten zeker waarde aan hun bevindingen.

Andere agenda

Het is typerend voor Santokhi dat hij de boodschappers (Emfi en de lokale media) probeert af te schilderen als onbetrouwbaar en volledig voorbijgaat aan datgene waar het werkelijk om gaat, namelijk de inhoud van de analyse van Emfi. Hij blijft erbij dat de gesprekken met het IMF nog steeds gaande zijn en dat de ministers Albert Ramdin (Buitenlandse Zaken, International Business en Internationale Samenwerking) en Stanley Raghoebarsing (Financiën en Planning) binnenkort met een delegatie naar Washington vliegen om voor de zoveelste keer overleg te voeren.

Hij heeft er alle vertrouwen in dat het IMF binnenkort akkoord gaat met hervatting van de betalingen van de lening. Maar dat roept hij al een jaar, dus hij moet begrijpen dat er bij iedere nieuwe belofte meer en meer scepsis vanuit de samenleving loskomt. Voorlopig staat Suriname nog met lege handen. Door nu anderen te verwijten er “een andere agenda” op na te houden, doet zijn zaak beslist geen goed en hij zet zichzelf daardoor te kijk.

En zo probeerde hij vrijdag ook vooral zijn gram te halen op de critici van het regeringsbeleid. Vooral de oppositionele NDP en BEP kregen er als van oudsher van langs, terwijl hij de coalitiegenoten (met name Abop) nog wat probeerde tegemoet te komen en te paaien. Maar concrete beleidsmaatregelen bracht hij niet naar voren, waardoor iedereen in vertwijfeling achterbleef.

Andere wedstrijd

Hij wilde het parlement nog doen geloven dat hij het in de resterende regeerperiode volledig over een andere boeg gaat gooien. “We zullen een andere wedstrijd spelen”, zei Santokhi over de toekomst. Daarmee gaf hij indirect toe dat ook hij vindt dat zijn regering een slechte eerste helft heeft gespeeld, waar de samenleving eerder slechter dan beter van is geworden. Maar dat zal hij nooit hardop durven toegeven.

‘De president gaf indirect toe dat ook hij vindt dat zijn regering een slechte eerste helft heeft gespeeld, waar de samenleving eerder slechter dan beter van geworden is.’

“En als de bemensing binnen de regering ook zal moeten worden aangepast, zullen we daarnaar kijken”, zei hij er achteraan. Hij beseft eindelijk dat hij deze regeerperiode met dit ‘dreamteam’ in ieder geval niet tot een goed einde gaat brengen. Maar of er ook ministers zullen worden vervangen mag worden betwijfeld. Hij is er in het verleden vaker op gewezen dat veel misloopt doordat ministers slecht functioneren of onvoldoende vakkennis in huis hebben, zoals Amar Ramadhin van Volksgezondheid (VHP) en Kenneth Amoksi van Justitie en Politie (Abop). Maar er zijn er natuurlijk veel meer.

Santokhi heeft al vaker ‘evaluaties’ aangekondigd, maar kennelijk is zelden iemand te licht bevonden. Alleen minister Saskia Walden van Economische Zaken, Ondernemerschap en Technologische Innovatie heeft hij vervangen, terwijl haar collega Diana Pokie van Grondbeleid en Bosbeheer, op wie weinig aan te merken viel, onder zware druk van vicepresident Ronnie Brunswijk het veld moest ruimen. Dus dat hij nu wel de rotte appels binnen het kabinet gaat vervangen, gelooft niemand meer.

Niet presidentwaardig

Santokhi’s optreden in DNA vrijdag was absoluut niet presidentwaardig. En de kans dat hij dit binnenkort gaat herstellen, is zeer onwaarschijnlijk. Want nog vóór het ‘debat’ over de maatregelen die zullen moeten worden genomen goed en wel is begonnen, is Santokhi op het vliegtuig naar Nederland gestapt voor medische behandeling. Maar het volk heeft het geduld niet meer om te wachten tot er eindelijk effectieve stappen worden gezet om de crisis te beteugelen en te komen tot de beteugeling van de wisselkoers.

De hoop is nu gevestigd op assembleecommissies Financiën en Staatsuitgaven om spijkers met koppen te slaan en met voorstellen te komen die de regering moet uitvoeren. Wachten op de terugkeer van Santokhi, lijkt in ieder geval zinloos.-.