De protesten van vorige week vrijdag, hebben eens te meer aangetoond dat het volk zwaar lijdt onder alle maatregelen die de regering sinds medio 2020 heeft genomen. Vaak gebeurt dat onder het mom van dat die zijn opgelegd door het Internationaal Monetair Fonds (IMF), maar dat is niet waar. De begroting valt of staat ook met de goedkeuring die de financiële instelling moet geven aan de nieuwe voorwaarden voor hervatting van de miljoenenlening, waarover al geruime tijd met de regering wordt onderhandeld. Van het IMF hangt volgens president Chandrikapersad Santokhi dus veel af, het biedt Suriname de laatste strohalm.
door Armand Snijders
Bij de begrotingsbehandeling, die momenteel gaande is, wordt het IMF opvallend vaak genoemd. Zowel door de oppositie, die vindt dat Surinamers mede dankzij de internationale organisatie nu de duimschroeven worden aangedraaid, als door de coalitie en de regering, met Santokhi voorop. Hij vindt al sinds zijn aantreden dat het IMF bittere noodzaak is om Suriname uit de drek te halen. Hij ziet het geld uit Washington zelfs als een must om het herstel van de muurvaste economie in gang te zetten en de al zo lang geloofde verlichting van het volk te brengen.
Eind 2021 werd overeenstemming bereikt met het IMF. Maar na de eerste twee tranches van de lening van in totaal 688 miljoen US dollar die Suriname begin vorig jaar ontving, stokten de overmakingen omdat niet aan de voorwaarden was voldaan. Vooral aan het niet invoeren van de Belasting Toegevoegde Waarde (BTW) op 1 juli 2022 tilde het IMF zwaar. Overigens was invoering daarvan evenals de afschaffing van allerlei subsidies, geen eis die het IMF zelf op tafel had gelegd, zoals Santokhi steeds beweert.
“Vorig jaar werd in Sri Lanka door de onrust de regering verjaagd, een spookbeeld dat Santokhi ver weg wil houden”
Geen bacovenwinkel
Dat is een misvatting: Suriname heeft bij de onderhandelingen voor het verkrijgen van die lening aangegeven dat de BTW een grootverdiener zou kunnen zijn voor wat betreft de inkomsten van de staat, die drastisch verhoogd moesten worden. En om de uitgaven terug te dringen was aangegeven dat het schrappen van allerlei subsidies een flinke slok op de borrel zou schelen. Dus de regering gaf daarmee te kennen dat te willen, omdat ze kennelijk geen andere uitweg zag.
Toen het IMF na lange en moeizame onderhandelingen uiteindelijk instemde met de lening werden de voorstellen van Suriname opgenomen in de bindende voorwaarden, die dus uit de Surinaamse koker zelf kwamen. En aangezien het IMF geen bacovenwinkel is, moeten die voorwaarden strikt worden nagekomen. Het is een bekende tactiek van het IMF, om niet achteraf het verwijt te krijgen dat de voorwaarden onredelijk en te zwaar voor de bevolking zijn, zoals nu ook in Suriname gebeurt.
Menswaardige uitvoering
Nu er geen geld meer komt vanuit het IMF is Suriname noodgedwongen weer opnieuw aan de onderhandelingstafel in Washington gaan zitten. Tenminste, als we alle uitspraken van de verschillende regeringvertegenwoordigers mogen geloven. Santokhi zei pas maandag in het parlement dat “de instructie is gegeven aan de ministers van Financiën en Planning en Buitenlandse Zaken, International Business en Internationale Samenwerking om met het IMF te praten over een wat menswaardige uitvoering van het herstructureringsprogramma”.
Daarmee impliceert hij dat dit nog niet eerder gebeurd was. Maar kennelijk maakt hij zich nu vreselijk veel zorgen over het voortbestaan van zijn regering, die sterk afhankelijk blijkt van de IMF-steun.
De protesten van afgelopen week zullen bij de president herinneringen hebben opgeroepen aan Sri Lanka. Dat wordt ook geteisterd door volksprotesten, terwijl het eveneens alles op alles zet om IMF-steun te krijgen. Vorig jaar werd daar door de onrust de regering verjaagd, een spookbeeld dat Santokhi ver weg wil houden.
Van los zand aan elkaar
Dus hij heeft er alle baat bij dat de begroting van dit jaar snel door het parlement te krijgen, hoe zeer die ook van los zand aan elkaar hangt en op veel punten niet realistisch is. Want dat is wel een voorwaarde die het IMF heeft gesteld. Maar dan nog is het de vraag of de hulp wordt hervat op basis van voorwaarden die de noodlijdende bevolking deels ontzien.
Voorlopig geeft de instelling naar verluidt nog geen duimbreed toe, ook al zegt de regering wat anders. En mochten de onderhandelaars onder leiding van Karel Eckhorst begin maart wel overeenstemming bereiken, dan zullen alle problemen van het land niet opeens als sneeuw voor de zon verdwijnen. Dat is ook een fabeltje dat de regering het volk steeds weer voorhoudt.
Met de IMF-lening zullen Surinamers nog heel lang moeten bloeden, zeker zolang de regering niets doet om op serieuze wijze de inkomsten van het land te vergroten en te snijden in de eigen uitgaven. En zolang er geen oplossing wordt gevonden voor de grootste schulden (bij China en de obligatiehouders van Oppenheimer) blijft het zwaard van Damocles boven Suriname hangen.
Alternatief plan
Voorlopig hangt de toekomst in de ogen van Santokhi vooral af van het IMF en is het zijn laatste strohalm. Het is te hopen dat hij wel een alternatief plan heeft liggen, voor als hij weer teleurgesteld wordt. Want de samenleving is het wachten op een oplossing voor alle problemen al meer dan beu. Dat moet de president wel duidelijk zijn geworden op Zwarte Vrijdag.