In de afgelopen weken klonken er weer hoopvolle geluiden vanuit de regering over de voortgang rond de gesprekken over het oplossen van de enorme schuldenproblematiek van het land. Met de obligatiehouders van Oppenheimer zou men bijna overeenstemming hebben bereikt. Ook in het andere hoofdpijndossier China zit er licht in de tunnel. Maar klopt dit allemaal wel? En is er eindelijk reden voor echt optimisme? Voorlopig blijft dat een mysterie.
Tekst Armand Snijders
Beeld Newsonair
Vorige week werd bekend dat er een doorbraak zou zijn in de onderhandeling met de schuldeisers van Oppenheimer. Die hebben tijdens de regering-Bouterse 2 in totaal 675 miljoen US dollar aan Suriname geleend. Het gaat om een lening van 125 miljoen US dollar tegen een rente van 12,875 procent en één van 550 miljoen US dollar tegen een rente van 9,25 procent.
“Al zeker twee jaar roept de regering dat daarover met de Chinese leiders snel overeenstemming zal worden bereikt”
Na het aantreden van de regering van president Chandrikapersad Santokhi werden ook de afbetalingen van deze schuld opgeschort, in de hoop een herstructurering van de lening te krijgen. Maar de onderhandelingen daarover zaten lange tijd muurvast en de sfeer tussen de partijen was op een gegeven moment allesbehalve vriendelijk. De schuld is inclusief (boete)rente inmiddels opgelopen tot boven de 800 miljoen US dollar.
Onlangs zijn er weer gesprekken gevoerd in Washington. Tot afgelopen vrijdag gold een zwijgplicht over de uitkomst van die gesprekken ‘omdat enkele zaken nog moeten worden afgewikkeld’. Een akkoord met de schuldeisers zal immers de kredietwaardigheid van het land, die inmiddels op de bodem van de afgrond ligt, weer een beetje kunnen opkrikken.
Niet gecharmeerd
Of er een deal wordt gesloten, is nog afwachten. De regering heeft al zo vaak gezegd dat er snel overeenstemming zou worden bereikt, maar steeds weer liep dat uit op een teleurstelling. De obligatiehouders waren vooral niet gecharmeerd van het Surinaamse voorstel voor een haircut, waarbij zij 70 procent van de te ontvangen schuld zouden moeten inleveren.
Santokhi beweerde bij zijn aantreden echter dat schuldeisers dat wel zouden accepteren, wat echter wishful thinking was. Uiteindelijk werd dat door geen enkele schuldeiser geaccepteerd. Dat was moeilijk te verkroppen voor de regering, waardoor de onderhandelingen met alle schuldeisende landen uiterst moeizaam verliepen. Met enkele landen van de zogeheten Club van Parijs (waaronder Nederland en Frankrijk,) is wel overeenstemming bereikt en ook met India heeft Santokhi tijdens zijn bezoek in januari afspraken gemaakt.
Maar die laatste waren wat minder vast dan het staatshoofd en zijn delegatie deden voorkomen. Ramdin verraste de samenleving recentelijk door te zeggen dat nog wordt gewerkt aan de technische afwikkeling van de schuldherschikkingsovereenkomst met de Indiase Exim Bank. Dat is heel wat anders dan dat er al een overeenkomst is, zoals eerder werd gesuggereerd.
President Xi Jinping
Je kunt het een leugentje om bestwil noemen, om het volk het idee te geven dat er schot in de zaak van de schulden zit. Zoals er al heel wat van die leugentjes om bestwil zijn verspreid over een oplossing voor de inmiddels zo’n half miljard US dollar schuld die Suriname nog aan China moet terugbetalen. Al zeker twee jaar roept de regering dat daarover met de Chinese leiders snel overeenstemming zal worden bereikt.
Santokhi had zelfs verwacht in januari een deal te kunnen sluiten tijdens de top van de G20 landen op Bali, waarvoor hij als Caricom-voorzitter was uitgenodigd. “Ik ben ready voor een bilateraal overleg”, zei hij optimistisch. Maar uiteindelijk ging hij niet vanwege de onrust in eigen land.
En dat was achteraf maar goed ook. Want de Chinese president Xi Jinping had het daar veel te druk, dus de kans dat hij zou toehappen en een hernieuwde overeenkomst zou tekenen, was minimaal. Tot nu toe zit er nog altijd geen enkele beweging in de gesprekken, omdat de Chinezen er weinig voor voelen voor Suriname een precedent te scheppen.
De Aziatische grootmacht heeft, vooral in het kader van het zogeheten Belt and Road-initiatief, immers honderden miljarden US dollars geleend aan arme ontwikkelingslanden voor vooral infrastructurele projecten. Ruim zeventig landen – waaronder Suriname- hebben inmiddels gebruik gemaakt van die leningen.
Hand over het hart
Er worden nauwelijks voorwaarden gesteld, maar als een land niet kan terugbetalen, houdt Beijing de poot stijf en weigert de schuldovereenkomst te herzien, laat staan dat de volksrepubliek bereid is om een deel van de schuld kwijt te schelden. Als dat wel zou worden gedaan, zouden ook andere landen daarom kunnen vragen.
Er zitten immers veel meer landen in de problemen door de niet-afgeloste schuld. Dat wordt door financiële deskundigen de Chinese schuldenval genoemd. En daar zit Suriname nu muurvast in. Suriname behoort door deze schuld inmiddels tot de D7, de landen in de wereld met de meest gecompliceerde (vaak Chinese) schulden die ze niet kunnen aflossen.
En dat staat nieuwe noodzakelijke investeringen in de weg. Het Internationaal Monetair Fonds heeft al meermalen beloofd te willen proberen om China over te halen in ieder geval een beetje de hand over het hart te strijken, maar vooralsnog geven ze in Beijing niet thuis. Dus voorlopig blijft dat half miljard US dollar nog open staan. En zal heel binnenkort ook moeten blijken of de deal met de obligatiehouders van Oppenheimer er wel komt.