GANGA / Sharda Ganga
Zoveel gedoe om een broodje jam. De lancering van het broodproject voor scholieren, een project van het bureau van de first lady, heeft de gemoederen danig bezig gehouden. Sommigen vielen over de enorme hoeveelheden plastic die worden gegenereerd door de individueel verpakte broden, het individueel verpakte smeerbaar beleg, de plastic flesjes drank.
Anderen vielen over het vergroten van de kloof tussen de have en de have-nots – dat kinderen die een ‘first lady-broodje’ kregen, gepest zouden kunnen worden door anderen. Dat wat een hulpmiddel zou moeten zijn, zou daardoor juist de kwetsbaarheid van arme kinderen vergroten. Weer anderen stelden vragen over de kosten en transparantie. Het zijn allemaal legitieme vragen en zorgen.
Er zijn altijd hongerige kinderen geweest en in tijden van crisis zoals nu, worden die alleen maar meer
Gelukkig zag ik niemand die de noodzaak voor een programma om kinderen die zonder eten naar school gaan bij te staan ter discussie stelde. Die noodzaak is niet van vandaag en ook niet van Bouterses tijd of van de regering ervoor of die daarvoor. Die noodzaak is er altijd volgens mij geweest. Er zijn altijd hongerige kinderen geweest en in tijden van crisis zoals nu, worden die alleen maar meer.
Echter, er is nog nooit een programma ontwikkeld dat dat probleem op structurele en duurzame wijze aanpakte. Helaas, ik heb niet de indruk dat dit programma daar een uitzondering op zal zijn. Ik ben dus geen tegenstander van een programma dat kinderen op scholen van een maaltijd voorziet. De vraag is hoe je dat doet.
Wat mij opviel was de keus van de broodmaaltijd: witbrood en jam en de volgende dag was er pindakaas. Is het Wippy-pindakaas (de lekkerste pindakaas, jawel) of een ander Surinaams merk? Het zou jammer zijn als een Surinaams bedrijf wel beleg zou kunnen leveren tegen concurrerende prijzen en dat daar geen gebruik van wordt gemaakt.
Over concurrentie gesproken: is er een aanbesteding geweest? Zijn organisaties of leveranciers opgeroepen om plannen te ontwikkelen en offertes in te dienen en is er een gedegen evaluatie geweest van de voorstellen? Het is dan wel een project geïnitieerd door het bureau van de first lady, maar het wordt betaald uit staatsmiddelen.
Er is een project ingediend bij de overheid ter financiering, dus de verwachting is wel dat de uitvoerder (het bureau van de first lady) verantwoording aflegt aan de financierder (vermoedelijk het kabinet van de echtgenoot van de first lady). Deel van die verantwoording is aantonen dat er op een eerlijke, transparante manier besluiten zijn genomen over de uitvoerders. De legitieme kritiekpunten die de toenmalige oppositie had op de naschoolse opvang zouden nu de leidraad moeten zijn voor de organisatie en financiering van dit programma.
Dan is er het aspect van de maaltijd zelf. Honger bestrijdt je door ervoor te zorgen dat er genoeg calorieën naar binnen worden gewerkt, maar dan wel zo voedzaam mogelijk. Ik vroeg me daarom af waarom er is gekozen voor witbrood en niet voor bruinbrood. Omdat tarwebrood nog niet gemeengoed is in vooral armere gezinnen, zou er best een geleidelijk proces kunnen zijn om steeds meer tarwe te verwerken in de broden, tot het gewoon een gezond broodje wordt.
Als je toch samenwerkt met de meelleverancier, lijkt dat me een fluitje van een cent. En zal er ook zo af en toe wat voedzamer beleg zijn? Is er een voedingsdeskundige betrokken bij dit programma? Ook in zogenaamd rijke landen, zoals Nederland, is er steeds meer behoefte aan boterhammen voor arme kinderen op school. Het verschil is wel dat daar de pot met pindakaas op tafel staat en de kinderen zelf aan het smeren slaan uit de pot of dat vrijwilligers (en soms leerkrachten) zelf vooraf de broden smeren.
Daar zijn handschoenen voor uitgevonden. Dat lijkt me nog altijd hygiënischer dan kinderen die zonder handen te wassen hun broodje gaan smeren. Met andere woorden: broodjes voor hongerige kinderen is prima, maar de uitvoering laat veel ruimte voor ruis, er zijn veel vraagtekens en we moeten wel hygiënisch werken, maar ook niet hysterisch hygiënisch willen zijn.