door Valerie Fris

PARAMARIBO — Artificial Intelligence, één van de nieuwste snufjes op het gebied van informatie- en communicatietechnologie (ICT), wordt in Suriname vaker gebruikt dan gedacht. Een voorbeeld is de chatbot, een type AI-applicatie, op sommige Surinaamse sites. “Een bedrijf kan nu bijvoorbeeld 24 uur per dag in contact staan met klanten en continu produceren”, vertelt Whitney de Rijp, manager Commerciële Zaken bij Datasur en docent aan het PTC en Vanguard College, aan de Ware Tijd.

Ze waarschuwt ook voor het gebruik van AI voor het schrijven van een afstudeerthesis voor HBO-instellingen en de Anton de Kom Universiteit. De Rijp noemt het belangrijk dat docenten en begeleiders worden getraind in het herkennen van kunstmatige intelligentie bij een thesis. Er zijn daarvoor genoeg hulpmiddelen (computerprogramma’s).

Veel gebruikt

De Rijp, die een mastergraad heeft in Innovatie en Technologie en momenteel in de laatste fase zit van haar masterstudie Strategisch IT-management, legt uit dat Artificial Intelligence de nabootsing is van menselijke intelligentie in machines die zijn geprogrammeerd om te denken en te leren als mensen. “Het richt zich op het creëren van intelligente machines die in staat zijn taken uit te voeren waarvoor doorgaans menselijke intelligentie nodig is.”

Enkele voorbeelden zijn het oplossen van problemen, leren, redeneren, perceptie, taalbegrip en besluitvorming. Dat ook in Suriname AI vaker wordt gebruikt staat vast, maar er zijn geen gegevens beschikbaar van waar, hoe en wie het gebruikt. De Rijp kent veel mensen, die het systeem gebruiken in hun bedrijf, op school en privé.

Impact

De impact die AI kan hebben op een land en in iemands persoonlijk leven staat buiten kijf. “AI kan in het algemeen aanzienlijke en veelzijdige invloed hebben en verschillende aspecten van de economie, de samenleving en het bestuur beïnvloeden.”

De Rijp denkt daarbij aan economische groei vanwege hoge productiviteit, nieuwe banen, educatie, gezondheidszorg en transport. “Maar het kan ook nadelen met zich meebrengen voor Suriname, zoals werkloosheid, doordat sommige taken of banen nu volledig kunnen worden geautomatiseerd”, waarschuwt ze.

(lees verder onder de foto)

Een ander aspect is het gebrek aan privacy. “Dat er zoveel gegevens worden verzameld en geanalyseerd, kan leiden tot problemen in de privacy uitdagingen. Ik wil bijna zeggen problemen in plaats van uitdagingen.” Dat komt volgens de ICT-deskundige vooral door het feit dat Suriname qua wet- en regelgeving achterloopt op dit onderwerp.

Een andere uitdaging bij het gebruik van AI is het verlies van de ‘human-factor’. “Niet alleen de skills, maar ook de kennis verliezen wij. Op een gegeven moment gaan we minder de nadruk leggen op menselijke expertise en besluitvorming en dat ook ondermijnen.”

Journalistiek

Ook op het werk van journalisten en schrijvers, zal AI grote druk leggen. Het is nu namelijk mogelijk om met een druk op de knop geautomatiseerde content te creëren, data analyses te maken en het visualiseren daarvan en het vertalen van stukken te laten doen door AI. De Rijp heeft daar een uitgesproken mening over: “We zullen toch rekening moeten houden met ethische en praktische uitdagingen omdat AI dat niet kan. Denk daarbij aan nauwkeurigheid, kwaliteitscontrole van de content, bronnen check enzovoorts.” Ze benadrukt dat AI handig is maar vooral gezien moet worden als hulpmiddel en niet als datgene met de feiten omdat het uiteindelijk mensen zijn die het programma aansturen.

De Rijp hoopt dat de overheid aandacht zal besteden aan het gebruik van AI en de invloed daarvan op Surinamers. Ze stelt dat genoeg Surinamers met de technologie willen meegaan, maar dat het helaas vaak niet wordt gedragen. Een voorbeeld daarvan is het creëren van online betaalmogelijkheden. Het is daarom van belang dat ook personeel zal worden getraind om in te spelen op deze nieuwe vaardigheden gedreven door AI.