door Tascha Aveloo
PARAMARIBO — Kunstenaar André van Friderici (82) is een voorbeeld van wat mogelijk is als iemand zijn passie achter aangaat. Zijn rasperige stem, de woorden die hem vaak te kort schieten als hij iets wil vertellen wat hem bezighoudt. Het zijn die gevoelens die hij op canvas vastlegt. “Ik ben op Curaçao uit Surinaamse ouders geboren en woon nu vijf jaar in Suriname. Mi kumbaté no beri dyaso, maar ik houd heel veel van dit mooie land. Het doet me daarom pijn als ik zie dat het slecht gaat.”
Op 15 september zal Van Friderici in het Lalla Rookh-gebouw zijn laatste solo-expositie met als thema ‘Lobi Makandra’ openen. Hij maakt duidelijk dat kunst en creatief bezig zijn altijd deel van zijn leven zullen uitmaken. “Ik zal blijven schilderen. Ik krijg soms opdrachten, zoals reclame schilderen, maar ook theater decors. Creëren dat blijf ik doen, want dat is mijn gave en geeft vreugde.”
“Mi kumbaté no beri dyaso, maar ik houd heel veel van dit mooie land. Het doet me daarom pijn als ik zie dat het slecht gaat”
Inspiratiebron
Van Friderici vertelt aan de Ware Tijd dat zijn ouders naar Curaçao vertrokken waar zijn vader ging werken bij een oliemaatschappij. Zijn moeder keerde met hem en de andere kinderen terug naar Suriname toen hij elf jaar was. Hij ging naar school en op zijn 22ste vertrok hij naar Nederland, waar hij aan de Vrije Academie in Den Haag teken- en schilderlessen volgde.
In 1980 kwam hij voor het eerst na lange tijd weer naar Suriname en voor hem was het liefde op het eerste gezicht en werd Suriname zijn grote inspiratiebron. “Het was alsof alles weer voor mij ging leven. De moerassen, de gebouwen, vanaf toen kwam ik regelmatig terug en ik besloot dat ik als ik wat ouder en gepensioneerd was, ik hier zou blijven wonen. Ik ben ingenomen met de Surinaamse gemeenschap. Mi trow anga wan Sranan uma. Ik heb zoveel mogen doen hier, zoals workshops en exposities. Ik beleef Suriname vanuit liefde en blijdschap.”
Paradijs
Van Friderici denkt terug aan toen hij in de jaren tachtig pas weer in Suriname kwam. “Voor mij leek het wel een paradijs. Ik kocht een huis te Kasabaholo, dat ik kunstzinnig inrichtte. Zelfs de muren van de omheining zijn beschilderd”, lacht hij breed.
Dat zou in Nederland niet zomaar kunnen. Maar hij heeft daar wel mogen werken aan een kunstwerk in Rotterdam. Hij werd door een rooms-katholieke kerk benaderd om een openbaar kunstwerk te maken. “Ze hebben foto’s ervan gemaakt en gestuurd voor de paus, toen Johannes Paulus de Tweede. Hij heeft me via een brief complimenten gemaakt. En van het beeld hebben ze ansicht kaarten laten drukken.”
Eén van de werken waar hij ook heel blij mee is het schilderij dat hij maakte van vicepresident Ronnie Brunswijk aan wie hij het in juli overhandigde.
Duur
De kunstenaar vertelt dat het organiseren van een solo-expositie voor hem te duur is geworden. “Kunst is geen groot verdienend middel. Ik blijf wel kunst maken, maar geen solo-exposities meer.” Er zullen vijftien schilderijen, waarvan enkele nieuwe, te zien zijn tijdens de expositie.
Van Friderici legt uit dat hij weer voor het thema ‘Lobi Makandra’ gekozen heeft, omdat hoe je het draait of keert alles in het leven gaat om de liefde die mensen hebben voor elkaar en voor het land. “Er gebeuren nu zulke rare dingen in de wereld waarvan je gewoon kan zeggen dat als er liefde was, zoiets nooit zou zijn gebeurd.”