Advocaat Nailah van Dijk, constateert ‘kwade opzet’ bij het Openbaar Ministerie (OM) die met een ondeugdelijke dagvaarding, de Nederlander Robbert Putter wil vervolgen. Hij is één van de zes personen die als verdachte zijn aangemerkt in het spraakmakende onderzoek naar mogelijke corruptieve handelingen bij de Surinaamse Postspaarbank (SPSB).
Tekst Wilfred Leeuwin
Beeld dWT Archief
Van Dijk die zijn juridische vertegenwoordiger is, verwacht van kantonrechter Ishwarpersad Sonai dat hij zich onbevoegd acht kennis te nemen van deze zaak, de dagvaarding tegen Putter nietig en het OM niet ontvankelijk verklaard. Het Openbaar Ministerie verdenkt Putter ervan zich schuldig te hebben gemaakt aan handelingen bij de SPSB die volgens de anticorruptie wet vallen onder strafbare feiten.
Volgens de advocaat is het niet Putter die als verdachte moet worden aangemerkt en zich moet verantwoorden tegenover de rechter, maar de rechtspersonen waarvoor hij bestuurder en directeur is geweest.
“Putter heeft niet kunnen deelnemen aan het gerechtelijk vooronderzoek en heeft ook zijn advocaat niet kunnen machtigen. Volgens de jurist is het aannemelijk dat er een bepaalde bedoeling is geweest hiervoor”
Het gaat om de stichtingen Investment Partners en New Vision International. Immers is nergens, ook uit de dagvaarding niet gebleken dat de 72-jarige in Nederland geboren en woonachtige Putter als persoon of op persoonlijke titel heeft deelgenomen aan de vermoedelijke handelingen, die hij namens en ten behoeve van de stichtingen zou hebben gepleegd.
Van Dijk heeft vrijdag een aantal vormfouten van het OM, waarvan zij een deel als opzet bestempelt, blootgelegd, vanaf het gerechtelijk vooronderzoek, tot de dagvaarding, waaruit deze rechtszaak tegen haar cliënt is ontstaan.
De jurist bestempelt het proces en de werkwijze van de vervolging als onwettig en verbaast zich erover dat ze zonder enige bewijsmateriaal Putter in deze zaak ook beschuldigt van ontuchtelijke handelingen. Daarnaast wordt in de ten laste legging de indruk gewekt dat hij al dan niet samen met de stichtingen de handelingen heeft gepleegd.
Kwade opzet OM
Van Dijk wijst de kantonrechter op het belang van een goede, volgens de wet vastgestelde procesgang, die mede ontstaat met een doelmatige en correcte dagvaarding en tenlastelegging tegen een verdachte. Niet alleen wordt Putter in de ten laste legging in persoon niets verweten, maar hij is ‘tot op heden’ niet geïnformeerd over de redenen waarvoor hij terecht moet staan.
Putter heeft nooit een dagvaarding en afsluiting van een deel van het gerechtelijk vooronderzoek ontvangen. De opzet van het OM waar de jurist over struikelt is dat bij het vervolgingsapparaat wel degelijk bekend is dat hij in Nederland woont. Toch zou tijdens het gerechtelijk vooronderzoek door de Rechter-Commissaris (RC) zijn aangegeven dat hij niet op zijn woonadres is aangetroffen.
Op de plek waar in de dagvaarding zijn adres vermeld moet worden is een doorhaling gezet. Dit wekt de indruk dat hij geen woon- of verblijfplaats heeft. Echter blijkt dat het OM wel degelijk weet waar Putter woont. Al bij het gerechtelijk vooronderzoek blijkt dat in de drang om Putter te vervolgen de RC rechtshulpverzoeken heeft gericht aan de Nederlandse justitiële autoriteiten. Daarbij is aan hen meermalen het werkelijke woon- en verblijfadres van em opgegeven.
Erger nog is dat dezelfde RC met een rogatoire commissie naar Nederland is afgereisd om Putter als getuige te horen tegen een andere verdachte in deze zelfde SPSB-zaak. Op verzoek van de Surinaamse autoriteiten heeft er zelfs huiszoeking plaatsgevonden op zijn adres in Nederland. “Een obscuur libel” (onduidelijk geschrift dat iemand op smadelijke wijze aanvalt), noemt de jurist de dagvaarding van het OM tegen Putter.
Van Dijk zei aan de kantonrechter dat zij al vanaf 2020 tot dit jaar nog de vervolging vraagt om de processtukken en wat de mogelijke vervolgstappen zullen zijn tegen haar cliënt. Zij heeft op enig moment gevraagd Putter niet langer als verdachte aan te merken, omdat in die periode van het gerechtelijk vooronderzoek hij ook werd genoemd als mede verdachte in een andere geruchtmakende zaak , namelijk die van de Centrale Bank van Suriname.
In die zaak is er echter geen vonnis gewezen tegen Putter, wel tegen andere verdachten, omdat er volgens Van Dijk kennelijk geen reden was hem langer als verdachte aan te merken.
OM negeert afspraak
In 2022 heeft het Openbaar Ministerie Van Dijk schriftelijk laten weten dat zij als advocaat van Putter tijdig op de hoogte gehouden zal worden over het verloop van het strafrechtelijk onderzoek en eventueel over het krijgen van het strafdossier. Het OM heeft zich echter niet gehouden aan deze toezegging.
“‘Deze gedragingen leggen pijnlijk bloot, de oneerlijke houding van het OM”
Van Dijk zei vrijdag in haar preliminair verweer (verweer dat vóór alle andere verweren gevoerd wordt) te merken dat Putter stelselmatig buiten de voorbereiding van het strafproces dat nu in de rechtszaal is beland werd gehouden. Dit heeft hem een onevenredig nadeel bezorgd in zijn verdediging. Putter heeft niet kunnen deelnemen aan het gerechtelijk vooronderzoek en heeft ook zijn advocaat niet kunnen machtigen.
Volgens de jurist is het aannemelijk dat er een bepaalde bedoeling is geweest hiervoor. Het is echter in strijd met het rechtsbeginsel van een eerlijke procesgang waar een ieder recht op heeft. Het schaadt het vertrouwen in de rechtsstaat. Van Dijk noemt het heel opmerkelijk dat nadat het vooronderzoek was afgesloten de vervolging wel wist dat volgens de wet de verdachte een afschrift hierover moest krijgen en dat hij gedagvaard moest worden om voor de rechter te verschijnen.
“Deze gedragingen leggen pijnlijk bloot, de oneerlijke houding van het OM”, zegt van Dijk. Putter heeft toen hij in Nederland vernam dat er een commissie daar was om hem te horen, geweigerd om als verdachte gehoord te worden. Via zijn advocate in Nederland is aan de Nederlandse justitie het verzoek gedaan Suriname om opheldering te vragen over deze kwestie. Het Openbaar Ministerie heeft echter geweigerd informatie verschaffen.
Pas toen begreep hij dat er een gerechtelijk vooronderzoek was geweest. “Het is daarom in strijd met de werkelijkheid dat in het dossier wordt aangegeven dat Putter zou hebben geweigerd gehoord te worden”, zegt de advocaat. Vrijdag sloot zij haar preliminair verweer af door rechter Sonai duidelijk te maken dat op basis van de nietigheid van de dagvaarding en alle andere onwettige procedures van het OM, de rechter onbevoegd is deze zaak in behandeling te nemen.
Schending mensenrechten
De behandeling van de rechtszaak van de SPSB, is na een stilstand van drie maanden vrijdag hervat. Reden hiervoor is dat de vorige rechter Daniëlle Karamatali met succes is gewraakt door alle zes verdachten, voormalige SPSB-directeur Ginmardo Kromosoeto, de ondernemer Bryan Jurgens, de politicus Gardelito Hew A Kee, de consultants Joy ten Berge en Putter en voormalig staflid van de SPSB Wantley Sordjo.
Het Hof van Justitie oordeelde dat hun wraking gegrond is en dat Karamtali in elk geval met een vooroordeel de zaak behandelde. De eerste drie zijn in voorlopige hechtenis en de andere drie zitten in het buitenland. De inhoudelijke behandeling van het strafdossier (onderzoek ter rechtszitting) zal mogelijk maanden in beslag nemen, ook gezien het complexe en uitgebreide dossier en de vele proces stukken.
Dan is er nog dat de verdediging naast het preliminair verweer van Van Dijk ook beukt op wat zij noemt de grove mensenrechtenschendingen die de verdachten is en wordt aangedaan in het proces. Advocaat Murwin Dubois en zijn college Raoul Lobo hebben vrijdag een gedetailleerd pleidooi gehouden over hoe de mensenrechten van Kromosoeto, Jurgens en Hew A Kee, geschonden worden door hen in voorlopige hechtenis te houden. Wat voor hen neerkomt op onder andere een voorschot op een mogelijke straf.