DE GEWELDDADIGE UITBARSTING bij het inheemse dorp Pikin Saron van dinsdag waarbij twee levens vielen te betreuren, is niet uit de lucht komen vallen. In feite was het te verwachten dat zoiets zou gebeuren en de in generaties opgebouwde emoties en frustraties hiertoe zouden leiden. Daarom is de verklaring van president Chandrikapersad Santokhi, waarin hij spreekt over de twee ‘aanslagplegers’ die door de politie werden doodgeschoten, vreselijk misplaatst. Het toegepaste geweld en de brandstichtingen van de inheemsen valt absoluut niet goed te praten, maar dat er sprake was van een aanslag is erg overdreven.

Als er op iemand een aanslag is gepleegd, dan zijn het de inheemsen wel. Zij zijn, nota bene als de oorspronkelijke bewoners van dit land, ruim vierhonderd jaar uitgebuit, genegeerd en soms zelf vermoord. Eerst door – vaak oorlogszuchtige – kolonisatoren en in de afgelopen halve eeuw door politici en ondernemers die veel geld verdienen met de rijkdommen in hún leefgebied. Het levert ze zelfs geen werkgelegenheid op, zo blijkt uit de opgetekende verhalen van bewoners. Er is geen enkele inheemse die een boterham verdient als chauffeur van een houttruck of als goudzoeker bij Grassalco. De chauffeurs werken voor de Hindostaanse concessiehouders en de goudzoekers zijn allemaal aangetrokken in Marowijne, het thuisdistrict van vicepresident en Abop-voorzitter Ronnie Brunswijk.

Los hiervan zijn de inheemsen ontevreden over het feit dat ze geen inspraak hebben bij de houtkap en de goudwinning in hun leefgebied. Vooral in de afgelopen jaren zijn links en rechts concessies uitgegeven aan – naar het schijnt – invloedrijke mensen, waaronder ook vooraanstaande politici. Gesprekken van de dorpshoofden hierover met de regering liepen de afgelopen weken op niets uit, wat tot de uitbarsting van dinsdag leidde. De bewoners van Pikin Saron pikken het niet langer en eisen dat die concessies worden ingetrokken. Deze eis is woensdag overgenomen door de Vereniging van Inheemse Dorpshoofden in Suriname (Vids). Voorzitter Muriël Fernandes heeft de regering een ultimatum gesteld dat vrijdag afloopt. Wat de consequenties zullen zijn als de concessies dan niet zijn ingetrokken, is nog niet bekend.

Overigens, de Vids eist ook dat de regering een onafhankelijk onderzoek instelt naar de wijze waarop de twee dorpsgenoten om het leven zijn gekomen, want het verhaal gaat dat ze geboeid maar levend en wel door politievoertuigen waren afgevoerd. De regering heeft dus de moeilijke taak om zo goed en kwaad als mogelijk op de eisen in te spelen en de rust in het gebied te doen terugkeren. Niet alleen in Pikin Saron, maar ook in andere inheemse dorpen waar vaak soortgelijke problemen spelen. Het zal niet meevallen om de gevolgen van vierhonderd jaar stelselmatige discriminatie en achterstelling een beetje uit te vlakken.