Ninsee doet de aftrap

De link die het slavernijverleden met het heden heeft, zit vooral in de doorwerking. En dan vooral de doorwerking bij de inheemsen en de nazaten van de Afro-mensen die met slavernij te maken hebben gehad. Daar is waarover de discussie moet gaan; de kern van de zaak.

door Euritha Tjan A Way

Met het symposium ‘Reclaiming the Narrative’ wil het Nationaal Instituut Nederlands Slavernijverleden en Erfenis (Ninsee) het accent leggen op de doorwerking. Het symposium wordt vandaag gehouden de Jaarbeurs in Utrecht en dient als officiële inluiding van het Herdenkingsjaar Slavernijverleden dat de Nederlandse overheid heeft uitgeroepen en die duurt van 1 juli 2023 tot 1 juli 2024. Het is ook via livestream te volgen vanaf negen uur Surinaamse tijd.

Inheemsen

Schrijver Filia Kramp zal ook spreken tijdens dit symposium. In haar lezing grijpt ze terug naar haar boek ‘Schaduwnatie’ haar essay over de onvolkomen dekolonisatie van Suriname. “Ik hoef niet ver te kijken om de doorwerking te zien. Kijk maar hoe het de inheemsen vergaat op dit moment in Suriname. De eerste bewoners van het land met wie Nederland vredestraktaten had gesloten met behoud van hun territorium. Die traktaten heeft Nederland ook geschonden.De inheemsen zijn niet gekend bij de onafhankelijkheid en kijk hoe men nu nog met ze omgaat.”

“Ik hoef niet ver te kijken om de doorwerking te zien. Kijk maar hoe het de inheemsen vergaat op dit moment in Suriname”

Schrijver Filia Kramp

Zij beschrijft in de outline van haar lezing: In ‘de koloniale business was/is het niet People first maar money first.’ “Dat is de reden waarom de huidige regering van Suriname de inheemsen hun land niet wil geven, zie daar de doorwerking van het koloniaal denken”, zegt Kramp.

Interetnische relaties

Ook Kirtie Algoe zal spreken over het slavernijverleden en het grotere koloniale gebeuren dat uiteenlopende gevolgen heeft gehad voor de ontwikkeling van Suriname. ‘Dit artikel analyseert hun invloeden op interetnische relaties tegen de achtergrond van discussies over herstelbetalingen en excuses voor het slavernijverleden.

Deze discussies gaan over groepsontwikkelingen alsook natieontwikkeling. Het doel van dit artikel is vooral om de dialoog over interetnische verhoudingen als pijler in de evolutie van de Surinaamse natie te stimuleren’, staat in de outline van Algoe.

Op het programma staan nog meer internationale en nationale prominente sprekers, onder wie de Nederlandse minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Robbert Dijkgraaf en daarnaast Stephen Small, Maria Liberia Peters, Wayne Modest en forumgast Francio Guadeloupe. De moderatie is in handen van Diana Matroos.

“Kijk maar hoe duaal we zijn; te wan veryari de, we dans a wintipoku, maar a laatste vloot na wan christelijk poku”

Helmut Gezius

De verschillende sprekers bespreken de verschillende effecten en naweeën die voortvloeien uit de doorwerking van het Nederlands trans-Atlantische slavernijverleden. Daarnaast worden tijdens het symposium vragen onderzocht zoals; welke aspecten over het slavernij- en koloniale verleden zijn verankerd in de beeldvorming over nazaten van tot slaafgemaakten binnen het publieke domein en de instituten? Hoe zouden de politiek-bestuurlijke verhoudingen er vanuit een historisch bewustzijn uit moeten zien tussen Nederland, het Caribisch deel van het koninkrijk en Suriname?

Suriname

Helmut Gezius zit in het bestuur van het Nationaal Comité Slavernijverleden in Suriname. Hij is nazaat van een groep troste Paranen die weigerden slachtoffer te zijn van de slavernij en die plantages kochten. Hij vindt dat deze discussie over de doorwerking heel belangrijk is.

“Ik zie de doorwerking in het ‘zijn’ van de groep die van Afrikanen afstemt. Onze roots zijn doorgesneden en we leven niet voort als een volk dat zich bewust is van haar rijke Afrikaanse geschiedenis. Slavernij was een systeem van werking, bewerking, inwerking, doorwerking, verwerking en uitwerking.”

Hij zegt dat binnen het slavernijsysteem mensen werden ontheemd en dat ze daarna werden gevormd in een geheel ander systeem dat tegen hun eigen menselijke aard was en nu hebben we de doorwerking en uitwerking daarvan.

“Kijk maar hoe duaal we zijn; te wan veryari de, we dans a wintipoku, maar a laatste vloot na wan christelijk poku. Is dat wie we zijn? We worden op basis van geografische spreiding verdeeld in twee bevolkingsgroepen en dat wordt in stand gehouden,” zegt Gezius.

In Suriname zal het Nationaal Comite slavernijverleden op zaterdag starten met de activiteiten op weg naar het Herdenkingsjaar Slavernijverleden. Het thema is ‘Van leed, verzet naar herstel: zijn wij er echt klaar voor?’

De centrale vraag zaterdag is: Hoe kunnen wij als Afro-Surinaamse groep kracht ontwikkelen om weerstand van binnen en tegenstand van buiten te overstijgen op weg naar zelfherstel? De activiteit start om vijf uur in de middag in het Fiti Fu Wini gebouw.